ในวิชาสังคมศึกษา ครูสามารถฝึกนักเรียนให้อ่าน คิดวิเคราะห์ได้มากมายหลายเรื่อง หลายประเด็น เช่นเรื่อง ปัญหาสังคมไทย เรื่องสถาบันทางสังคม และอีกหลายเรื่องๆ ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ครูสามารถสอนให้นักเรียนฝึกวิเคราะห์จากข่าวหนังสือพิมพ์ โดยครูฝึกจากข่าวกรณีตัวอย่างข่าวใดข่าวหนึ่ง จากนั้นก็ให้นักเรียนฝึกวิเคราะห์ด้วยตนเอง จากการฝึกคิดวิเคราะห์แบบนี้ซึ่งได้ทำมาอย่างต่อเนื่อง ทำให้นักเรียนสามารถวิเคราะห์ได้อย่างลึกซึ้ง รอบด้าน ซึ่งคุณครูสามารถฝึกฝนได้โดยยกตัวอย่างนี้ก็ได้เหมือนกัน และจะทำให้นักเรียนมีวิจารณญานในการเลือกตัดสินใจกับสิ่งต่างๆในชีวิตประจำวันของเขาได้ดีทีเดียว โดยจะต้องกำหนดกรอบหรือประเด็นการคิดวิเคราะห์ให้ เพื่อนักเรียนคิดวิเคราะห์อย่างมีทิศทางไม่สะเปะสะปะ เมื่อนักเรียนมีทักษะความชำนายก็ไม่ต้องกำหนดกรอบอีก นักเรียนก็สามารถวิเคราะห์ได้เป็นอย่างดีทีเดียว
1. ให้นักเรียนเลือกข่าวที่เป็นปัญหาสังคมไทย เช่น ปัญหายาเสพติด ความรุนแรงในครอบครัว ฯลฯ
2. ให้นักเรียนนำข่าวที่เลือกมาติดในสมุดงาน
3. กรอบ/ประเด็นในการกำหนดทิศทางให้นักเรียนวิเคราะห์
3.1 ประเด็นแรกให้นักเรียนสรุปสาระสำคัญของข่าว ครูอ่านข่าวที่นักเรียนปะติดไว้ในสมุดและประเมินว่านักเรียนสรุปได้ถูกต้อง ครอบคลุมประเด็นสำคัญหรือไม่
3.2 ประเด็นที่สอง ให้นักเรียนวิเคราะห์สาเหตุ (ครูอาจยกกรณีข่าวปัญหายาเสพติด หรือข่าวใดข่าวหนึ่งที่เป็นปัญหาสังคม) ซึ่งสาเหตุอาจจะมีในข่าวบ้างแล้ว ให้นักเรียนวิเคราะห์ได้อย่างกว้างขวางมากกว่าประเด็นในข่าวก็ได้ เช่น
- อยากรู้อยากลอง
- ถูกเพื่อนชักชวน ชักจูง
- มีปัญหาครอบครัว
- สิ่งแวดล้อมเต็มไปด้วยยาเสพติด ซื้อง่าย ขายคล่อง ฯลฯ
- เสี่ยงแต่รายได้ดี (ผู้ค้ายาเสพติด)
3.3 ประเด็นที่สาม วิเคราะห์ผลกระทบ(ตนเอง ครอบครัว ชุมชน ประเทศชาติและโลก)
- ผลกระทบต่อตนเอง(หมายถึง บุคคลในข่าว และผู้วิเคราะห์ข่าวคือ นักเรียนเอง)
2) ร่างกายทรุดโทรม สมองเสื่อม (ผู้เสพ)
3) เสียสติสัมปชัญญะ(ผู้เสพ)
4) เสื่อมเสียชื่อเสียงและเกียรติยศ (ทั้งผู้เสพ ผู้ขาย)
5) เสียอนาคต (ทั้งผู้เสพ ผู้ขาย)
6) ขาดความปลอดภัย ชีวิตไม่มั่นคง (ตัวนักเรียนเอง)
- ผลกระทบต่อครอบครัว (ครอบครัวบุคคลในข่าว และครอบครัวของนักเรียนเองที่วิเคราะห์ข่าว)
1) เสื่อมเสียชื่อเสียงเกียติยศ วงศ์ตระกูล (ครอบครัวผู้เสพ ผู้ขาย)
2) ครอบครัวขาดที่พึ่ง(บุคคลในข่าวอาจจะเป็นผู้นำครอบครัว) ขาดบุคคลอันเป็นที่รักของครอบครัว (ครอบครัวผู้เสพ ผู้ขาย)
3) เป็นที่รังเกียจจากบุคคลในสังคม ไม่คบค้าสมาคม (ครอบครัวผู้เสพ ผู้ขาย)
4) ครอบครัวเป็นห่วงสมาชิกในครอบครัวว่าไม่ปลอดภัยจากยาเสพติด(ครอบครัวของนักเรียนเอง)
