การมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา

การจัดการศึกษาเป็นนโยบายพื้นฐานที่รัฐดำเนินการให้แก่ประชาชน เพื่อให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพและคุณธรรม เป็นพลังอันสำคัญในการพัฒนาประเทศต่อไป ดังคำคมที่ว่า “การศึกษาพัฒนาคน ประชาชนพัฒนาประเทศ” การจัดการศึกษามิได้เป็นที่ที่ผูกขาดเฉพาะบุคลากรภายในสถานศึกษาหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเท่านั้น แต่ทุกภาคส่วนควรเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาในรูปแบบต่างๆ

1. คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นผู้แทนของประชาชนที่อยู่ในชุมชนในเขตบริการของโรงเรียน มีหน้าที่กำกับ ส่งเสริม และสนับสนุนกิจการของสถานศึกษาทั้งในด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านบริหารงานบุคคล และด้านบริหารทั่วไป คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานจึงมีความสำคัญ ในการปฏิบัติหน้าที่ที่เป็นผู้แทนของชุมชนและผู้ปกครองนักเรียนทุกคนที่คัดเลือกจากผู้ปกครอง ครู องค์กรชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ศิษย์เก่าของสถานศึกษา พระภิกษุสงฆ์ หรือผู้แทนศาสนาอื่นในพื้นที่ และผู้ทรงคุณวุฒิ ที่จะต้องปฏิบัติภารกิจ โดยคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดที่จะเกิดแก่ผู้เรียนซึ่งเป็นลูกหลานในชุมชน ขณะเดียวกันการปฏิบัติงานร่วมกับผู้บริหารสถานศึกษาและครูต้องปฏิบัติด้วยความโปร่งใส บริสุทธิ์ยุติธรรม  ตรวจสอบได้ตามหลักการของการบริหารจัดการบ้านเมืองและสังคมที่ดี นอกจากนี้คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ยังเป็นองค์คณะบุคคลอีกคณะหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการในสถานศึกษาได้อย่างชัดเจน ตามเจตนารมณ์ของการปฏิรูปการศึกษา โดยมีผลงานเป็นที่ประจักษ์และได้รับการสรรเสริญและชื่นชมเป็นอย่างยิ่ง

2. สมาคมครูและผู้ปกครอง  เป็นองค์กรนิติบุคคล โดยวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งสมาคมผู้ปกครองและครูนั้น มีวัตถุประสงค์และเจตนารมณ์ในการจัดตั้งไม่แตกต่างกันมากนักในแต่ละสมาคม กล่าวคือ การจัดตั้งขึ้นก็มุ่งหวังเพื่อช่วยพัฒนา ส่งเสริม สนับสนุน ช่วยเหลือสถานศึกษาให้สามารถจัดการศึกษาให้มีคุณภาพและเพื่อให้เกิดความคล่องตัวในการสนับสนุนผู้บริหารในการบริหารจัดการ และในบางครั้งยังเป็นที่ปรึกษาที่สำคัญของสถานศึกษาอีกด้วย นับว่าเป็นองค์กรที่สร้างคุณประโยชน์ให้แก่สถานศึกษาเป็นอย่างมาก

3. คณะกรรมการเครือข่ายผู้ปกครอง  ผู้ปกครองเป็นผู้ที่มีความใกล้ชิดกับนักเรียนมาก เพราะรู้จักนักเรียนมาก่อนที่จะเข้าเรียนในสถานศึกษา เมื่อเข้าเรียนในสถานศึกษาแล้วคงไม่ปล่อยให้ครูทำหน้าที่ดูแลนักเรียนแทน  แต่ควรจะได้ร่วมกันระหว่างครูกับผู้ปกครอง ทั้งด้านส่งเสริมให้นักเรียนมีความรู้ ความสามารถเพิ่มขึ้น ให้มีคุณธรรม จริยธรรม ระเบียบ วินัย ซื่อสัตย์ ขยัน อดทน กตเวที และพบว่านักเรียนมีปัญหาในด้านการเรียนก็สามารถหาทางช่วยเหลือกันได้ทันท่วงที ด้านความประพฤติของนักเรียนก็เช่นเดียวกัน ผู้ปกครองแต่ละคนจะเป็นหูเป็นตาให้ได้ ถ้าเห็นว่านักเรียนมีพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ก็สามารถช่วยกันแก้ไขได้ก่อนที่จะสายเกินไป

4. องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น  เป็นองค์กรทางการปกครองที่อยู่ใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นองค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาลหรือองค์การบริหารส่วนตำบลก็ตาม ล้วนแต่มีพลังในการขับเคลื่อนในการพัฒนาภารกิจสาธารณะในพื้นที่ของตน ให้มีการพัฒนาอย่างทั่วถึงเสมอภาค ไม่เลือกปฏิบัติ การศึกษาเป็นบริการสาธารณะประเภทหนึ่งที่จะต้องได้รับการดูแล ช่วยเหลือ สนับสนุน ส่งเสริม สถานศึกษาในพื้นที่ของตน คงมิใช่เลือกสถานศึกษาแห่งใดแห่งหนึ่งโดยเฉพาะ เพราะนักเรียนทุกคนก็อยู่ในความดูแลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอยู่แล้ว เพียงแต่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นควรได้มีการวางแผนให้การช่วยเหลือเด็กนักเรียนทุกคนสถานศึกษาทุกแห่ง โดยช่วยเหลือให้ตรงตามความต้องการของสถานศึกษาแต่ละแห่ง

        ดังนั้น ความสำเร็จของการบริหารจัดการศึกษา โดยการมีส่วนร่วมขององค์คณะบุคคล ให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 จำเป็นต้องอาศัยปัจจัยหลายๆ ปัจจัยของทุกฝ่ายที่จะต้องร่วมมือกันดำเนินการ เพื่อส่งเสริมความเข้มแข็งขององค์คณะบุคคล อันจะทำให้สถานศึกษาสามารถพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้ทันโลกในยุคปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงเจริญก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็ว ดังคำกล่าวที่ว่า “องค์คณะบุคคลมีความคิดดีๆ และมีความเข้มแข็ง จะสามารถเป็นพลังขับเคลื่อนการศึกษาได้อย่างมหาศาล”

สวัสดีครับ

[ประสงค์]

ขออนุญาตแสดงความคิดเห็นร่วมด้วย ในความคิดของผมคิดว่าองค์กรที่มีความสำคัญต่อการจัดการศึกษา น่าจะประกอบด้วยสองส่วนคือ องค์กรภาครัฐที่มีส่วนในการจัดการศึกษาซึ่งปลอดจากด้านการเมืองเข้ามายุ่งเกี่ยว ส่วนที่สององค์กรภาคประชาชนที่เคยอยู่ในวงการศึกษาและเป็นที่ยอมรับว่าทำประโยชน์เพื่อการศึกษาที่แท้จริง

[ประสงค์]

ขออนุญาตแสดงความคิดเห็นร่วมด้วย ในความคิดของผมคิดว่าองค์กรที่มีความสำคัญต่อการจัดการศึกษา น่าจะประกอบด้วยสองส่วนคือ องค์กรภาครัฐที่มีส่วนในการจัดการศึกษาซึ่งปลอดจากด้านการเมืองเข้ามายุ่งเกี่ยว ส่วนที่สององค์กรภาคประชาชนที่เคยอยู่ในวงการศึกษาและเป็นที่ยอมรับว่าทำประโยชน์เพื่อการศึกษาที่แท้จริง