การเรียนรู้อย่างสร้างสุข
เมื่อวันที่ 16-18 มีนาคมที่ผ่านมา คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่นจัดสัมมนาคณาจารย์ประจำปี ที่ภูวนาลีรีสอร์ท เขาใหญ่ ในการสัมมนาครั้งนี้มีการจัดเวทีเสวนาในหัวข้อ "การเรียนรู้ที่เป็นสุข" ด้วย โดยมี ผศ. ดร. จรินทร์ ปภังกรกิจเป็นผู้ดำเนินการเสวนา
จุดประสงค์ของการจัดเสวนาหัวข้อนี้ ก็เพื่อนำเสนอผลการสำรวจความเห็นของนักศึกษาทันตแพทย์ต่อการจัดการเรียนรู้ของหลักสูตรทันตแพทยศาสตร์ ซึ่งเครือข่ายการเรียนรู้อย่างสร้างสุข ภายใต้แผนงานโรงเรียนทันตแพทย์สร้างสุขได้ดำเนินการสำรวจใน 8 สถาบันในช่วงเดือน ก.พ. 2554
ผลการสำรวจหลักๆ พบว่า นักศึกษาเห็นว่าโรงเรียนทันตแพทย์มีการจัดการเรียนรู้ที่เอื้อต่อการเป็นคน "ดี" และคน "เก่ง" แต่ไม่เอื้อต่อการเป็นคนที่มี "สุข" โดยประเด็นที่มีผลต่อการมีความสุข เรียงตามลำดับได้แก่ หลักสูตรแน่นและมีเวลาว่างน้อย ความสามารถในการจัดการบริหารเวลา และวิธีส่งเสริมการเรียนการสอนของอาจารย์ในงานคลินิก
นอกจากนี้อ. จรินทร์ยังได้นำเสนอคลิปวิดีโอของครูญี่ปุ่นท่านหนึ่งที่แม้จะมีอายุมากแล้ว แต่กลับเป็นครูที่นักเรียนชั้นประถมของโรงเรียนรักท่านมากๆ ทั้งนี้เพราะท่านมีหัวใจที่เปี่ยมไปด้วยความรัก และความเข้าใจเด็กๆ ในชั้นเรียนทุกคน ท่านเปิดโอกาสให้เด็กนักเรียนได้แสดงตัวตนออกมา รับฟังเรื่องราวของนักเรียนด้วยความเห็นใจ ด้วยความรู้ที่เท่าทัน สามารถชี้นำทางแก่เด็กๆ ได้เหมาะสมกับวัย
ในการนำเสนอ อ. จรินทร์ได้นำเอา มุมมองของนักศึกษาต่ออาจารย์ที่ทำให้เขามีความสุขในการเรียน มาเล่าให้กับคณาจารย์ได้ฟังกัน เป็นบางส่วนที่คัดลอกมาจากผลสำรวจ การได้รับฟังถึงสิ่งดีๆ ของครูดีๆ เช่นนี้ ก็ทำให้เราทุกคนรู้สึกอิ่มเอิบไปด้วย
ในตอนท้ายของการเสวนา อาจารย์หลายท่านได้แสดงความเห็นที่หลากหลายต่อ "การเรียนรู้ที่เป็นสุข" ดังเช่น
"ความทุกข์เป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้ นักศึกษาต้องรู้จักเผชิญกับมัน เราควรสนับสนุนการพัฒนาทักษะของเขาในการเผชิญกับความทุกข์ด้วย"
"ในฐานะของศิษย์ที่เพิ่งจบมาเป็นอาจารย์ คิดว่าทุกคนเครียดในขณะเรียน แต่ละคนสามารถจัดการกับชีวิตได้ไม่เท่ากัน คนที่เลือกวิธีหาทางออกที่ผิดมักล้มเหลว นักศึกษามักปรึกษาเพื่อนๆ ก่อนเป็นลำดับแรก"
"การเรียนรู้อาจไม่มีความสุขเสมอไปก็ได้ โดยเฉพาะในระดับอุดมศึกษา ในความจริงคงมีแต่การเรียนรู้ที่ ทุกข์น้อย มากกว่า"
"นักศึกษาไม่ได้ชอบอาจารย์ใจดี หรือเกลียดอาจารย์ดุเสมอไป ตราบใดที่อาจารย์ดุว่าด้วยเหตุด้วยผล"
"บางครั้งที่ตัวเองจินตนาการไปเอง ทำให้เกิดความทุกข์ในการเรียน ควรใช้หลักธรรมะมาช่วย"
