125. กระบวนการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ (Cooperative Learning)

สเปนเซอร์ เคแกน (Spenser Kagan, 1994) นักการศึกษาชาวสหรัฐ ได้ทำการวิจัยและพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจอย่างจริงจังมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1985 และได้เผยแพร่ผลงานอย่างกว้างขวางในสหรัฐอเมริกา รวมถึงหลายประเทศในเอเซีย...

     วันนี้ที่โรงเรียนมีกิจกรรมหลายอย่าง โดยเฉพาะช่วงวันที่ 16-19 กันยายน 2553 มีผู้บริหาร ตัวแทนครู และตัวแทนนักเรียน ไปร่วมกิจกรรม งานมหกรรมสื่อ ICT สพฐ./ โรงเรียนในฝัน กลุ่ม 46 ICT ที่ ร.ร.เตรียมอุดมน้อมเกล้าฯ อุตรดิตถ์...วันนี้จึงมีเพียงครูบางส่วน และนักเรียนทั้งโรงเรียน ปฏิบัติหน้าที่จัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามปกติ (ตามสภาพ) กันเท่าที่จะเป็นได้  กิจกรรมการเรียนรู้ในวันนี้ จึงเป็นแบบบูรณาการกันในหลายๆ รายวิชา หลายห้องเรียน และหลายชั้นเรียน แล้วแต่ว่าจะเป็นกรณีชั่วโมงการเรียนรู้รายวิชาใด

     จนชั่วโมงสุดท้ายของระดับชั้น ม.ต้น ซึ่งเป็นรายวิชากิจกรรมลูกเสือ ด้วยที่ผู้กำกับลูกเสือ ไม่อยู่หลายท่าน กิจกรรมเลยกลายเป็นกิจกรรมลูกเสือบูรณาการกันโดยอัตโนมัติ เช่น ลูกเสือ ม. 1 ก็ไปเรียนรวมกับลูกเสือ ม.2 (เรียนควบชั้น) ส่วนลูกเสือ ม.3 ซึ่งมี 3 ห้องเรียน ก็นำมาเรียนด้วยกัน และด้วยสภาพอากาศครึ้ม มีฝนพร่ำๆ เลยมีผลต่อกิจกรรมวันนี้... ที่ต้องจัดกิจกรรมแบบ IN DOOR คือ เรียนกิจกรรมลูกเสือในชั้นเรียน

     หลังจากเสร็จสิ้นกระบวนการเปิดกองตามกระบวนการเรียนกิจกรรมลูกเสือเสร็จเรียบร้อย ครูผู้สอนจึงนำกิจกรรม แบบ "กระบวนการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ" (Cooperative Learning) มาใช้กับการจัดกิจกรรมลูกเสือในวันนี้

>>>

    จุดประสงค์การจัดกิจกรรมแบบร่วมมือร่วมใจ

• เพื่อใช้กระบวนการกลุ่มในการฝึกกระบวนการคิด

• เพื่อให้นักเรียนทุกคนในกลุ่มมีบทบาทในการทำกิจกรรมกลุ่มร่วมกัน

• เพื่อฝึกกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันภายในกลุ่ม

    กระบวนการจัด "กิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ"

• นักเรียนแบ่งกลุ่มตามหมู่ลูกเสือของตนเอง

• นักเรียนแต่ละคนจะได้รับ กระดาษ ขนาด 5x5 ซม. เขียนชื่อ ชั้น และหมู่ลูกเสือของตน บนมุมกระดาษด้านขวา

• มีเวลาให้คนละ 3 นาที เพื่อนักเรียนจะได้วาดภาพที่ตนเองต้องการวาดบนกระดาษของตนเอง คนละ 1 ภาพ

• เมื่อหมดเวลา ให้แต่ละคนเข้ากลุ่ม เพื่อแสดงภาพของตนเอง และเล่าว่าทำไมจึงวาดภาพนี้

• จากนั้น ให้แต่ละกลุ่มนำภาพทั้งหมดมารวมกัน เพื่อเล่าเป็นเรื่องราวให้สัมพันธ์กัน โดยทุกคนจะต้องร่วมกันสร้างเรื่องราวและเล่าเนื้อเรื่องตามภาพที่ตนเองวาด นำเสนอต่อกลุ่มใหญ่

• แต่ละกลุ่มออกมานำเล่าเรื่องจากภาพของตนเอง เป็นกลุ่ม เป็นเรื่องราวที่สัมพันธ์กัน

• ให้แต่ละกลุ่มแสดงการชื่นชมซึ่งกันและกัน รวมทั้งทบทวนเรื่องที่กลุ่มแต่ละกลุ่มนำเสนอ

