เพลงพื้นบ้าน 3 รูปแบบ ตอนที่ 1 ลำตัดประยุกต์ วันพาณิชย์

เพลงพื้นบ้าน 3 รูปแบบ

ตอนที่ 1 ลำตัดประยุกต์

งาน 9 ทศวรรษกระทรวงพาณิชย์

20 สิงหาคม 2553

        เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2553 ผมนำคณะนักแสดงออกจาก อำเภอดอนเจดีย์ เวลา 06.00 น. (เช้าตรู่) เพื่อที่จะไปทำการแสดงในงานวันพาณิชย์ 9 ทศวรรษแห่งความภาคภูมิใจ ที่กระทรวงพาณิชย์ ข้างสนามบินน้ำ จ.นนทบุรี งานนี้ได้รับการติดต่อจากคุณพลอย เจ้าหน้าที่ของกระทรวงพาณิชย์ซึ่งได้ทราบว่า มีท่านผู้ใหญ่ในกระทรวงได้ชมการแสดงของพวกเราเมื่อวันแถลงข่าวงาน MOU ของแม็คโคร ที่ โรงแรมสวิสโซเท็ล เดอ ลองคอร์ต เมื่อเดือนที่แล้วจึงทำให้ได้รับความกรุณาอีกครั้งในงานสำคัญครั้งนี้

        การแสดงเพลงพื้นบ้านที่ใช้เวลาประมาณ 20 นาที หรือไม่เกิน 30 นาทีกับงานใหญ่ ๆ ในระดับกระทรวงเป็นสิ่งที่จะต้องออกแบบ วางแผนจัดการในเรื่องของบทร้องซึ่งจะต้องเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของงานทั้งหมด ไม่เหมือนกับการแสดงงานวัดซึ่งเราอาจกล่าวถึงความสำคัญของงานพอให้รับรู้กันว่าเป็นงานอะไรแล้วก็นำเอาเพลงสนุก ๆ มาแสดงได้ยาวนานจนถึง 2 ยามหรือเลยไปจนถึงตีหนึ่ง แต่การแสดงเพลงพื้นบ้านในงานวันพาณิชย์ครั้งนี้ ผมได้รับหัวข้อจากเจ้าหน้าที่ระดับสูงของกระทรวงให้ว่าในลักษณะ สรุปประเด็นสาระ 90 ปีของกระทรวง ควรนำเสนออย่างไรบ้าง

                              

        ผมมีเวลาเขียนบทเพียงไม่กี่วัน โดยจับเอาเพลงพื้นบ้านเด่น ๆ มาแสดงได้แก่ ลำตัด เพลงฉ่อย และเพลงอีแซวตบท้าย เนื่องจากเด็ก ๆ นักแสดงเป็นคนรุ่นใหม่หากเรานำเอาลำตัดโบราณมาให้เล่นแกคงไม่ได้อารมณ์ ผมจึงนำเอาเพลงแหล่มาประยุกต์เข้ากับลำตัด โดยทำการผสมผสานเพลง 2 ชนิดเข้าด้วยกัน แต่การฝึกซ้อมค่อนข้างที่จะยากเพราะช่วงรอยต่อของเพลง 2 รูปแบบจะต้องหาคำมาเชื่อม ผมใช้วิธีเอื้อนเสียงทอดรับกันเมื่อลงสร้อยลำตัดไปเป็นเพลงแหล่ และทอดเสียงลงเพลงแหล่เพื่อที่จะให้ลูกคู่ร้องรับสร้อยลำตัด

