เมื่ออารยธรรมของมนุษย์ได้ถูกสร้างขึ้นมา(constructive)
จากเรียบง่าย ก็พัฒนาไปสู่ความซับซ้อนมากขึ้น ได้แก่
การพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่าง มนุษย์กับสิ่งเหนือธรรมชาติ
มนุษย์ กับ ธรรมชาติ และความสัมพันธ์ทางสังคม ลักษณะที่
แสดงออกอย่างสลับซับซ้อนและมีความวิจิตร มีคุณลักษณะ
เฉพาะ
อารยธรรมอียิปต์เป็นอารยธรรมที่โดดเด่น ที่ถูกสร้างขึ้นมา
ภายใต้บริบทธรรมชาติและความอุดมสมบูรณ์แห่งแม่น้ำไนล์
ภายใต้ความอุดมสมบูรณ์นั้น ก็แฝงไปกับความไ่ม่เที่ยงหลายอย่าง
เช่นเกิดน้ำท่วม แมลงระบาด โรคระบาด ไปพร้อมกัน ดังนั้นปัญหา
จากความกลัวธรรมชาติ ทำให้เกิดการอธิบายปรากฎการณ์เหล่านี้
่ว่ามีเบื้องหลังคือเทพเจ้าต่าง ๆ
ที่มีความจำเป็นต้องเซ่นสรวงบูชา
การเซ่นสรวงบูชานั้นแหละจะทำให้เทพเจ้าพึงพอใจและบันดาล
ความอุดมสมบูรณ์ให้
ศิลปกรรมต่าง ๆ ก็ตอบสนองต่อความเชื่อในเรื่องสิ่งเหนือธรรมชาติ
โลกหน้า ศิลปะจึงทำหน้าที่สื่อสารความเชื่อ ให้ตอกย้ำระบบความคิด
ที่ผูกโยงผู้คนของอียิปต์ ให้รวมศูนย์อยู่กับฟาร์โรห์
จิตรกรรมส่วนใหญ่สร้างไว้ในสุสาน ภายใต้ปิรามิด
เพื่ออธิบายความหมาย
ความคิดความเชื่อ ลักษณะเด่นของศิลปกรรมอียิปต์ก็คือ
เป็นแบบสัญลักษณ์
แทน รูปคนจะมีลักษณะสองมิติ ดังรูปต่อไปนี้
ศิลปะอียิปต์นั้นเกิดขึ้นพร้อมกับการคิดค้นภาษาฮีโรกริฟฟิค
ไปพร้อมกับการนำเสนอ
ภาพศิลปะ และแน่นอน สังคม การเมือง อุดมการณ์ เป็นอย่างไร
ศิลปะก็เป็นเช่นนั้น
ในภาพนี้มีแสดงถึงอำนาจเหนือธรรมชาติ เทพต่าง ๆ
ได้ชั่งความดีความชั่วของคน
ก่อนไปสู่ปรโลก และแสดงตำแหน่งแห่งที่ของเทพต่าง ๆ ไว้
ส่วนประติมากรรมของอารยธรรมอียิปต์นั้น
แสดงไว้ทั้งนูนต่ำในลักษณะสัญลักษณ์
และประติมากรรมแบบลอยตัว แสดงถึงสัจนิยม
ภาพนูนต่ำ
แสดงถึงโครงสร้างทางสังคมของเรื่องเล่าที่บันทึกเอาไว้เป็นเรื่องของผู้นำหรือ
ฟาร์โรห์ และภาพต่อไปนี้
ประติมากรรม สะท้อนความเชื่อ โครงสร้างทางสังคม
ที่มนุษย์ประดิษฐ์สร้างขึ้น
จะเห็นได้ว่า ศิลปกรรมอียิปต์มีความสลับซับซ้อน
และอลังการเนื่องจากเป็น
อารยธรรมใหญ่ เป็นรัฐที่มีอิทธิพล
งานศิลปะจึงแสดงถึงศักยภาพและภูมิปัญญา
ส่วนสถาปัตยกรรม
เป็นที่ัรับรู้กันว่าเป็นรูปแบบสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น
ได้แก่พิรามิด หรือสุสานหลวงนั่นเอง มีความยิ่งใหญ่โดดเด่น
สะท้อนความคิด
ความเชื่อที่ชาวอิยิปต์ได้สร้างเอาไว้
ความยิ่งใหญ่อลังการของสังคมวัฒนธรรมที่สิ้นสุดไปแล้ว
ปัจจุบันอียิปต์
เป็นแกนนำของมุสลิมสายกลาง และหลักฐานที่ปรากฎอยู่ได้แสดงถึง
ความอนิจจัง ไม่เที่ยงแท้ แปรปรวน ไม่แน่นอน
สิ่งที่ปรากฎตัวว่ายิ่งใหญ่
ในอดีต อาจสูญเสียความยิ่งใหญ่ในอนาคตได้
อย่างไรก็ตามศิลปะเป็นส่วนหนึ่งของอารยธรรม
เพราะเกิดการคิดและใช้
มันสมอง โดยเฉพาะการคิดที่ซับซ้อน ทำให้ศิลปกรรมนั้นซับซ้อนไปด้วย
ศิลปะจึงคู่อารยธรรม ในขณะที่วิทยาการอื่น ๆ
ก็เจริญเติบโตก้าวหน้า
ควบคู่ไปกับ การสร้างสรรค์รัฐ โครงสร้างสังคม
อุดมการณ์ทางการเมือง
สวัสดีครับอาจารย์
ศิลปะอียิปต์เนี่ยยิ่งใหญ่จริง ๆ นะครับ
เห็นด้วยกับอาจารย์ครับว่าศิลปะยุโโบราณมักจะอิงกับความเชื่อ/ศาสนา
ที่ผาแต้มก็มาภาพเขียนที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรม
สวัสดีครับ หนานเกียรติ
โครงสร้างส่วนบน กับ โครงสร้างส่วนล่าง
ต้องไปด้วยกันครับ อุดมการณ์กับการปฏิบัติ
ก็เป็นเรื่องเดียวกัน
ผาแต้ม ก็เป็นพิธีกรรม เกี่ยวเนื่องกับความอุดมสมบูรณ์
ดูอีกทีเหมือนมนุษย์ต่างดาวนะครับ