"รู้สึกว่าตัวเองเป็นอาจารย์ที่เข้มงวดมากขึ้นกว่าตอนจบใหม่ๆ อาจเป็นเพราะมีความคาดหวังกับนักศึกษามากขึ้น ทำให้ต้องพูดอะไรๆ ซ้ำๆ ซากๆ หวังว่าเด็กจะเข้าใจในภายหลังว่าอาจารย์หวังดี"
"เด็กที่มีเป้าหมายในการเรียนที่ชัดเจนจะมีความสุข เพราะเขาจะสนุกกับการค้นหาและรับฟังข้อติชมของอาจารย์"
"อาจารย์ทันตแพทย์ไม่เคยผ่านการฝึกเป็นครูมาก่อน ทำให้บางครั้ง ขาดประสบการณ์ไม่สามารถสื่อสารกับนักเรียนถึงความตั้งใจที่ดีได้"
"คิดว่าความเครียดของการเรียนทันตแพทย์ อยู่ที่ปัญหาของการสื่อสาร"
"ความเครียดไม่ใช่สิ่งร้ายกาจเสมอไป หลายครั้งเป็นตัวกระตุ้นให้เราพัฒนา แต่เราต้องไม่ทำให้ความเครียดนั้นกลายเป็นความทุกข์ไปหมด"
"การเรียนรู้ที่เป็นสุข แท้จริงคือ การเรียนรู้อย่างเข้าใจ"
"นักศึกษาเขาดูเราเป็นตัวอย่าง ครูต้องทำและเปลี่ยนตัวเองด้วยเช่นกัน ต้องเป็นคนที่มีความสุขด้วย"
จรินทร์ 30 พ.ค. 54
ความเห็น (6)
ครูในดวงใจ (1)
อ.สมพร มีความเป็นกันเอง แนะนำให้ผมรู้ว่า ไม่ต้องกังวลกับอะไร ท่านจะพูดเสมอว่า “เอางี้ เราลองทำอย่างนี้สิ...... เอางี้ เธอลอง.........อย่างนั้นสิ” ดังนั้น เวลาที่ปรึกษาท่าน ทุกๆ ปัญหาก็ดูเหมือนจะแก้ไขไปได้ด้วยดี ท่านมีรอยยิ้ม เล่าเรื่องราวต่างๆ ปะปนไปกับคำแนะนำอยู่เสมอ สิ่งนี้ทำให้ผมรู้สึกประทับใจ และมีความสุขในการเรียนรู้มาจนทุกวันนี้
ธีระศักดิ์
ครูในดวงใจ (2)
การเรียนรู้ความสุข : ความสุขก็เป็นสิ่งที่ต้องเรียนรู้เช่นเดียวกันกับความทุกข์
ความสุข คือ การเลือกอย่างหนึ่ง เช่นเดียวกับความทุกข์
การแยกแยะแล้วเลือก นำไปสู่ความทุกข์
ธรรมชาติของเราจะแยกแยะสิ่งต่างๆ ที่เรารับรู้อยู่ตลอดเวลา : ขันธ์ 5 : รูป-เวทนา
"เด็ก" มีธรรมชาติคือ "Full of Life" มีความ สดใหม่ และอยากเรียนรู้
ขอขอบคุณ คุณครูติช นัท ฮันห์ ที่สอนให้เข้าใจการเรียนรู้
สมเกียรติ
ครูในดวงใจ (3)
ข้าพเจ้ามีความประทับใจในครู/อาจารย์หลายท่าน ตั้งแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงมหาวิทยาลัย แต่ที่จะกล่าวถึงครูท่านนี้ คือ ครูในระดับมัธยมศึกษา ซึ่งสอนวิชาภาษาไทย โดยบุคลิกของท่านแล้วเป็นคนใจดี พูดเพราะ และเป็นมิตร มีเหตุการณ์ครั้งหนึ่งซึ่งทำให้ข้าพเจ้าประทับใจไม่ลืม คือ หลังจากการสอบกลางภาค อาจารย์ประกาศแจ้งคะแนนในห้องสอบ ปรากฏว่าข้าพเจ้าสอบตก จึงรู้สึกตกใจและประหลาดใจ เนื่องจากคิดว่าตนเองทำข้อสอบได้ จึงได้ไปขอดูคะแนนที่ห้องพักครู ท่านจึงนำใบกระดาษคำตอบซึ่งเป็นข้อสอบปรนัยมาให้ดู พบว่าตนเองได้ทำข้อสอบข้ามไป 1 ข้อ ทำให้คำตอบของข้ออื่น ๆที่ตามมาเลื่อนไปหมด แต่ด้วยความกรุณาของครู ท่านจึงให้สอบใหม่ ข้าพเจ้าจึงไม่มีปัญหาในวิชานั้น