• เมื่อเล่าครบทุกกลุ่ม ให้ตัวแทนออกมาสรุปข้อคิดที่ได้จากการทำกิจกรรมในวันนี้

>>>

      บรรยากาศการเรียนรู้เป็นไปด้วยความสนุกสนาน และทุกคนมีส่วนร่วมในกิจกรรม เพราะทุกคนต้องมีบทบาทในการทำหน้าที่อธิบายภาพของตนเองในเรื่องของกลุ่ม เกิดกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ภายใต้กระบวนการเรียนแบบร่วมมือร่วมใจ อย่างแท้จริง

>>>

     เก็บผลงานของเด็กๆ แต่ละกลุ่ม  มาฝากคะ

    >>>

    ปล. ด้วยต้องมีการจัดการระบบอย่างดีและให้กระบวนการต่อเนื่อง เลยไม่มีภาพกระบวนการจัดกิจกรรมมาฝากคะ ...^_^

   >>>

    เก็บสาระมาฝาก

      การเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ (Cooperative Learning) เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่สามารถ นํามาใช้ในการเรียนการสอนได้อย่างเหมาะสมวิธีหนึ่ง เนื่องจากขณะที่นักเรียนทํากิจกรรมร่วมกันในกลุ่ม นักเรียนจะได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนความรู้กับสมาชิกของกลุ่ม และการที่แต่ละคนมีวัยใกล้เคียงกัน ทําให้สามารถสื่อสารกันได้เป็นอย่างดี แต่การเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจที่มีประสิทธิผลนั้น ต้องมีรูปแบบหรือมีการจัดระบบอย่างดี

แนวคิดหลักมีองค์ประกอบ ดังนี้

1.  การจัดกลุ่ม กลุ่มที่จะเรียนรู้ด้วยกันอย่างมีประสิทธิผล ประกอบด้วยนักเรียนที่มีความสามารถคละกัน เช่น ผลสัมฤทธิ์ในการเรียนสูง ปานกลาง ค่อนข้างตํ่า และตํ่า และหญิงชายเท่า ๆ กัน เป็นต้น

2.  อุดมการณ์ หมายถึงความมุ่งมั่นของนักเรียนที่จะร่วมงานกัน นักเรียนจะต้องมีความมุ่งมั่นที่จะเรียนรู้ และมีความกระตือรือร้นในการทํากิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน

3.  การจัดการ เพื่อให้กลุ่มทํางานอย่างมีประสิทธิภาพ รวมการจัดการของครูและการจัดการของนักเรียนภายในกลุ่ม การจัดการที่ดีเพื่อให้การทํางานกลุ่มประสบความสําเร็จ เช่นการควบคุมเวลา การกําหนดสัญญาณให้นักเรียนหยุดกิจกรรม ฯลฯ

4.  ทักษะทางสังคม เป็นทักษะในการทํางานร่วมกัน มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันให้ความช่วยเหลือกัน ให้กําลังใจซึ่งกันและกัน รับฟังความคิดเห็นของกันและกัน

5.  หลักการพื้นฐาน ได้แก่

• การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

• ยอมรับว่าแต่ละคนในกลุ่มต่างมีความสามารถและมีความสําคัญต่อกลุ่ม

• ทุกคนในกลุ่มต้องให้ความร่วมมือและมีส่วนร่วมในงานของกลุ่มอย่างเท่าเทียมกัน

• ทุกคนในกลุ่มต้องมีปฏิสัมพันธ์กันตลอดเวลาที่ทํางานในกลุ่ม

6.  โครงสร้างของกิจกรรม หมายถึง รูปแบบของกิจกรรมในการทํางานกลุ่ม ซึ่งมีหลากหลาย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัญหาหรือสถานการณ์

>>>

       สรุปได้ว่า จากแนวคิดการเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ (Cooperative Learning) นั้น กิจกรรมส่วนใหญ่ภายในห้องเรียนจะดำเนินไปด้วยตัวของผู้เรียนเอง โดยผู้สอนทำหน้าที่เป็นผู้กระตุ้นการเรียนรู้ วางแผนจัดกิจกรรม และจัดหาแหล่งข้อมูลที่จะให้เกิดการเรียนรู้รวมทั้งเป็นผู้ขยายความรู้ ความคิดของผู้เรียนให้สมบูรณ์ ผู้สอนจึงมีบทบาทสำคัญหลายประการมากกว่าเป็นผู้สอนอย่างเดียว จากการวิจัยพบว่า การจัดการเรียนแบบร่วมมือร่วมใจนี้ทำให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนทุกคนพัฒนาก้าวหน้าขึ้นอีกด้วย

>>>

ขอบคุณค่ะ สำหรับการแบ่งปัน

[บุษรา]

• สวัสดีค่ะ
• แวะมาเยี่ยมเยือนกันค่ะ หลังจากที่ไม่ได้มาทักทายกันนานเลย สบายดีนะค่ะ 
• ขอบคุณนะค่ะ