ข้อคิดดีๆ จากอ.รัศมี ธันยาธร" ฝนตกน้ำไหลเป็นทาง "
ตอนเข้าสัมมนาหลักสูตรความคิดสร้างสรรค์ ของดร .เอ็ดเวร์ด เดอ โบโน่ โดย อ.รัศมี ธันยาธร เป็นผู้สอน อ.มีวิธีสอนที่เก่งมาก อ.ไม่ได้สอนแค่การคิด แต่อาจารย์จะสอนเรื่องพฤติกรรมที่พึงประสงค์ควบคู่ไปด้วย โดยใช้พฤติกรรมจริง ของผู้เข้าอบรมเป็นสื่อการสอนของจริง วันแรกอ.รัศมีให้ผู้เข้าประชุมนั่งล้อมวงเป็นรูปครึ่งวงกลม และให้เรามีการนั่งเปลี่ยนเก้าอี้ แต่ในระยะแรกพวกเรามักจะไม่ค่อยยอมเปลี่ยนเก้าอี้ มักกลับมานั่งที่เดิม และอ.รัศมีก็ได้อธิบายพฤติกรรมแบบนี้ว่า คนเรามักชอบทำอะไรที่เป็นความเคยชิน และจะทำซ้ำๆ สมองของคนเราก็เหมือนกัน พอเราทำอะไรซ้ำๆ มันก็จะบันทึกเป็นความจำโดยอัตโนมัติ เราจะคิดเฉพาะสิ่งที่เรามีประสบการณ์ จึงเรียกพฤติกรรมแบบนี้ว่า "ฝนตกลงมา น้ำไหลเป็นทาง "
เพราะเวลาฝนตกน้ำฝนก็จะไหลรวมตัวกันเป็นทางน้ำเล็กๆ ไหลไปในทางเดียวกัน พอฝนตกลงมาอีกมันก็ไหลทางเดิม ทำให้เกิดเป็นร่องน้ำใหญ่ เปรียบเสมือนสมองของคนเรา พอเราทำอะไรซ้ำๆ มันก็จะจำโดยอัตโนมัติ ทำให้เราทำอะไรได้คล่อง ผู้เขียนเอง ก็รู้สึกว่า ถ้าเราทำอะไรตามประสบการณ์เดิมบ่อย เราก็จะติดรูปแบบเดิมๆ คิดอะไรใหม่ ๆ ไม่ออก เราจะไม่คิดสิ่งที่แตกต่าง ผู้เขียนองก็รู้สึกว่าตัวเองก็มักจะทำตัวเหมือธารน้ำ คิดไปในทางเดียว ชอบลอกเลียนแบบความคิดของคนอื่น ไม่สามารถคิดนอกกรอบจากความเคยชิน
ดร.เอ็ดเวร์ด เดอ โบโน เรียกพฤติกรรมแบบนี้ เป็นภาษาวิชาการว่า ระบบข้อมูลที่จัดการด้วยตัวเอง (Organizing Information system ) และท่านได้ศึกษาวิจัยพบว่า สมองของคนเราทำงานแบบจัดการด้วยตนเอง ทำงานแบบฝนตกลงมา น้ำไหลเป็นทาง คือพอเรารู้อะไรสักอย่าง สมองจะเก็บข้อมูลไว้กล่องหนึ่ง พอรู้เรื่องใหม่ก็ใส่ข้อมูลความจำไว้ในกล่องใบใหม่พอมีเหตุการณ์อะไรเข้ามา สมองจะค้นหากล่องข้อมูลเดิมเพื่อสังการให้เราว่าสถานการณ์อย่างนี้เราเคยทำอย่างไร แล้วก็ชักชวนให้เราทำอย่างนั้น อีก เช่นถ้าเราไปไหนที่เป็นที่ใหม่ ๆ เราก็จะตื่นเต้น แต่พอเราไปครั้งที่สองที่สาม เราก็จะเคยชิน ด้วยความที่สมองทำหน้าที่เป็นผู้ช่วยที่แสนดี คอยป้อนข้อมูลความจำให้เราทุกอย่างก็จะเป็นไปด้วยดีชีวิตก็ดูจะราบรื่นดีมีความสุข แต่ถ้ายามใดที่เหตุการณ์ไม่เป็นอย่างที่เคยเป็น เช่นการทำงานของผู้เขียน ในช่วงที่เรามีอายุมาก รับราชการมาหลายปี เราก็ฝึกฝนตัวเอง เช่นเข้าเรียนการฝึกสมองให้มีความคิดใหม่ ๆ ที่เราเรียกว่า ความคิดสร้างสรรค์และคิดนอกกรอบ เพราะบริบททุกอย่างเปลี่ยนไป ถ้าเรามีความคิดทั้งแบบเคยชินและแบบแปลกใหม่ เราก็จะปรับตัวได้ทันความเปลี่ยนแปลง ความคิดสร้างสรรค์แฝงอยู่ในตัวของคนทุกคน แต่จะผลิบานหรือเหี่ยวเฉาก็ขึ้นอยู่กับวิธีคิดของคนคนนั้น
อ้างอิง คำบรรยายของ อ.รัศมี ธันยาธร ผู้อำนวยการศูนย์ความคิดสร้างสรรค์
เมื่อวันที่ 28-29 เมษายน 2554 ที่โรงแรมสวิส เลอ คองคอร์ด
ความเห็น (2)
ชอบมากค่ะเรื่องความคิดสร้างสรรค์ เคยทำวิทยานิพนธ์เรื่องความคิดสร้างสรรค์ทางภาษาเมื่อ 20 ปีมาแล้ว....
อยากไปเข้าร่วมฟังบรรยายด้วยจังครับ