ในฐานะของครูผู้หนึ่ง เมื่อพบกับเหตุการณ์ที่ทำให้นักศึกษามีปัญหา ทำให้ข้าพเจ้าระลึกถึง "ความเมตตา กรุณา" ที่ครูท่านนี้มีต่อข้าพเจ้า และนี่คือ "แม่พิมพ์" ที่ทำให้ข้าพเจ้าดำเนินรอยตามเสมอมา
เพ็ญศรี
ครูในดวงใจ (4)
จริงๆแล้วมีอาจารย์หลายท่านมากๆเป็นคุณครูในดวงใจ อาจารย์ท่านหนึ่ง ไปเยี่ยมที่โรงพยาบาล บอกว่าเรายังไม่ได้เปายิงฉุปกันเลยนะ
ถ้าอาจารย์ชนะต้องไปผ่าตัด Brain ถ้าแพ้ก็แล้วแต่ เหตุการณ์นี้ประทับใจมากเพราะอาจารย์ท่านนี้ทำให้รู้สึกว่า ขณะนั้นจะทำอย่างไรดี เป็นการตัดสินใจที่ยากมากจริงๆ เพราะไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น
จะเลือกอะไรดี คำว่า "เปายิงฉุป" น่าจะเป็นคำตอบที่ช่วยผ่อนคลายได้ดีมากที่สุดในขณะนั้น เมื่อมีชีวิตหลังผ่าตัดเสร็จกลับมาใหม่ อาจารย์ท่านนี้ไปเยี่ยมบอกว่าเรายังไม่ได้เปายิงฉุปกันเลยนะแล้วอาจารย์ก็ยิ้ม จึ่งคิดว่านี่เป็นสิ่งหนึ่งที่น่าจดจำไว้ในดวงใจกับคุณครูผู้นี้ ด้วยความเคารพรักตลอดกาล
อรท้ย
ครูในดวงใจ (5)
ผมนึกถึงครู มีนา ตันเจริญ ครับ ครูทำให้ผมสนุกกับการเรียนวิชาภูมิศาสตร์ ดาราศาสตร์ เริ่มต้นชั่วโมงแรก ครูทำให้พวากเราหัวเราะด้วยประโยค "ในห้วงอวกาศที่แสนจะเวิ้งว้าง โหวงเหวง และโหววๆ ..."
น้ำเสียงของครูเร้าใจ ผ่านลำโพงวิทุยยี่ห้อธานินทร์ กระตุ้นความอยากรู้อยากเห็นของนักเรียนทุกคนเป็นอย่างดี
ท้ายชั่วโมง ครูจะบอกให้พวกเรากลับไปสรุปสิ่งที่เรียนในวันนั้น ผมจำได้ว่าผมอยากเขียนสิ่งต่างๆ ที่ได้เรียนในวันนี้มาก เขียนเท่าไรก็ยังไม่หมด
ครูมีนายังพาพวกเราไปท้องฟ้าจำลอง ได้เห็นดาวมากที่สุดในชีวิต นับร้อย นับพัน
วันนี้ ไม่มีครูมีนาแล้ว ชื่อดวงดาวหลายๆ ดวง กลุ่มดาวหลายๆ กลุ่ม เราอาจจำไม่ได้ แต่ผมไม่เคยลืมบรรยากาศ "ความสุข" ในชั่วโมงของครูมีนาได้เลย...
จรินทร์
รศ. ทัศนีย์
ครูในดวงใจ (6)
คุณครูในดวงใจของข้าพเจ้าคือ อาจารย์วัชระ เพ็ชรคุปต์ ปัจจุบันสอนวิชาทันตกรรมจัดฟัน ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาจารย์จะสนใจและดูแลการเรียนและให้ความรู้แก่นักศึกษาอย่างเต็มที
สิ่งทีข้าพเจ้าประทับใจก็คือ อาจารย์ให้คำแนะนำแก่นักเรียนทุกคน ไม่ว่าใครมีปัญหาอะไร ท่านจะช่วยเหลือศิษย์ทุกคน
ข้าพเจ้ารู้ดีว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่ท่านทำลงไปนั้น ท่านไม่ได้หวังสิ่งตอบแทนใดๆ เลย เพียงเห็นความสำเร็จของลูกศิษย์เท่านั้น ท่านก็มีความสุขมากแล้ว และในวันนี้ตัวข้าพเจ้าเอง ถ้าไม่ได้รับความช่วยเหลือจากท่านในหลายๆ เรื่อง ข้าพเจ้าก็คงไม่มีวันนี้
สักวันหนึ่ง ข้าพเจ้าจะกลับไปขอบคุณท่าน และจักประพฤติตนตามแบบอย่าง ข้าพเจ้าเชื่อว่า ยังมีคนที่รอความช่วยเหลือเหมือนข้าพเจ้าอีกมาก
ทัศนีย์