มาตรฐานขนาดของกระดาษ

มารู้จักกระดาษกัน

มาตรฐานขนาดของกระดาษ

      เนื่องจากมีการใช้กระดาษกันอย่างกว้างขวาง จึงจำเป็นต้องมีการกำหนดมาตรฐานของขนาดกระดาษขึ้นนอกเหนือจากการกำหนดมาตรฐานด้านอื่น ๆ ทั้งนี้เพื่อสะดวกต่อการใช้งานและการสื่อสารกัน ตลอดจนการซื้อขายแลกเปลี่ยนกัน

มาตรฐานของขนาดกระดาษ ISO 216

    มาตรฐานขนาดกระดาษในระบบ ISO 216ได้ถูกกำหนดขึ้นโดยมีพื้นฐานแนวคิดมาจากมาตรฐานระบบ German DIN 476 จุดเด่นของมาตรฐานนี้คือเมื่อนำกระดาษที่มีขนาดตามที่กำหนดไว้มาพับครึ่ง ขนาดของกระดาษที่พับแล้วยังคงมีสัดส่วน (อัตราส่วนของด้านสูงกับด้านกว้าง) เดียวกับขนาดก่อนพับ และหากพับครึ่งไปอีก ขนาดใหม่ก็ยังคงมีสัดส่วนเดียวกันหมด ประโยชน์ทีได้คือเมื่อนำกระดาษไปตัดแบ่งไปใช้งานตามมาตรฐานนี้ จะไม่เกิดการเสียเศษหากมีงานที่ต้องการย่อส่วน เพื่อให้ได้ผลตามที่หลักการที่กำหนด ได้มีการคำนวณและพบว่าอัตราส่วนความสูงหารด้วยความกว้างจะเท่ากับ สแควร์รูทของสอง (1.4142) และยังพบว่าระยะความกว้าง, ความสูงของขนาดพับครึ่งแล้วจะลดลงเป็น 70.7% จากเดิมเสมอ

มาตรฐานรหัสชุด A
    มาตรฐานขนาดกระดาษชุด A เป็นมาตรฐานในระบบ ISO ซึ่งเป็นระบบเมตริก จะกำหนดรหัส A0 ให้มีขนาดพื้นที่เท่ากับ 1 ตารางเมตร จากการคำนวณจะได้ขนาดของ A0 เท่ากับ 841 x 1189 มิลลิเมตร เมื่อทำการแบ่งครึ่งจากขนาด A0 ดังกล่าว ขนาดใหม่ที่ได้ตั้งเป็นรหัส A1 หากทำการแบ่งไปเรื่อย ๆ ก็จะได้รหัส A2, A3, A4 .... มาตรฐานชุดนี้ เป็นมาตรฐานที่สร้างความคุ้นเคยและถูกนำใช้กันแพร่หลายโดยเฉพาะขนาด A4 ซึ่งมีขนาด 210 x 297 มิลลิเมตร เป็นขนาดของกระดาษถ่ายเอกสารที่ใช้กันมาก กระดาษหัวจดหมาย หนังสือ นิตยสาร ฯลฯ และถ้านำกระดาษขนาด A4 ที่มีน้ำหนักเท่ากับ 80 กรัมต่อตารางเมตร กระดาษมาชั่งจะมีน้ำหนักอยู่ที่ 5 กรัมพอดี ทำให้ผู้ใช้สะดวกในการหาน้ำหนักของกองกระดาษดังกล่าวโดยใช้วิธีนับจำนวนแผ่น

2A	1189  x 1682 mm.	46.81  x  66.22 in.
A0	841  x 1189 mm.	33.11  x  46.81 in.
A1	594  x   841 mm.	23.39  x  33.11 in.
A2	420  x   594 mm.	16.54  x  23.39 in.
A3	297  x   420 mm.	11.69  x  16.54 in.
A4	210  x   297 mm.	8.27  x  11.69 in.
A5	148  x   210 mm.	5.83  x   8.27 in.
A6	105  x   148 mm.	4.13  x   5.83 in.
A7	74  x   105 mm.	2.91  x   4.13 in.
A8	52  x    74 mm.	2.05  x   2.91 in.
A9	37  x    52 mm.	1.46  x   2.05 in.
A10	26  x    37 mm.	1.02  x   1.46 in.

มาตรฐานรหัสชุด B

    มาตรฐานรหัสชุด B นี้จะเป็นที่คุ้นเคยน้อยกว่ารหัสชุด A วิธีการกำหนดขนาดในรหัสชุดนี้เริ่มโดยให้รหัส B1 มีขนาดอยู่ระหว่าง A0 กับ A1 และให้มีระยะด้านสูงเท่ากับ 1 เมตร ทำให้ด้านกว้างเท่ากับ 0.707 เมตร (มาจากข้อกำหนด ความสูงหารความกว้างเท่ากับสแควร์รูทของสอง) ดังนั้น ขนาดของรหัสชุด B จะมีด้านใดด้านหนึ่ง เป็นครึ่งหนึ่ง หรือหนึ่งในสี่ หรือหนึ่งในแปดของ 1 เมตรไปเรื่อย ๆ งานที่นิยมใช้มาตรฐานรหัสชุดนี้คืองานโปสเตอร์ หนังสือ (ใช้ B5) พาสปอร์ต ซองเอกสาร

