คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้บริหารมืออาชีพ
ผู้บริหารการศึกษามืออาชีพ
คำว่า “ผู้บริหาร” ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ1 มี 2 ความหมาย คือ
ผู้บริหารการศึกษา หมายถึง บุคลากรวิชาชีพที่รับผิดชอบการบริหารการศึกษานอกสถานศึกษาตั้งแต่ระดับเขตพื้นที่การศึกษาขึ้นไป
ผู้บริหารการศึกษา หมายถึง บุคลากรวิชาชีพที่รับผิดชอบการบริหารสถานศึกษาแต่ละแห่งทั้งของรัฐและเอกชน
2“ผู้บริหารมืออาชีพ” ยังเป็นคำที่ค่อนข้างใหม่สำหรับวงการศึกษาเพิ่มจะเริ่มเป็นที่กล่าวถึงมากขึ้นก็เมื่อมีการปฏิรูปการศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 ซึ่งในหมวด 7 ได้กำหนดไว้ว่า ทั้งผู้บริหารสถานศึกษา และผู้บริหารการศึกษา ต้องมีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพตามกฎหมายกำหนด
แม้จะยังไม่มีใครให้คำจำกัดความไว้ที่ชัดเจนว่าผู้บริหารมืออาชีพทางการศึกษามีลักษณะอย่างไร แต่ในที่นี้หมายถึงผู้บริหารที่เกี่ยวข้องกับการบริหารและจัดการศึกษาทั้งในระดับสถานศึกษาและในระดับเขตพื้นที่การศึกษา
โดยภาพรวม คำว่า “มืออาชีพ” หรือ “Professional” มีคุณลักษณะที่สำคัญ ดังนี้
1. ต้องเป็นคนที่ยังชีพด้วยงานนั้น คือ ต้องมีรายได้หลักจากการงานในวิชาชีพที่ทำ และทุ่มเทเวลาให้กับงานในอาชีพนั้นจริง ๆ
2. ต้องมีการศึกษาและอบรม เพื่อให้มีความรู้ มีศาสตร์ มีหลักการ มีทฤษฎี มีการวิจัยค้น จนรู้ชัดและรู้จริง และมีการพัฒนาทางวิชาชีพอย่างต่อเนื่อง
3. ต้องนำศาสตร์ไปใช้ในการบริหาร มีการฝึกฝนอย่างจริงจังในอาชีพนั้น ๆ จริง ๆ จนเกิดความเชี่ยวชาญ และมีประสบการณ์ที่มากพอ
4. ต้องมีการรับรองมาตรฐานแห่งวิชาชีพ โดยมีการออกใบรับรองหรือใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ เช่น แพทย์ พยาบาล ทนายความ นักบัญชี สถาปนิก วิศวกร เป็นต้น ซึ่งในการตัดสินใจ การวิเคราะห์ และการดำเนินการในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับวิชาชีพดังกล่าว จะต้องใช้ผู้มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพเท่านั้น
5. ต้องมีจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ สำหรับยึดถือและปฏิบัติโดยเคร่งครัด
6. มีองค์กรหรือสมาคมวิชาชีพให้การรับรอง โดยการออกใบประกอบวิชาชีพ เพื่อควบคุมกำกับดูแลคุณภาพ มาตรฐาน และจรรยาบรรณ รวมทั้งมีมาตรการลงโทษเมื่อมีการกระทำที่ผิดจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ
จะเห็นว่า วิชาชีพที่มีการรับรองทั้งหลายล้วนแล้วแต่ใช้ทฤษฎีหลักการ และองค์ความรู้ และองค์ความรู้ที่ร่ำเรียนมาทั้งสิ้น แต่นักบริหารการศึกษาของเราน้อยรายนักที่จะใช้ศาสตร์ในการบริหารงาน
ความเห็น (5)
- สวัีสดีค่ะ
- หากเราไม่ใช้ศาสตร์ในการบริหาร การใช้ศิลป์(ใจ+รัก)ในการบริหาร ก็อาจจะประสบความสำเร็จได้เช่นกันค่ะ
- ศาสตร์และศิลป์ ห่างก้ันไม่ได้ ใช่มั้ยคะ
- ขอบคุณค่ะ
มาอ่านมาเยี่ยมมาเชียร์และมาชมครับ
ขอบพระคุณทุกความเห็นค่ะ
1. ตามมาดูและและสุ่มอ่านบทความ ทำได้ดีขอให้กำลังใจ
2. เรื่องของการบริหาร ใคร่ขอเสนอให้ศึกษาแนวคิดการบริหารการศึกษาตามแนวพุทธธรรม อาจจะได้แนวคิดดีๆแต่ง่ายๆ (มาใช้ประกอบเช้งบูรณาการกับศาสตร์และศิลป์ทั้งหลายที่ว่ากัน)
ความเป็นมืออาชีพ คือ ความเป็นยอดนักบริหารที่เก่งคิด เก่งคน เก่งงาน เก่งงการดำเนินชีวิต การบริหารบางครั้งบริบทก็เป็นตัวแปรที่จะผลักดันให้เกิดความสำเร็จได้ แต่บางโอกาสก็ทำลายความตั้งใจอย่างสิ้นเชิง จึงไม่มีสูตรสำเร็จครับ แต่ผู้บริหารต้องอยู่เหนือมันให้ได้ครับ