การสืบพันธุ์
พืชก็ต้องมีการสืบพันธุ์เพื่อที่จะดำรงพันธุ์ไว้ พืชส่วนใหญ่สืบพันธุ์โดยอาศัยเพศ แต่ก็มีบางชนิดที่สืบพันธุ์โดยไม่อาศัยเพศ
การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
เป็นวิธีสืบพันธุ์ที่ง่ายที่สุดที่พบในสาหร่ายสีเขียวซึ่งเจริญเติบโตอยู่ในบ่อหรือในสระน้ำทั่ว ๆ ไป บางชนิดจะมีลักษณะเป็นเพียงเซลล์ ที่ต่อเป็นสายยาว ๆ หากสายเกิดขาดออก เซลล์ก็จะแบ่งตัวขึ้นเป็นสายใหม่ พืชที่มีขนาดใหญ่หรือพืชที่มีโครงสร้างซับซ้อนที่มีการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ ก็มีตัวอย่าง เช่น พวกลิเวอร์เวิร์ตและพวกมอส ก็สามารถที่จะแบ่งตัวให้เจริญเป็นต้นใหม่ได้เช่นกัน พวกเฟิร์นหลายชนิดแพร่พันธุ์โดยการใช้ส่วนของลำต้นที่เรียกว่า ไรโซมงอกขึ้นมาเป็นต้นใหม่และโผล่ขึ้นมาเหนือดิน
การสืบพันธ์แบบอาศัยเพศ
สาหร่ายส่วนใหญ่สามารถสืบพันธุ์โดยวิธีอาศัยเพศ ซึ่งมีได้หลายแบบ แบบที่ง่ายที่สุดจะมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมียที่มีรูปร่าง เหมือนกันแต่พืชชั้นสูงขึ้นไปจากพวกสาหร่าย เช่น วัชพืชน้ำ จะสร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศเมียที่มีขนาดใหญ่ และสร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ที่มีขนาด เล็กซึ่งสามารถว่ายน้ำได้ เมื่อเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมียผสมกันก็เรียกว่า การปฏิสนธิ และสามารถเจริญเติบโตเป็นพืชต้นใหม่ได้ พวกมอส และลิเวอร์เวิร์ตก็สร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมียเช่นเดียวกัน แต่เซลล์สืบพันธุ์เพศเมียที่ผสมแล้วไม่โตเป็นต้นใหม่ แต่จะ เจริญอยู่ในก้านซึ่งมีถุงบรรจุสปอร์ เมื่อสปอร์แตกออกมันจึงจะเจริญเติบโตเป็นต้นใหม่ พวกมอสและลิเวอร์เวิร์ตจะมีการสืบพันธุ์เป็น 2 ขั้นตอน ในวงจรชีวิตของมัน คือ จะมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์และมีการสร้างสปอร์สลับกันไป มอสและลิเวอร์เวิร์ตจะต้องอาศัย อยู่ในที่ชื้น เพราะว่า เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ต้องว่ายน้ำไปผสมกับเซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย พวกเฟิร์นก็มีการสืบพันธุ์เป็น 2 ขั้นตอนเช่นกัน แต่พืชที่เจริญเต็มที่จะเป็นผู้ สร้างสปอร์ สปอร์เจริญอยู่ใต้ใบเฟิร์นเมื่อสปอร์แก่ก็จะหลุดร่วงลงสู่พื้นดินและเจริญเติบโตเป็นโครงสร้างที่มีลักษณะคล้ายรูปหัวใจเรียกว่า โปรทัลลัส ซึ่งเป็นผู้ผลิตเซลล์สืบพันธุ์ โปรทัลลัสจะเจริญเป็นต้นบนพื้นดินที่มีความชื้น แต่สปอร์ที่แก่สามารถอยู่ในที่ที่แห้ง ๆ ได้
ต้นสนและพวกพืชที่มีดอกจะสืบพันธุ์โดยใช้เมล็ด พวกต้นสนเป็นพืชที่เรียกว่าพวกจิมโนสเปิร์ม หมายถึง พืชที่เมล็ดไม่มีสิ่งห่อหุ้ม พืชพวกนี้จะสร้างเมล็ดอยู่ในกลีบของส่วนที่เรียกว่าโคน
พืชที่มีดอกจะสร้างเมล็ดที่มีสิ่งห่อหุ้มป้องกันอันตราย คือ ผลไม้ เซลล์สืบพันธุ์ของพืชที่มีดอกไม่ต้องว่ายน้ำ เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้จะมีลักษณะ เป็นละออง เรียกว่า ละอองเรณู ปลิวไปผสมกับเซลล์สืบพันธุ์เพศเมีย การทที่ละอองเรณูไปตกลงบนยอดเกสรตัวเมีย เรียกว่าการถ่ายละอองเรณู
|