ภาษาเมืองล้านนาวันละคำตอน เคิ้น


เคิ้น เป็นภาษาเมืองล้านนาหมายถึง ของเหลือ ไม่มีใครสนใจ คาค้าง อยู่นาน

หากท่านไปเมืองล้านนา  อาจได้ยินเสียงเพลง "บ่าวเคิ้น"  ของศิลปิน  บุญศรี  รัตนัง...

"บ่าวเคิ้นอย่างเฮาเนอนาย.....บ่าวเคิ้นอย่างเฮาเนอนาย   ไปแอ่วตางใด สาวบ่ใคร่ผ่อ   รูปบ่หล่อไผบ่ผ่อหา  ไปบ้านจั๋นตาเปิ้นจุ๊ยหมาขบน่อง  ไปบ้านจั๋นฟองเปิ้นก่อปิดประตู๋ กึ๊ดไปกึ๊ดมาหยังมาเอ็นดูตั๋วเก่า   ปิ๊กมาฮ้านเหล้า  จ้ดเหล้าขาวสองตอง   เสียใจ๋จั๋นฟองมาจุ้เฮาแต๊เฮาว่า....

ในเนื้อเพลงดังกล่าวเอ่ยถึงบ่าวเคิ้น  หมายถึง  บ่าวคือชายหรือหนุ่มที่เป็นหนุ่มแก่ๆ  ที่ค้างเคิ้นทึนทึก   หากเป็นสาวก็ขึ้นคานว่างั้นเถอะ  

บ่าวเคิ้นไปแอ่วหรือเที่ยวที่ไหนทางใด  ก็ไม่มีใครเหลียวแล.....แวะที่บ้านน้องจั๋นตาเปิ้นหรือพวกเขาก็จุ๊ย หรือยุหลอกให้สุนัขไล่กัดน่อง....

ที่เป็นบ่าวเคิ้นก็เพราะไปตางใด หรื่อเที่ยวสาวบ้านใดก็ไม่มีใครตกลงปลงใจเออออห่อหมกร่วมทางชีวิตด้วย  เออมันน้อยใจ๋แท้หน้อ......

แม่ค้าเก็บผักไปขายที่ตลาด  มีผักเหลือจากการขายไม่มีใครซื้อ ก็เรียกกันว่า "ผักเคิ้น"  แม่ค้าต้องหาบผักเคิ้นกลับมาบ้าน  มาลาบสับโยนให้หมู ไก่ เป็ด กินดีกว่าโยนทิ้งเปล่าๆ....

ของขวัญปีใหม่มีมากมาย  เมื่อจับสลากกันแล้ว ก็ยังมีของขวัญเหลืออีก  ก็เรียกกันว่าของขวัญมันเคิ้นจากแจกเมื่อวันปีใหม่.......

เมื่อบ่าวเคิ้นแก่ตัวลง.....ผู้คนก็มักจะเรียกขานกันว่า  "บ่าวเฒ่า"...

เมื่อสาวเคิ้นแก่ตัวลง......ผู้คนต่างเรียกขานกันว่า   "สาวเฒ่า"...

ก็ช่างมันเต๊อะ...เมื่อไม่มีการแต่งงานหรือสืบสกุล  บ่าวเฒ่า   สาวเฒ่าไม่มีการสร้างวงจรชีวิตให้มีผู้เกิดแก่ เจ็บตายเวียนว่ายในโลกนี้อีก ก็เป็นกุศลอันยิ่งใหญ่ว่า..หมดแล้วซึ่งการทำให้สิ่งมีชีวิตเวียนว่ายตายเกิด เป็นบาปกรรมในโลกนี้อีกต่อไป   ตัดวงจรชีวิตอย่างแน่แท้..

หมดห่วง..หมดอาลัย....ชีวิตนี้มีเพียงชีวิตเรา..ตายแล้วก็หมดสกุล  หมดญาติ....หมดวงจรในวัฏสงสาร..สมบัติก็คืนสู่สาธารณะ....ร่างกายศพเน่าเปื่อยคืนสู่ธรรมชาติดินน้ำลมไฟ....ไปสู่มรรคผลกรรมเวรที่สร้างไว้    บุญกุศลดีชั่วย่อมเหลือให้โลกจดจำ.....นี่คือชีวิตของบ่าวเคิ้น  สาวเคิ้น

เออ...พูดถึงคำเมืองล้านนาเพียงคำว่า "เคิ้น"   เหตุไฉนมาลงที่ธรรมชาติหนอเรา......  ฮู้คิง(รู้สึกตัว)หรือเปล่านะเนี่ย....

เออ.....บ่าวบ่เคิ้นลาไปก่อนเน้อหมู่เฮา......

 

 

หมายเลขบันทึก: 417432เขียนเมื่อ 30 ธันวาคม 2010 21:18 น. ()แก้ไขเมื่อ 21 มิถุนายน 2012 09:20 น. ()สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (4)

สรีสวัสดีปีใหม่เจ้าป้อลุงหนาน ขอให้สุขกาย สุขใจ สุขภาพแข็งแรงเน้อเจ้า ด้วยความเคารพอย่างสูงเจ้า

สวัสดีอิหล้าคำแสนดอย....

ติดต่ามกั๋นมาเมินนักแกน่อ......มีสุขสบายเน้อหมู่เฮา....

นับผ่อเวลาก็เลยมาเป๋นสองสามปี๋แล้ว....ทำดี...กึ๊ดดี..แล้วจะดีเน่อเจ้า.....

ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน....พรหมมา

สวัสดีปีใหม่ค่ะ สุข สดชื่น สดใส ตลอดปีนะคะ

สวัสดีครับคุณปริม....

ยินดีนักๆที่เขามาแว่แอ่วและอ่าน ..

ขอหื้อมีความสุขตลอดไปเน่อ....

ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน.....พรหมมา

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท