บทแรกของการกลับมา - - รับมือปัญหาแบบคนรู้ทัน
หลังจากที่ไม่ได้เข้ามาเขียนเลยหลายปี เพราะผันตัวเองไปเรียนและดูแลครอบครัวตลอดหลายปีที่ผ่านมา ตั้งแต่วันแรกที่เป็นสมาชิก Gotoknow ก็ผ่านมา 5 ปีแล้ว ได้แต่แอบเข้ามาอ่านเป็นครั้งคราว ตอนนี้ต้องกลับมาทำงานแล้วโดยผันตัวเองจากการทำงานนั่งโต๊ะกินเงินเดือน ลองมาทำงานอิสระดูบ้าง คือการเป็นนักวิจัยและที่ปรึกษาอิสระมือใหม่เหมือนเด็กที่เริ่มหัดคลาน และยังได้งานคอลัมน์นิสต์ในนิตยสารกุลสตรี ชีวิตช่างหักเหเหลือเกิน ประกอบกับยังคงมีความรู้สึกบางอย่างติดอยู่ในใจเสมอว่าอยากจะกลับมาเขียนบอกเล่าแลกเปลี่ยนความรู้ในชุมชนของผู้รู้แห่งนี้เสมอ ทำให้ได้เดินย้อยกลับมาที่นี้อีกครั้ง
ครั้งแรกของการกลับมา อยากขอนำงานเขียนของตัวเองที่ได้ลงในนิตยสารกุลสตรีมาแชร์และขอคำแนะนำติชม เพื่อไปพัฒนาฝีมือให้เฉียบคมยิ่งขึ้น....
ในทุกวันที่เราตื่นขึ้นมาจะต้องเผชิญกับปัญหาต่างๆ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ตั้งแต่แย่งเข้าห้องน้ำกับคนในบ้าน มีปัญหาคาใจกับหัวหน้า แข่งกันสร้างผลงานกับเพื่อนร่วมงาน ไปจนกระทั่งกลับบ้านก็ต้องแย่งรีโมททีวีกับแฟนเพื่อดูละครเรื่องโปรด คุณคงเคยนึกเบื่อที่ต้องเจอกับปัญหาจุกจิกที่ผ่านเข้ามาทุกวัน และบางครั้งก็เป็นปัญหาเดิมๆ กับคนเดิมๆ ซะด้วย! เคยลองย้อนคิดไหม๊ว่าเรารับมือกับปัญหาความขัดแย้งเหล่านั้นอย่างไร
อย่างแรกเราต้องยอมรับก่อนว่าปัญหาหรือความขัดแย้งเกิดขึ้นได้เสมอ ไม่ว่าจะกับคนในบ้านหรือในที่ทำงาน เอาเป็นว่าที่ไหนมีคนที่นั่นมีความขัดแย้งเกิดขึ้นได้เสมอๆ ซึ่งอาจเกิดขึ้นจากเรื่องเล็กๆ หรือเกิดจากเรื่องที่ไม่ใช่ปัญหาก็ได้ เช่น คุณกับแฟนได้บัตรชมภาพยนตร์ฟรีสำหรับเรื่องใดก็ได้ คุณจะเลือกหรือให้แฟนของคุณเลือกว่าจะดูเรื่องไหนดี ถ้าอยากดูคนละเรื่องจะทำอย่างไรดีล่ะ
ต่อมาคุณต้องเข้าใจว่าเราทุกคนมีวิธีการรับมือกับความขัดแย้งในแบบฉบับของตนเอง ดังที่ Johnson & Johnson (1994) นักจิตวิทยาสังคมศึกษาพบว่าแต่ละคนมีวิธีจัดการกับความขัดแย้งไม่เหมือนกัน เกิดจากการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ ทำให้แต่ละคนสามารถที่จะเรียนรู้และเปลี่ยนแปลงวิธีการจัดการกับความขัดแย้งได้ตลอดเวลา และเราจะต้องระลึกเสมอว่าเมื่อเราต้องเจอกับความขัดแย้ง มีสองประเด็นสำคัญที่ต้องคำนึงถึงคือ
เป้าหมาย : เราทุกคนต่างต้องการให้เป้าหมายของเราสำเร็จตามที่คิดไว้ แต่เมื่อเป้าหมายของเราและอีกฝ่ายหนึ่งซึ่งอาจเป็นคนในครอบครัว คนรัก หรือเป็นเพื่อนก็ตามไม่ตรงกัน คุณจะให้ความสำคัญกับเป้าหมายของคุณมากน้อยแค่ไหน
ความสัมพันธ์ : เราจำเป็นต้องรักษาสัมพันธภาพที่ดีกับคนอื่นๆไว้ ไม่ว่าจะเป็นใครก็ตาม แต่เมื่ออยู่ในสถานการณ์ของความขัดแย้งคุณจะให้ความสำคัญกับการรักษาความสัมพันธ์กับคนอื่นมากน้อยเพียงใด
