31.ข้าราชการพลเรือน

ข้าราชการพลเรือน

30.ข้าราชการพลเรือน

วันที่ 1 เมษายน 2554 เป็นวันข้าราชการพลเรือน ผู้เขียนกับพรรคพวกมีโอกาสจัดงานวันข้าราชการพลเรือนเพื่อเป็นการเฉลิมฉลองขึ้น โดยเราจัดให้มีการแข่งขันกีฬา วู้ดบอลสำหรับบุคลทั่วไป ทุกเพศ ทุกวัย ในวันที่ 3 เมษายน 3554ณ สนามกีฬากลางจังหวัด

ผู้เขียนไม่ใช่ข้าราชการพลเรือน เป็นเพียงอดีตข้าราชการครู แต่วันนี้จะขอลองเขียนถึงข้าราชการพลเรือนดูบ้าง ถ้าหากมีข้อผิดพลาดตรงไหน อย่างไร ต้องขออภัย และขอความกรุณาเพื่อนๆชาว GTW ช่วยชี้แนะด้วยก็จะเป็นพระคุณยิ่ง

ประวัติข้าราชการ

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงวางระเบียบข้าราชการพลเรือนเป็นครั้งแรก ให้มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2472 เพื่อเป็นแนวทางในการเลือกสรรผู้มีความรู้และความสามารถเข้ารับราชการ โดยกำหนดให้มีข้าราชการ 3 ประเภท คือ^[1]

ข้าราชการพลเรือนสามัญ คือ ข้าราชการที่รัฐบาลบรรจุแต่งตั้งไว้ตามระเบียบฯ แบ่งออกเป็น 2 ชั้น คือ ชั้นสัญญาบัตร (รองอำมาตย์ตรีขึ้นไป) และชั้นราชบุรุษ
ข้าราชการพลเรือนวิสามัญ คือ บุคคลที่รัฐบาลจ้างไว้ให้ทำการเฉพาะอย่าง หรือระยะเวลาชั่วคราว
เสมียนพนักงาน คือ ข้าราชการชั้นต่ำ ซึ่งมีสิทธิได้รับเงินเดือนตามอัตราที่ตั้งไว้

ประเภทของข้าราชการ

ข้าราชการในประเทศไทย มีหลายประเภท ได้แก่

1.ข้าราชการพลเรือนสามัญ

ข้าราชการพลเรือนสามัญ คือ ข้าราชการที่ปฏิบัติหน้าที่ราชการในกระทรวง ทบวง กรมฝ่ายพลเรือน ซึ่งได้รับการบรรจุแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน (ฉบับปัจจุบันคือ พ.ศ. 2551) แบ่งออกเป็นประเภทย่อย 4 ประเภท คือ ประเภทบริหาร ประเภทอำนวยการ ประเภทวิชาการ และประเภททั่วไป^[2]

การคัดเลือกบุคคลเพื่อบรรจุและแต่งตั้งเป็นข้าราชการพลเรือนสามัญ จะดำเนินการโดยสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน หรือในบางกรณีอาจมีการมอบหมายให้กรมต้นสังกัด เป็นผู้ดำเนินการคัดเลือกฯ

2.ข้าราชการพลเรือนในพระองค์

ข้าราชการพลเรือนในพระองค์ คือ ข้าราชการพลเรือนในสังกัดสำนักพระราชวัง และสำนักราชเลขาธิการ มีหน้าที่เกี่ยวกับงานในพระองค์พระมหากษัตริย์ ซึ่งได้รับการบรรจุแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน^[3]

การบรรจุแต่งตั้งข้าราชการพลเรือนในพระองค์ เป็นไปตามพระราชอัธยาศัย

3.ข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา

ข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา คือ ข้าราชการพลเรือนในสังกัดสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ ในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ แต่ไม่รวมถึงสถานศึกษาของรัฐที่มิใช่ส่วนราชการ ซึ่งได้รับการแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา แบ่งออกเป็นประเภทย่อย 3 ประเภท คือ ประเภทวิชาการ ประเภทผู้บริหาร และประเภททั่วไป^[4]

การคัดเลือกบุคคลเพื่อบรรจุและแต่งตั้งเป็นข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา จะดำเนินการโดยสถาบันอุดมศึกษาแต่ละแห่งโดยอิสระ ในปัจจุบันไม่มีการบรรจุและแต่งตั้งบุคคลเป็นข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษาแล้ว มีแต่เพียงการบรรจุและแต่งตั้งพนักงานมหาวิทยาลัย เข้ามาแทน

4.ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา

ครู อาจารย์ ที่อยู่ตามโรงเรียนของรัฐ

5.ข้าราชการตำรวจ

6.ข้าราชการทหาร

7.ข้าราชการฝ่ายตุลาการ

8.ข้าราชการฝ่ายอัยการ

9.ข้าราชการฝ่ายรัฐสภา

10.ข้าราชการส่วนท้องถิ่น

ข้าราชการส่วนท้องถิ่น คือ ข้าราชการ พนักงานผู้ปฏิบัติงานในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยการคัดเลือกเพือบรรจุแต่งตั้งนั้น จะดำเนินการในแต่ละจังหวัดโดยอิสระจากกัน อันได้แก่

ข้าราชการกรุงเทพมหานคร
ข้าราชการส่วนจังหวัด
พนักงานเทศบาล
พนักงานส่วนตำบล

สิทธิ หน้าที่ของข้าราชการ

บุคคลผู้เป็นทหาร ตำรวจ ข้าราชการ เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ และพนักงานหรือลูกจ้างขององค์กรของรัฐ มีหน้าที่ดำเนินการให้เป็นไปตามกฎหมายเพื่อรักษาประโยชน์ส่วนรวมอำนวยความสะดวก และให้บริการแก่ประชาชนตามหลักธรรมาภิบาลของการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี ^[5] นอกจากนั้นข้าราชการยังมีสิทธิต่างๆ อาทิ

สิทธิในการรับบำเหน็จ บำนาญ
สิทธิในการขอพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
สิทธิเกี่ยวกับสวัสดิการนอกเหนือจากเงินเดือนและเงินประจำตำแหน่ง อาทิ ค่ารักษาพยาบาลตนเอง บิดา มารดา คู่สมรส และบุตร ค่าเช่าบ้าน ค่าครองชีพชั่วคราว ฯลฯ

สุดท้ายผู้เขียนขอให้กำลังใจกับเพื่อนข้าราชการพลเรือนทุกท่านที่ท่านปฏิบัติหน้าที่ด้วยความวิริยะอุตสาหะ และเสียสละ บางท่านตั้งอกตั้งใจในการทำงานจนลืมให้เวลากับตนเอง......ท่านต้องดูแลตนเองบ้างนะครับ.....สุขภาพเป็นเรื่องที่ต้องดูแล.....แม้ว่าท่านมีทุกสิ่งทุกอย่างหากสุขภาพไม่ดีแล้ว....มันไม่คุ้มค่ากับการที่เราทุ่มเทให้กับงานเลย...........และก็ขอแสดงความยินดีอีกครั้งกับข้าราชการพลเรือนทุกท่านที่ประสบผลสำเร็จในหน้าที่การงาน....มีตำแหน่งหน้าที่ที่สูงส่ง...มีคนนับหน้าถือตาในตำแหน่งของท่าน......แต่ถ้าท่านได้มันมาโดนทางลัดแล้วละท่านจะภาคภูมิใจหรือ....สู้คนที่ตั้งอกตั้งใจทำงานจนประสบผลสำเร็จและได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งที่สูงส่ง.......อย่างนี้ผู้เขียนรักและนับถือจริงๆครับ.......