ในภาษาสันสกฤต มีสระน้อยมาก เมื่อเทียบกับภาษาไทย ถ้านับโดยย่อ ก็มีแค่ 9 ถ้านับโดยทั่วไป ก็ 13 ตัว (แต่ถ้ารวม ฦๅ เข้าไปด้วย ก็มี 14 ตัว) ดังนี้ครับ
อะ อา, อิ อี, อุ อู, ฤ ฤๅ, ฦ ฦๅ, เอ, ไอ, โอ, เอา
(บางตำราบอกว่ามี 9 เพราะยุบเอาสระสั้นยาว ไว้เป็นสระเดียวกัน จึงเหลือเพียง อะ อิ อุ ฤ ฦ เอ ไอ โอ และ เอา)
คราวก่อนผมได้เล่าเรื่องสระ ฤ และ ฤๅ เอาไว้ คราวนี้ของเล่าถึงตัว ฦ และ ฦๅ (ออกเสียง ลิ, ลี) กันครับ
ตัว ฦ และ ฦๅ นั้น ก็คล้ายกับ ฤ และ ฤๅ คือ ตัวหนึ่งเสียงสั้น อีกตัวเสียงยาว แต่ ฦ ฦๅ นั้น พบได้น้อย กว่า ฤ ฤๅ มาก, และเฉพาะ ฦๅ แล้ว ยิ่งพบได้น้อยยยยยย ลงไปอีก
โดยทั่วไป ถือว่า มีแต่ ฦ เพียงตัวเดียว นักวิชาการหลายท่านยืนยันว่า ตัว ฦๅ เป็นการประดิษฐ์เข้ามาเพื่้อให้เข้าคู่สั้นยาว เหมือน ฤ คู่ กับ ฤๅ เท่านั้นเอง (มอเนียร์ วิลเลียมส์ บอกว่า "entirely artificial and only appearing in the works of some grammarians and lexicographers")
ดังนั้น ศัพท์สันสกฤตที่ประสมด้วยสระ ฦๅ จะใ้ช้สระ ฦ ก็ได้เหมือนกัน
แต่ในตำราทั่วไปไม่ค่อยจะกล่าวถึงสระสองตัวนี้ครับ
ตัวอย่างคำที่ใช้สระ ฦ และ ฦๅ เช่น
-ฦๅ (แม่โคผู้สมบูรณ์) (พบในพจนานุกรมของ มอเนียร์ วิลเลียมส์)
-กฺฦปฺ (เหมาะสม, สำเร็จ) (ออกเสียง กฺลิปฺ หรือ กฺลึปฺ)
-จากฺฦปตฺ (รูปกริยา จาก กฺฦปฺ ข้างบน)
-คมฺฦ (รูปแจกของกริยา คมฺ) (ออกเสียง คะมฺลิ, คะมฺลึ)
ฯลฯ
สำหรับ ฦ และ ฦๅ ที่้ใช้ในภาษาไทยนั้น มีอยู่้ไม่กี่ตัว เ่ช่น ฦๅชา, ฦๅสาย, รฦก นี่เป็นวิธีการเขียนแบบโบราณ (ปัจจุบันใช้ ลือชา, ลือสายและ ระลึก) แต่คำทั้งหมดนี้ไม่ได้มาจากภาษาสันสกฤตครับ
ขออนุญาตเก็บเข้าำแพลนเน็ตของตัวเองจะได้ตามอ่านง่ายค่ะ
ขอบคุณค่ะ
(^___^)