ในการรับมือและจัดการกับสถานการณ์ความขัดแย้งคุณจึงต้องรู้เท่าทันตัวคุณเองก่อนว่าในสถานการณ์นั้นๆ คุณจะให้ความสำคัญกับสองสิ่งนี้อย่างไรจึงจะเหมาะสม ซึ่งคนเรามีรูปแบบในการรับมือกับความขัดแย้งแบ่งออกเป็น 5 แบบ คือ
เต่า (Withdrawing) โดยธรรมชาติแล้วเต่ามักจะหดหัวอยู่ในกระดองเมื่อเจอกับอันตราย คนที่มีลักษณะนี้มักหลีกหนีปัญหาความขัดแย้ง ไม่เผชิญหน้ากับคู่กรณี เพราะเชื่อว่าไม่มีประโยชน์และรู้สึกสิ้นหวังที่จะพยายามแก้ไขความขัดแย้งที่เกิดขึ้น การถอนตัวจากปัญหาต่างๆเป็นทางออกที่ง่ายกว่าในการเผชิญหน้ากับปัญหาเหล่านั้น
ฉลาม (Forcing) ลักษณะของฉลามคือคนที่มักเอาชนะด้วยการบังคับให้คู่กรณียอมรับวิธีการของตน และเห็นว่าเป้าหมายของตนเองสำคัญกว่าการรักษาสัมพันธภาพที่ดี คนกลุ่มนี้สามารถทำทุกวิถีทางเพื่อให้ตนได้ในสิ่งที่ต้องการ โดยไม่สนใจว่าคนอื่นจะรู้สึกอย่างไร
ตุ๊กตาหมี (Smoothing) คนที่มีลักษณะนี้จะให้ความสำคัญกับสัมพันธภาพระหว่างบุคคลอย่างมาก ส่วนเป้าหมายส่วนตัวมีความสำคัญน้อยกว่า คนกลุ่มนี้ต้องการให้ผู้อื่นยอมรับและชื่นชอบ โดยเชื่อว่าควรหลีกเลี่ยงความขัดแย้งเพื่อรักษาสัมพันธภาพให้ราบรื่น การโต้แย้งจะนำไปสู่การทำลายสัมพันธภาพที่ดีต่อกัน เขาจึงยอมสละความต้องการส่วนตนเพื่อเอาชนะใจคนอื่น
สุนัขจิ้งจอก (Compromising) มักแก้ปัญหาความขัดแย้งด้วยการประนีประนอม หรือ "พบกันครึ่งทาง" คนกลุ่มเหล่านี้จะยอมลดระดับความต้องการของตนเองลงบางส่วนและชักจูงให้อีกฝ่ายยอมสละความต้องการลงบ้างเพื่อให้ได้ข้อสรุปที่เป็นประโยชน์ต่อทั้งสองฝ่าย
นกฮูก (Confronting) คนที่มีลักษณะนี้จะมองว่าความขัดแย้งเป็นปัญหาที่ต้องแก้ไข โดยจะเผชิญหน้ากับปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นและพยายามให้แต่ละฝ่ายได้บรรลุถึงความต้องการของตนในขณะเดียวกันก็ยังคงรักษาสัมพันธภาพที่ดีต่อกันไว้ได้
เราไม่สามารถสรุปได้ว่าวิธีการจัดการกับความขัดแย้งวิธีการใดมีดีที่สุด เพราะแต่ละวิธีการต่างมีลักษณะเฉพาะตัว ในสถานการณ์หนึ่งอาจเหมาะกับวิธีหนึ่งและเมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไปเราก็ต้องเปลี่ยนวิธีการให้สอดคล้องกับสถานการณ์นั้นๆ ดังนั้น เพื่อให้เราพร้อมที่จะเจอกับปัญหาต่างๆที่เข้ามา เราจำเป็นต้องรู้จักตัวเองว่าเราใช้วิธีการแบบไหนในการจัดการกับปัญหา แลจะต้องรู้จักสังเกตว่าคนที่เป็นปัญหากับเราเป็นแบบไหน เพื่อที่เราจะสามารถปรับเปลี่ยนวิธีการรับมือกับเข้าได้อย่างเหมาะสม แบบนี้ซิจึงเรียกได้ว่า รับมือปัญหาแบบคนรู้ทัน...ตอนนี้รู้รึยังว่าคุณมีวิธีรับมือกับปัญหาแบบไหน...
ความเห็น (1)
ชีวิตมนุษย์ ต่างจากสัตว์ตรงที่ เป็นได้หลายอย่างและได้หลายวิธีการในแต่ละสถานการณ์