ขนมกระบอก
ขนมกระบอกเป็นขนมพื้นบ้านของสงขลาอีกอย่างหนึ่ง เป็นขนมไทยประเภทนึ่ง โดยมีส่วนผสมสำคัญประกอบด้วย แป้งข้าวเหนียว น้ำผึ้งโหนดหรือน้ำตาลปี๊บ และมะพร้าว ขั้นตอนการทำเริ่มจากการน้ำแป้งข้าวเหนียวมาผสมกับน้ำตาลปี๊บในอัตราส่วนตามสูตรเฉพาะของแต่ละเจ้า เรียกว่าสูตรใครสูตรมัน แล้วคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นนำไปตากแดด แล้วนำมาอบไอน้ำ โดยการนำแป้งข้าวเหนียว และน้ำผึ้งโหนดหรือน้ำตาลปี๊บ ที่ผ่านการคลุกเคล้าเป็นเนื้อเดียวกัน มาโรยใส่กระบอกที่เตรียมไว้ เพื่อนำไปอบไอน้ำ ใช้เวลา ๑ นาที เสร็จแล้วขั้นตอนสุดท้าย คือ การขนมออกจากกระบอก โดยการใช้ไม้ไผ่เหลากลมยาวๆคล้ายตะเกียบ ทิ่ม(กระทุ้ง) เนื้อขนมที่นึ่งสุกได้มาคลุกกับมะพร้าวขูดที่เตรียมไว้ บางแหล่งเรียกว่า “หนมทุ้ง” ตามกริยาอาการทำขนม จะได้นึ่ง ที่เรียกว่า “ขนมบอก” ตามลักษณะการปรุงขนมในกระบอกไม้ไผ่กลมๆ รสชาติขนมที่ผ่านการนึ่งด้วยน้ำที่เดือดจัดในกระบอกไม้ไผ่ เป็นรสชาติที่หอมแป้งนึ่ง ผสมรสหวานของน้ำผึ้งโหนด มะพร้าวทึนทึก(มะพร้าวสุกเขียว)ที่ขูดเป็นฝอย เค็มด้วยเกลือที่โรยคลุกกับมะพร้าวขูด อันเป็นแบบฉบับของขนมพื้นบ้านไทยแท้ๆ
วัสดุ-อุปกรณ์สำคัญ ในการทำขนมบอก ประกอบด้วย
๑. เตาอั้งโล่ หรือเตาแก๊ส
๒. หม้อสแตนเลสปากกว้าง
๓. แผ่นไม้กลมขนาดเท่าปากหม้อเจาะรูสำหรับใส่กระบอกนึ่งขนม
๔. ไม้ไผ่เหลากลมสำหรับใช้กระทุ้ง
๕. แป้งข้าวเจ้า ๑กก.
๖. แป้งข้าวเหนียว ๑ กก.
๗. น้ำผึ้งเหลว(น้ำผึ้งโหนด) ๑ ลิตร
๘. มะพร้าวทึนทึก(มะพร้าวสุกเขียว)ขูดฝอย ๑ กก.
๙. น้ำตาลทราย ๑ กก.
จากการสัมภาษณ์คุณกัลญา อ้นเจริญ บ้านน้ำน้อย หมู่ที่ ๑ ตำบลน้ำน้อย อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา แม่ค้าขนมบอกมืออาชีพที่สืบทอดสูตรการทำขนมบอกมาจากคุณแม่หนูแจ้ง ทองทวี เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๕ กันยายน ๒๕๕๓ เธอบอกว่า “ ขนมที่ทำขายทุกวันนี้ เป็นสูตรที่เรียนมาจากแม่หนูแจ้ง ทองทวี ผู้เป็นแม่ โดยใช้ แป้งข้าวเจ้า ๑กก. แป้งข้าวเหนียว ๑ กก. น้ำผึ้งเหลว(น้ำผึ้งโหนด) ๑ ลิตร ผสมนวดหมักทิ้งไว้ ๑ คืน สัดส่วนดังที่ผสมสามารถทำขนมบอกได้ ๒๐๐ ชิ้น (ขายชิ้นละ ๔ บาท)
วิธีนึ่งขนม
๑. ต้มน้ำให้เดือดจัด
๒. เอาแป้งที่เตรียมไว้ยัดใส่กระบอกไม้ไผ่
๓. วางบนแผ่นกระดานสำหรับนึ่งปิดฝากระบอก นึ่งทิ้งไว้ประมาณ ๑ นาที
๔. เมื่อขนมสุกใช้ไม้กระทุ้งขนมออกจากกระบอก
๕. คลุกขนมกับมะพร้าวขูดที่เตรียมไว้
แค่นี้ก็จะได้ขนมบอก ขนมพื้นบ้านของสงขลาอีกอย่างหนึ่งเอาไว้กิน เอาไว้รับรองแขก หรือทำขายเป็นรายได้ที่น่าสนใจอย่างหนึ่ง
ปกติคุณกัลญา อ้นเจริญ หรือคุณอู๋ จะทำขายอยู่ที่ลาดนัดเกาะหมี ตำบลคลองแห อำเภอหาดใหญ่ ในเช้าวันเสาร์ และที่ตลาดควนหินในเช้าวันเสาร์น้ำน้อยในเช้าวันอาทิตย์ หรือสนใจรายละเอียดของขนมบอก สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลโดยตรงได้ที่ คุณกัลญา อ้นเจริญ หรือคุณอู๋ โทร. ๐๘-๐๗๘๘-๗๒๘๓
สวัสดึครับ "หนุมบอก" ที่ลองชิมพบว่าที่ตลาดควรหินวันอาทิตย์ กินไม่ค่อยได้รสชาติเท่าไรนัก แต่เจ้าที่เอ่ยชื่อถึงรสชาสชาติดีมากที่บ้านอยู่ที่บ้าน้ำน้อยครับ มีอยู่คราวหนึ่งวัฒนธรรมจังหวัดสงขลาจะเชิญไปเป็นวิทยากรที่ตำบลน้ำน้อยตามโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน แต่ได้รับการปฏิเสธ เขาแจ้งว่าจะสอนให้เฉพาะลูกหลาน ก็เลยไม่ได้ขยายผล แต่ฝีมือสุดยอดครับ แต่ไม่ทราบรายเดียวกันหรือไม่ ขอบคุณที่แบ่งปันรับ
ที่ตลาดนัดควนหินอีกเจ้าหนึ่งจะทำขายที่ตลาดเย็นแถวคลองแหถนนลพบุรีราเมศวร์ บ้านอยู่นำน้อยเหมือนกัน เจ้านี้ชิมแล้ว นั่งเฝ้าดุการทำพร้อมสัมภาษณ์ข้อมูลน่าสนใจที่สำคัญยินดีเผยแพร่ ดังรายละเอียดในบันทึก ขอบคุณที่เข้าเยี่ยมชม
นี่ก็อร่อยค่ะ มีขายที่ต้นถนนนางงามค่ะ
ขอบคุณที่เข้าเยี่ยมชม และขอบคุณที่ให้โอกาสไปพบกับชาวชุมชนผู้สนใจการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ดีใจได้พบคนเก่ง ขนมบอกจะเป็นรายวิชาทักษะอาชีพภูมิปัญญาด้านอาหาร ๑ ในหลายรายวิชาที่จะเปิดอบรมให้ชาวบ้านในศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาชาวบก
สนใจการทำขนมบอกมากค่ะะอยากทำขายเปผ็นรายได้เสริมอยู่นครศรีฯค่ะ