การจัดการสุขภาพโดยชุมชนต้นแบบ
ชุมชนวังตะกอ อ.หลังสวน
ชุมชนต้นแบบวังตะกอ พื้นฐานเดิมของชุมชนเป็นชุมชนที่เข็มแข็งทั้งผู้นำชุมชน องค์กรชุมชนและประชาชน เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว สิ่งที่กลุ่มงานเวชฯ โรงพยาบาลหลังสวนดำเนินงานเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งด้านสุขภาพให้แก่ชุมชนนั่นคือ การคืนข้อมูลด้านสุขภาพแก่ชุมชนเพื่อให้ชุมชนนำขอมูลที่ได้เป็นฐานในการขับเคลื่อนให้เกิดความรับรู้ความตระหนัก ด้านสุขภาพที่ดีร่วมกัน หน่วยบริการสาธารณสุขได้โน้มเข้าหาชุมชนอย่างเป็นธรรมชาติที่สุดโดยการประยุทธศาสตร์ของหน่วยงานให้มีความสอดคล้องและรองรับปัญหาด้านสุขภาพในชุมชนอย่างแท้จริง ช่วยสนับสนุนการขับเคลื่อนงานของชุมชนในด้านวิชาการเพียงเท่านั้น ที่เหลือเป็นบทบาทของชุมชนเอง เพื่อสร้างแรงจูงใจ ความภาคภูมิใจของคนในชุมชน ทำให้การแก้ไขปัญหาโรคไข้เลือดออกในชุมชนเกิดประสิทธิภาพที่ชาวบ้านยอมรับได้
จากการเล่าเรื่อง สรุปสาระสำคัญของการเรียนรู้ได้ดังนี้
-ปรับแนวคิด ยุทธศาสตร์ ของหน่วยงานร่วมกับชุมชน โดยใช้พื้นที่เป็นที่ตั้ง ชาวบ้านเป็นเจ้าของ รัฐเป็นฝ่ายสนับสนุน
-คืนข้อมูลด้านสุขภาพให้แก่ชุมชนเพื่อเป็นฐานในการดำเนินงานของชุมชน
-ใช้เวทีประชาคมเป็นพื้นที่ในการแสดงความคิดเห็นร่วมกันระหว่างรัฐกับประชาชน
1.ปรับแนวคิด ยุทธศาสตร์ ของหน่วยงานร่วมกับชุมชน
2.จัดเวทีประชาคมเพื่อใช้เป็นพื้นที่ในการแสดงความคิดเห็นร่วมกันระหว่างองค์กรภาครัฐกับประชาชน
3.เตรียมแผนรับสถานการณ์ด้านสุขภาพที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา
4.สร้างแนวทางปฏิบัติงานต่างๆร่วมกัน เพื่อให้คนในองค์กรสามารถเรียนรู้งานได้ทุกงานและมีแนวในการปฏิบัติในทิศทางเดียวกัน
-มีความไวต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ทำงานกับชุมชนอย่างเป็นธรรมชาติ นำภูมิปัญญาชาวบ้านผสมผสานกับภูมิปัญญาเจ้าหน้าที่
-ทีมงานต้องยึดประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน ทำงานเป็นทีม ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน เป็นตัวแทนกันได้
สิ่งที่จะกลับไปทำ/สิ่งที่จะนำไปใช้
1.ปรับแนวคิด ยุทธศาสตร์ ของหน่วยงานร่วมกับชุมชน
2.จัดเวทีประชาคมเพื่อใช้เป็นพื้นที่ในการแสดงความคิดเห็นร่วมกันระหว่างองค์กรภาครัฐกับประชาชน
3.เตรียมแผนรับสถานการณ์ด้านสุขภาพที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา
ข้อคิดที่ได้รับ การทำงานในชุมชนต้องอาศัยกลุ่มองค์กร ผู้นำชุมชน แกนนำชาวบ้าน เป็นแกนนำในการสร้างรากฐานของความเข้มแข็งในการดำเนินงาน การทำงานต้องทำตัวให้กลมกลืนกับชาวบ้านอย่างเป็นธรรมชาติ การคืนข้อมูลให้กับชุมชนเป็นแนวทางหนึ่งในการกระตุ้นให้ชุมชนเกิดความรู้ เกิดแนวร่วมในขับเคลื่อนงานในชุมชนต่อไป
4.สร้างแนวทางปฏิบัติงานต่างๆร่วมกัน เพื่อให้คนในองค์กรสามารถเรียนรู้งานได้ทุกงานและมีแนวในการปฏิบัติในทิศทางเดียวกัน
ชุมชนนาถ่อน อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม เป็นชุมชนเข้มแข็ง ด้านการจัดการสุขภาพแบบมีส่วนร่วม โดยมีทุกภาคส่วนในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม มีการใช้เครื่องมือแผนที่ทางเดินยุทธศาตร์เป็นตัวเชื่อม มี อบต.และกองทุนหลักประกันสุขภาพพื้นที่หรือท้องถิ่น เป็นผู้ให้การสนับสนุน มี อสม.และผู้นำชุมชน เป็นผู้ขับเคลื่อนกิจกรรมสุขภาพในชุมชนอย่างต่อเนื่อง ครอบคลุมทุกกลุ่มสิทธิประโยชน์ มี สสอ.และ CUP เป็นพี่เลี้ยง ที่ผ่านมาพบว่า " ภาคีเครือข่าย" กลุ่มพลังชุมชน"และองค์กรเอกชน ประชาชนพึงพอใจต่อการดำเนินงานของชุมชนแห่งนี้ จนได้รับรางวัลระดับเขตและระดับประเทศหลายรางวัล เช่น รางวัลดีเด่นด้านการมีส่วนร่วมของชุมชน รางวัลตำบลต้นแบบการเรียนรู้การจัดการสุขภาพของชุมชน เป็นต้น