วันครู

            พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสนพระราชหฤทัยเกี่ยวกับการศึกษาและความเป็นครู โดยที่พระองค์ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจเกี่ยวกับการศึกษาและพระราชทานคำสอนในฐานะที่ทรงเป็นครูของแผ่นดิน ซึ่งผู้เขียนขออัญเชิญพระราชดำรัสที่เกี่ยวข้องบางตอน เพื่อความเป็นสิริมงคล

              “.....การศึกษาเป็นเครื่องมืออันสำคัญในการพัฒนาความรู้ ความคิด ความประพฤติ ทัศนคติ ค่านิยมและคุณธรรมของบุคคลเพื่อให้เป็นพลเมืองที่ดีมีคุณภาพและประสิทธิภาพ ชาติก็ย่อมทำได้โดยสะดวกราบรื่น ได้ผลที่แน่นอนและรวดเร็ว....” พระราชดำรัส พระราชทานแก่ครูใหญ่และนักเรียน ณ ศาลาดุสิดาลัย พระราชวังดุสิต 22 กรกฎาคม 2520

             “.....ผู้ที่เป็นครูต้องนึกถึงความรับผิดชอบ เพราะว่าถ้าเป็นครูแล้ว ลูกศิษย์จะต้องนับถือได้ ต้องวางตัวให้เหมาะสมกับที่เป็นครู ไม่ใช่วางตัวอย่างหนึ่งแล้วมาสอนอีกอย่างหนึ่ง....” พระราชดำรัสพระราชทานเนื่องในงานศึกษาสัมพันธ์ ณ วิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร 15 มีนาคม 2512

            ในชีวิตของคนเราถือว่า บิดามารดาเป็นผู้มีพระคุณอันสูงสุด เพราะท่านเป็นผู้ก่อกำเนิดชีวิตเรามา ให้ความรัก ให้ความเมตตา มีความห่วงใยและเสียสละ ทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อลูก นอกจากบิดามารดาแล้ว ก็มีครูเป็นผู้มีพระคุณคล้ายบิดามารดา คือ เป็นผู้อบรมสั่งสอน ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้ รวมทั้งให้ความรัก ความเมตตาต่อศิษย์ นับได้ว่าครูเป็นผู้เสียสละไม่แพ้บุพการี ครูจึงนับว่าเป็นปูชนียบุคคลที่มีความสำคัญยิ่งในการให้การศึกษาเรียนรู้ทั้งในด้านวิชาการและประสบการณ์ ตลอดจนเป็นผู้มีความเสียสละ ดูแลเอาใจใส่ สั่งสอน อบรมให้เด็กได้พบกับแสงสว่างแห่งปัญญา อันเป็นหนทางสู่การประกอบอาชีพเลี้ยงดูตัวเองและครอบครัว รวมทั้งนำพาสังคมประเทศชาติให้ก้าวหน้าไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง

                ด้วยเหตุที่ครูเป็นบุคคลที่มีความสำคัญต่อชีวิตและสังคม ดังนั้นในปี พ.ศ.2499 ในที่ประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีและประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ ได้กล่าวปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศว่า “ที่อยากเสนอในตอนนี้ก็คือว่า เนื่องจากผู้เป็นครูเป็นผู้มีบุญคุณ เป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าวันครูควรมีสักวันหนึ่ง  สำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพสักการะต่อวันสงกรานต์ เราก็นำอัฐิของผู้มีพระคุณบังเกิดเกล้ามาทำบุญ ทำทาน คนที่สองรองลงไป ก็คือ ครูผู้เสียสละทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าในโอกาสนี้จะขอฝากที่ประชุมไว้ด้วยลองปรึกษาหารือกันในหลักการ ทุกคนคงไม่ขัดข้อง” คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติ เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2499 กำหนดให้ วันที่ 16 มกราคมของทุกปี เป็น “วันครู” โดยถือเอาวันที่ประกาศใช้พระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 16 มกราคม 2488 เป็นวันครู และได้มีการจัดงานวันครูเป็นปีแรก เมื่อวันที่ 16 มกราคม 2500 นับจวบจนถึงปีนี้ เป็นปีที่ 54 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการรำลึกถึงความสำคัญของครูในฐานะที่เป็นผู้เสียสละ ประกอบคุณงามความดี เพื่อประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชน ส่งเสริมสามัคคีธรรมระหว่างครู และสร้างความเข้าใจระหว่างครูกับประชาชน

             สำหรับดอกไม้ประจำวันครู คือ “ดอกกล้วยไม้” โดยพิจารณาเห็นว่า คุณลักษณะของดอกกล้วยไม้มีลักษณะคล้ายคลึงกับสภาพชีวิตครู นั่นคือ กว่ากล้วยไม้แต่ละช่อจะผลิดอกออกผลให้เราได้ชื่นชมได้ ต้องใช้เวลานานและต้องการการดูแลเอาใจใส่มิใช่น้อย  เช่นเดียวกับครูแต่ละคน กว่าจะสั่งสอนเตี่ยวเข็ญศิษย์

               คนแล้วคนเล่าให้มีความเจริญงอกงามก้าวหน้าในชีวิตได้ ก็ต้องใช้เวลาอบรมสั่งสอนมิใช่น้อยเช่นกัน นอกจากนี้ กล้วยไม้ยังเป็นพืชอยู่ในที่สูงทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศ ไม่ร่วงโรยง่าย เปรียบเสมือนครูที่อยู่ทั่วแดนไทยที่ต้องอดทนต่อสู้เพื่ออุดมการณ์และอุทิศตนเพื่อการศึกษาของชาติ ดังคำกลอนของ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ศิลปินแห่งชาติ ที่ว่า

                        กล้วยไม้มีดอกช้า       ฉันใด

                 การศึกษาเป็นไป              เช่นนั้น

                 แต่ออกดอกคราใด            งามเด่น  

                 งานสั่งสอนปลูกปั้น           เสร็จแล้ว  แสนงาม

                พระพุทธเจ้าได้เปรียบครูว่า เป็นทิศเบื้องขวา  ผู้ซึ่งมีหน้าที่ให้ความอนุเคราะห์ต่อศิษย์ ดังนี้

1. แนะนำอบรมให้เป็นคนดี

2. สอนให้เข้าใจแจ่มแจ้ง

3. สอนศิลปวิทยาให้สิ้นเชิง

4. ส่งเสริมยกย่องความดีงาม ความสามารถให้ปรากฏ และรู้จักรักษาตนในอันที่จะดำเนิน

ชีวิตต่อไปด้วยดี

           เนื่องในโอกาสวันครู วันที่ 16 มกราคม 2553 จึงขอเชิญชวนทุกท่านร่วมทำบุญตักบาตรข้าวสารอาหารแห้งแด่พระภิกษุสงฆ์ และร่วมกิจกรรมพิธีบูชาบูรพาจารย์ ณ โรงเรียนอนุบาลจันทบุรี เป็นการทดแทนพระคุณคุณครูที่ได้อบรมสั่งสอนและเรามีชีวิตที่ดีจนถึงทุกวันนี้

สวัสดีครับ