"อาจารย์คะ..ดิฉันคิดถูกไม๊"

ห้องเรียนกระบวนกร AI ตอนที่ 341 (Appreciative Inquiry (Cooperrider, Whitney and Stavros, 2003).) คือกระบวนการศึกษาค้นหาร่วมกันเพื่อค้นหาสิ่งที่ดีที่สุดในตัวคน ในองค์กร หรือของโลกที่อยู่รอบตัวของเขา สุนทรียสาธกคือกระบวนการค้นหาอย่างเป็นระบบว่าอะไรเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ระบบดำเนินไปอย่างดีที่สุด โดยเฉพาะเมื่อระบบนั้นสามารถบรรลุซึ่งประสิทธิผลสูงสุดไม่ว่าจะเป็นด้านการเงิน ด้านนิเวศวิทยา หรืออะไรที่เกี่ยวกับมนุษย์ก็ตาม สุนทรียสาธก เป็นศิลปะของการถามคำถาม ที่นำไปสู่การส่งเสริมให้ระบบมีศักยภาพเพียงพอที่จะพัฒนาไปสู่ศักยภาพสูงสุด)

เป็นคำถามน่าสนใจมากๆครับ คือผู้ถามเป็นผู้บริหาร ลูกศิษย์ AI 

เขาจำเป็นต้องให้คนงานออกจากงาน เนื่องจากมีความผิดร้ายแรง..คือเล่นพนันระหว่างอยู่ในกะ...

...

เลยถามผมว่า เขาทำถูกไหม..เพราะสงสารคนงานเหมือนกัน..

...

เลยบอกเขาง่ายๆให้ยึดหลักสี่อย่างเป็นตัวกรอง เรียกว่าหลัก 4M ของ Edward de Bono ครับ (ดูหนังสือ Edward de Bono's Thinking Course)

M แรกคือ Me Value ระบบสืบสวน ระบบตัดสิน กฏ นโยบายของเราด้านนี้ ทำให้เราต้องตัดสินอย่างนี้.. ใช่ไหม.."ใช่ค่ะ"

M ที่สองคือ Mate Value บริษัทอื่นๆ ที่ดำเนินธุรกิจแบบเดียวกัน..ก็ทำแบบเดียวกัน ใช่ไหม..."ใช่ค่ะ ถ้าเป็นอุตสาหกรรมเดียวกัน..เคยประชุมกับเพื่อนต่างบริษัท ก็ใช้นโยบายเดียวกัน.."

M ที่สามคือ Moral Value หลักศีลธรรม จริยธรรมวิชาชีพ หรือถ้าไม่มีเป็นหลักศาสนา กำหนดไว้อย่างนี้ใช่ไหม..."ใช่ค่ะ"

M ตัวสุดท้ายคือ Mankind Value ในระดับสากล ระดับโลกตัดสินแบบนี้ใช่ไหม.."น่าจะใช่ค่ะ.."

....

"งั้น สิ่งที่คุณทำก็ถูกมากแล้วครับ ผ่านทั้งสี่ข้อ...

..........

วันนั้นพูดไว้ถึงตรงนั้น..ถ้าเจออีกรอบจะเสริมว่า..

"ที่อยากเพิ่มเติมอีกหน่อยคือ ผมยังเห็นว่ายังมีอะไรที่น่าทำได้..เช่น...มาตรการป้องกัน..อื่นๆ การสื่อสาร...ระเบียบการสอบสวน..อาจยังมีช่องว่างที่ปรับปรุงได้อีก.."

....

..ถ้าเป็นไปได้ ผมอยากแนะนำให้คนที่เจอกรณีเดียวกัน ลอง KM กับเพื่อนต่างบริษัท..แต่อยู่ในอุตสาหกรรมเดียวกันกับคุณ นอกจากนี้ลองถามเพื่อนต่างอุตสาหกรรม..ดู กรณีศึกษาจากต่างประเทศ เพื่อปรับปรุงระบบให้ดี มีความสุข สบายใจทั้งผู้บังคับบัญชา และผู้ใต้บังคับบัญชา..อาจทำ KM ในหมู่คนงาน เพื่อค้นหา พัฒนากลไก การดูแลกันเอง ไ่ม่ให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้อีก."

...... 

นี่คือการทำ AI อีกประเภทหนึ่งครับ..คือการใช้ทฤษฎีดีๆ เพื่อกลั่นกรองให้เกิดการตัดสินใจดีๆ และแนวทางปรับปรุงการตัดสินใจดีๅครับ..

....

คุณล่ะ คิดอย่างไร