        การฝึกซ้อมทำได้ไม่เต็มที่ เด็ก ๆ ติดเรียน ร.ด. และเรียนพิเศษในตอนเย็นและรวมไปถึงในวันหยุดด้วย มีช่วงเวลาให้ฝึกซ้อมน้อยมาก ผู้กำกับดูแลทีมงานอย่างผมยอมรับว่าหนักใจมาก เด็ก ๆ ก็มีความวิตกกังวนในบทบาทหน้าที่ ที่จะต้องแสดงเพลงพื้นบ้าน 3 อย่างบนเวทีต่อหน้าท่านผู้ใหญ่ระดับท่านรัฐมนตรี ท่านปลัดกระทรวง รองปลัดกระทรวง ท่านอธิบดีและข้าราชการผู้ใหญ่เป็นจำนวนมาก รวมทั้งสื่อสารมวลชนอีกมากมายในงาน

          

          

        ทีมงานของเราต้องใช้เวลาเดินทางเกือบจะ 3 ชั่วโมง เวลาส่วนใหญ่อยู่ที่หน้ากระทรวงพาณิชย์ งานใหญ่ ๆ อย่างนี้ ผู้คนมาร่วมงานมาก รถก็ติดมากกว่าที่จะเข้าไปหาที่จอดรถได้ก็ เกือบจะ 09.00 น. หมายถึงใกล้เวลาที่จะทำการแสดงด้วย คณะผู้จัดการแสดงนัดหมายให้ผมนำทีมงานไปเตรียมพร้อมที่หลังเวทีก่อน 09.30 น. เด็ก ๆ มีเวลาแต่งหน้า เปลี่ยนเป็นชุดการแสดงพียง 20 กว่านาที (เรียกว่าต้องเร่งรีบมาก) มือแต่งหน้าทำผม สวมชุดการแสดง ปากร้องทบทวนบทร้องลำตัดประยุกต์ไปด้วย เบื้องหลังวุ่น ๆ ไม่น้อย นักแสดงแต่งตัวกันที่ชั้น 5 ส่วนห้องประชุม เวทีการแสดงอยู่ที่ชั้น 4 ต้องขึ้นลงไปมากันวุ่นเหมือนกัน

        พอได้เวลาเด็ก ๆ ลงมายังหลังเวทีการแสดง มีน้อง ๆ เจ้าหน้าที่ของกระทรวงพาณิชย์ให้การดูแลตลอดเวลาพาลงมายังห้องประชุม เมื่อท่านรัฐมนตรี   ท่านพรทิวานาคาศัยและท่านรัฐมนตรีช่วย ท่านอลงกรณ์ พลบุตร มอบโล่รางวัลให้กับผู้ที่มีผลงาน ดีเด่นจากการพิจารณาของคณะกรรมการแล้ว ต่อไปก็เป็นการแสดงเพลงพื้นบ้าน จาก สุพรรณบุรี วงเพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ เตรียมพร้อมออกไปยืนที่หน้าเวที เริ่มต้นร้องสร้อยของลำตัด ตามบทร้องที่ผมนำมาเสนอบางส่วนในบทความนี้ครับ

บทเพลงลำตัด

(สร้อย)  โอ้แม่พวง  มาลัย        ลอยไป  ให้ลอยมา (ซ้ำ)

          เก้าทศวรรษ  แล้วหนา   วันเวลา  ที่เปลี่ยนไป

          เออ เอิ้ง เหง่อ  เออ  เอิ้ง เงย......

          20 สิงหาคม                สองห้า ห้าสาม   

          วันแห่งความทรงจำ       นะท่านหนา

          จาก สองสี่หกสาม         ขอนำมา   

          วันเวลาหมุนเวียน          แล้วเปลี่ยนไป

          เกียรติประวัติและผลงาน ที่สรรสร้าง

          บนเส้นทาง  ได้ร่วมคิด   จิตแจ่มใส

          ความเข้มแข็ง  ความเป็นมิตร   เศรษฐกิจไทย

          การค้าได้  เติบโต         อย่าง  โอฬาร

          ยังก้าวหน้า  ต่อไป        ใน  อนาคต

          มุ่งกำหนด  แนวทาง      แบบ สร้างสรรค์

          “เพื่อความอยู่ดีกินดี ของประชาชน”  บนหลักการ

          ความภูมิใจ นานหนักหนา เออ เอ้อ เออ เอ้อ เอ๊ย..สุดฟ้าไกล

(สร้อย)   โอ้แม่พวง  มาลัย      ลอยไป ให้ลอยมา  (ซ้ำ)

          เก้าทศวรรษ  แล้วหนา   วันเวลา   ที่เปลี่ยนไป

          เออ เอิ้ง เหง่อ  เออ  เอิ้ง เงย......