- ผลกระทบต่อชุมชน (ชุมชนของบุคคลในข่าว ชุมชนของนักเรียนเอง)
1) ชุมชนเสียชื่อเสียง เสียภาพลักษณ์ เสียบรรยากาศการท่องเที่ยว การลงทุน (ชุมชนผู้เสพ ชุมชนผู้ขาย)
2) ชุมชนตระหนัก ยาเสพติดอาจแพร่หลายมายังชุมชนที่นักเรียนอยู่ และหาทางป้องกันภัยจากยาเสพติด (ชุมชนของนักเรียน)
- ผลกระทบต่อประเทศชาติและโลก (เป้าหมายของวิชาสังคมศึกษาคือการเป็นพลเมืองดีของชาติและโลก และให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล ซึ่งทุกอย่างต้องเกี่ยวพัน จึงต้องวิเคราะห์ให้ถึงชาติและโลกด้วย)
1) เสียภาพลักษณ์ประเทศ เสื่อมเสียชื่อเสียง
2) ประชากรด้อยคุณภาพ เสียกำลังคนในการพัฒนาชาติบ้านเมือง
3) ประเทศขาดรายได้ จากที่ประเทศอื่นไม่กล้าเข้ามาลงทุนในประเทศหรือถอนการลงทุน ไม่กล้าเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศ
4) โลกมีบุคลากรที่ด้อยคุณภาพมากขึ้น การพัฒนาไม่ก้าวหน้า ยั่งยืน จาการแพร่หลายของยาเสพติด
5) ประเทศในโลกมีปัญหาต่างมากๆ ขึ้น ปัญหาอาชญากรรม ปัญหาจี้ปล้นทรัพย์
4. เสนอแนวทางแก้ไขเพื่อปรับปรุง/พัฒนาโดยใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง (ข้อนี้อาจจะบูรณาการปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้าไปด้วยก็ได้ โดยให้ความรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้กับนักเรียนก่อน)
- ครอบครัวฝึกฝนให้นักเรียนเป็นคนจิตใจมั่นคง ยึดมั่นความดี ใช่จ่ายอย่างประหยัด ไม่สุรุ่ยสุร่ายฝึกให้นักเรียนคิดอย่างมีวิจารณญาน เลือกตัดสินใจที่ถูกต้อง(ความรู้จักประมาณ)
- ครูฝึกฝนนักเรียนฝึกการคิดวิเคราะห์ ผลดีผลเสียของการเข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด บอกเหตุผลในการตัดสินใจในการไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับสิ่งเหล่านี้ได้ (ความมีเหตุผล)
- รัฐ เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องวิเคราะห์ปัจจัยปัญหายาเสพติด และป้องกันแก้ไข เช่น สร้างชุมชนให้เข้มแข็ง สร้างครอบครัวให้เข้มแข็งมั่นคง รัฐควบคุมให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติหน้าที่ตามหลักนิติรัฐ (ภูมิคุ้มกัน)
- รณรงค์ลดปัญหายาเสพติด โดยให้ความรู้เกี่ยวกับยาเสพติด กฎหมายเกี่ยวกับยาเสพติด ให้แก่ผู้ปกครอง เยาวชน บุคคลในชุมชน เพื่อให้ปฏิเสธยาเสพติด (ความรู้)
- ครอบครัว โรงเรียน สถาบันศาสนา สื่อมวลชน ปลูกฝังคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของคนไทย เช่น ความเพียร ความขยัน ความอดทน ความพอเพียงความซื่อสัตย์สุจริต ให้กับเด็กและเยาวชน เพื่อไม่ให้โลภไปประกอบอาชีพไม่สุจริต สร้างความเสียหายใจกับสังคม(คุณธรรม)
ไม่มีความเห็น