B0	1000  x 1414 mm.	39.37  x  55.67 in.
B1	707  x 1000 mm.	27.83  x  39.37 in.
B2	500  x   707 mm.	19.68  x  27.83 in.
B3	353  x   500 mm.	13.90  x  19.68 in.
B4	250  x   353 mm.	9.84  x  13.90 in.
B5	176  x   250 mm.	6.93  x    9.84 in.
B6	125  x   176 mm.	4.92  x    6.93 in.
B7	88  x   125 mm.	3.46  x    4.92 in.
B8	62  x     88 mm.	2.44  x    3.46 in.
B9	44  x     62 mm.	1.73  x    2.44 in.
B10	31  x     44 mm.	1.22  x    1.73 in.

 
มาตรฐานรหัสชุด C

    รหัสชุดนี้มีไว้ใช้กำหนดขนาดของซองใส่เอกสาร ที่เลขเดียวกัน รหัสของ C จะใหญ่กว่าของ A แต่เล็กกว่าของ B ดังนั้น กระดาษจดหมาย A4 จะสามารถใส่ลงในซองขนาด C4 และซองขนาด C4 ก็จะใส่ลงในซอง B4 ได้พอเหมาะ

C0	917  x 1297 mm.	36.10  x  51.06 in.
C1	648  x   917 mm.	25.51  x  36.10 in.
C2	458  x   648 mm.	18.03  x  25.51 in.
C3	324  x   458 mm.	12.76  x  18.03 in.
C4	229  x   324 mm.	9.02  x  12.76 in.
C5	162  x   229 mm.	6.38  x    9.02 in.
C6	114  x   162 mm.	4.49  x    6.38 in.
C7	81  x   114 mm.	3.19  x    4.49 in.
C8	57  x     81 mm.	2.24  x    3.19 in.
C9	40  x     57 mm.	1.57  x    2.24 in.
C10	28  x     40 mm.	1.10  x    1.57 in.

มาตรฐานอเมริกาเหนือ

    มาตรฐานที่กล่าวข้างต้นเป็นมาตรฐานในระบบ ISO สำหรับในทวีปอเมริกาเหนือ ยังมีการใช้กระดาษที่มีขนาดมาตรฐานต่างออกไป ซึ่งสามารถดูได้จากตารางข้างล่างนี้      

Letter	216  x  279 mm.	8.50  x  11.00 in.
Legal	216  x  356 mm.	8.50  x  14.00 in.
Ledger	432  x  279 mm.	17.00  x  11.00 in.
Tabloid	279  x  432 mm.	11.00  x  17.00 in.

 

    ยังมีมาตรฐานหนึ่งที่มีใช้ในประเภทอเมริกา ซึ่งนิยมกำหนดเป็นขนาดมาตรฐานสำหรับกระดาษเขียนแบบของสถาปนิกและวิศวกร นั่นคือมารตฐานของ ANSI

 

มาตรฐานขนาดกระดาษ ANSI

    ในปี 1995 สถาบันอเมริกันเนชั่นแนลสแตนดาร์ด (American National Standards Institute) ได้กำหนดมาตรฐานขนาดกระดาษขึ้น โดยให้ขนาดมาตรฐาน 8.5 x 11 นิ้วใช้รหัส ANSI A และขนาด ledger/tabloid ใช้รหัส ANSI B ซึ่งมาตรฐานรหัสชุดนี้ใกล้เคียงกับมตรฐานของระบบ ISO ซึ่งเวลาแบ่งครึ่งจะได้ขนาดที่เท่ากัน 2 ชิ้น แต่จะต่างจากระบบ ISO ตรงที่อัตราส่วนของความสูงกับความกว้างกลายเป็น 2 ชุดสลับไปมา แทนที่จะเป็นชุดเดียวเท่ากันหมด (ให้ดูตารางข้างล่าง) 

	ขนาด		อัตราส่วน (สูง/กว้าง)	ขนาดของ	เทียบเคียงกับระบบ ISO
	มิลลิเมตร	นิ้ว
ANSI A	216 x  279	8.50 x 11.00	1.2941	Letter	A4
ANSI B	432  x  279	17.00 x 11.00	1.5455	Ledger	A3
	279  x  432	11.00 x 17.00		Tabloid
ANSI C	432 x  559	17.00 x 22.00	1.2941		A2
ANSI D	559 x  864	22.00 x 34.00	1.5455		A1
ANSI E	864 x 1118	34.00 x 44.00	1.2941		A0

    นอกจากมาตรฐานขนาดของกระดาษที่กล่าวมาแล้ว ยังมีมาตรฐานที่จัดทำขึ้นในหลาย ๆ ประเทศ เช่น มาตรฐาน JIS ของประเทศญี่ปุ่น มาตรฐาน SIS ของประเทศสวีเดน อีกทั้งยังมีชื่อเรียกขนาดมาตรฐานตามการใช้งานต่าง ๆ เช่น ขนาด F4 (Foolscap) ซึ่งมีความกว้างเท่ากับ A4 แต่มีความสูงมากกว่า (210 x 330 mm.) ขนาดนามบัตร ขนาดโปสการ์ด เป็นต้น