          กระทรวงพาณิชย์ เป็นหน่วยงาน  สำคัญของรัฐ

          ที่ช่วยจัด ยกระดับ         ขับเคลื่อนได้

          ยกระดับ เศรษฐกิจ        คิดการไกล

          ให้ก้าวไกล  ไปข้างหน้า ว่ามั่นคง

          ทุกภาคส่วน  ยกระดับ    รับผิดชอบ

          ตามระบอบ  แข็งแกร่ง    แรงเสริมส่ง

          ทั้งเกษตรกร ทั้งการผลิต คิดมั่นคง

          ทุกอย่างลง  ตัวได้        ภูมิใจจัง

          ได้รับความเป็นธรรม       นำก้าวหน้า

          นับเวลา  สู่สากล          ทุกคนหวัง

          กระทรวงพาณิชย์ เร่งส่งเสริม  เพิ่มพลัง

          จะขอตั้งปณิธาน มุ่งมั่นนัก เออ เอ้อ เออ เอ้อ เอ๊ย..ภาคภูมิใจ

(สร้อย) โอ้แม่พวง  มาลัย         ลอยไป  ให้ลอยมา  (ซ้ำ)

          เก้าทศวรรษ  แล้วหนา   วันเวลา  ที่เปลี่ยนไป

                               (ยังมีต่อ.....)

        

        

        

        สำหรับบรรยากาศการแสดงบนเวทีก็ดูเรียบร้อยสวยงาม เด็ก ๆ ทำหน้าที่กันได้ดี แต่มีจุดบกพร่องที่บทร้องไม่สามารถเก็บได้ทั้งหมดในเวลา ทั้งนี้เพราะความกระชั้นในการเตรียมตัวและการควบคุมของเจ้าหน้าที่ในการจัดการแสดง ทำให้สมองของผู้แสดงต้องเป็นห่วงหน้าพะวงหลัง วิตกกังวนบ้างเป็นธรรมดาของการไปอยู่ ณ สถานที่ในระดับสูงและต่อหน้าท่านผู้ใหญ่ คลิกชมภาพการแสดงสด ๆ ได้ในบันทึก ตอนที่ 1 ลำตัดประยุกต์ งาน 9 ทศวรรษกระทรวงพาณิชย์

          เมื่อการแสดงในรูปแบบเพลงลำตัดจบลงก็จะต่อด้วยเพลงฉ่อย โดยมีเนื้อหาสาระที่ต่อเนื่องกัน โดยนำเสนอเรื่องราวของกระทรวงพาณิชย์ ครบ 90 ปี ติตามต่อในตอนที่ 2 เพลงฉ่อย งาน 9 ทศวรรษกระทรวงพาณิชย์ ครับ

ชำเลือง มณีวงษ์  รางวัลชนะเลิศ ประกวดเพลงอีแซว (ด้นสด) จังหวัดสุพรรณบุรี ปี 2525

                       ศิลปินดีเด่น รางวัลราชมงคลสรรเสริญ สาขาเพลงพื้นบ้าน ปี 2547

                       โล่รางวัล ความดีคู่แผ่นดิน รายการโทรทัศน์ ช่อง 5 ปี 2549

                       โล่รางวัลชนะเลิศประกวดเพลงพื้นบ้าน ระดับประเทศ ปี 2552

                       ประธานกลุ่มกิจกรรมนันทนาการเพลงอีแซว ต้นแบบประเทศไทย รุ่นที่ 1  ปี 2553