การพ่นเคมีกำจัดยุงตัวเต็มวัย มีประสิทธิภาพลดความหนาแน่นของยุงได้ประมาณ 3-5 วันเท่านั้น จึงต้องดำเนินการกำจัดลูกน้ำยุงควบคู่ไปด้วยเสมอ
เอกสารประกอบการชี้แจง-ให้ข้อมูลต่อที่ประชุมสภาองค์การบริหารส่วนตำบลแร่
(วันที่ 8 กุมภาพันธ์
2554) ในประเด็นการพ่นหมอกควันเพื่อกำจัดยุง
เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาดำเนินการพ่นหมอกควันกำจัดยุงในพื้นที่ตำบลแร่
------------------------------------------------------------------------------
การป้องกันโรคไข้เลือดออก*
โรคไข้เลือดออก สามารถแพร่ระบาดได้อย่างรวดเร็ว
การป้องกันควบคุมโรคที่สำคัญ จึงต้องไม่ให้ยุงกัด
โดยเฉพาะในผู้ป่วย โดยการลดจำนวนยุงตัวเต็มวัย
และกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ ซึ่งจะต้องทำให้ครอบคลุม
ทุกครัวเรือน ต่อเนื่องและสม่ำเสมอตลอดทั้งปี
มีวิธีปฏิบัติ ดังนี้
1.
วิธีการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย
คือ สร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน
เพื่อลดจำนวนยุงตัวเต็มวัยและแหล่งเพาะพันธุ์ให้ได้มากที่สุด
โดยมีข้อแนะนำสำหรับสถานศึกษา ได้แก่
- ดำเนินการทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายในสถานศึกษา ทุก 7
วัน
- ให้ความรู้และคำแนะนำแก่นักเรียนเกี่ยวกับ
วงจรชีวิตของยุง การแพร่เชื้อ
และวิธีป้องกัน
1.1 ทางกายภาพ ได้แก่ การปิดภาชนะกักเก็บน้ำด้วยฝาปิดเพื่อป้องกันไม่ให้ยุงลายเข้าไปวางไข่
อาจจะใช้ผ้ามุ้ง ผ้ายางหรือพลาสติกปิดและมัดไว้
ภาชนะที่ยังไม่ใช้ประโยชน์ควรจะคว่ำ
มิให้รองรับน้ำ ปรับปรุงสิ่งแวดล้อมให้สะอาด
สิ่งของเหลือใช้ เช่น กะลา
กระป๋องควรเผาหรือฝัง แจกันดอกไม้สดควรเปลี่ยนน้ำทุก 7 วัน
วิธีการเหล่านี้ต้องทำอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่องตลอดทั้งปี
1.2 ทางชีวภาพ คือ การปล่อยปลากินลูกน้ำลงในภาชนะเก็บกักน้ำ
เช่น โอ่งตุ่ม 2-4 ตัว หมั่นดูแลอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง
วิธีนี้ง่ายประหยัดและปลอดภัย
1.3 ทางเคมี โดยใส่ทรายทีมีฟอสในภาชนะเก็บน้ำใช้
ควรใช้เฉพาะภาชนะที่ไม่สามารถปิดหรือใส่ปลากินลูกน้ำได้
2. วิธีการลดยุงตัวเต็มวัย มีดังนี้
2.1 ใช้ไม้ตียุง ใช้น้ำผสมน้ำสบู่หรือผงซักฟอก
ฉีดพ่นให้ถูกตัวยุง
2.2 การพ่นเคมีกำจัดยุงตัวเต็มวัย
เป็นวิธีควบคุมยุงที่ให้ผลดี แต่ให้ผลระยะสั้น ราคาแพง
ผู้ปฏิบัติต้องมีความรู้ เพราะเคมีภัณฑ์
อาจเป็นพิษต่อคนและสัตว์เลี้ยง
จึงควรใช้เฉพาะเมื่อจำเป็น
3. การป้องกันยุงกัด โดยนอนในมุ้ง ทายากันยุง ใช้สมุนไพร/พัดลมไล่ยุง
ใส่เสื้อให้มิดชิด หลีกเลี่ยงที่มืด ทึบ อับ ชื้น
การพ่นเคมีกำจัดยุง**
-
การพ่นเคมีกำจัดยุงตัวเต็มวัย
มีประสิทธิภาพลดความหนาแน่นของยุงได้ประมาณ
3-5 วันเท่านั้น
จึงต้องดำเนินการกำจัดลูกน้ำยุงควบคู่ไปด้วยเสมอ
- การพ่นเคมีบ่อย ๆ
โดยไม่จำเป็นจะทำให้ยุงดื้อต่อสารเคมีกำจัดแมลง
ซึ่งจะเกิดผลเสียหายอย่างยิ่งในการควบคุมการระบาดของโรค
-----------------------------------------------------------------------
ที่มา : *
แนวทางการควบคุมโรคไข้เลือดออกสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข
โดย สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค (มกราคม 2553)
**
คู่มือการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก
สำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดย สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง
กรมควบคุมโรค (พิมพ์ครั้งที่ 1 มิถุนายน 2551)