What is TB

What is TB..วัณโรค คือ อะไร

วัณโรค (Tuberculosis หรือ TB) เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย มัยโคแบคทีเรีย  ทูเบอร์คูโลสิส ( Mycobacterium  Tuberculosis ) ที่พบบ่อยที่สุดและเป็นปัญหาในประเทศไทย คือ M. tuberculosis    รูปร่างเป็นแท่งเล็ก มีขนาดเล็กมาก จนมองด้วยตาเปล่าไม่เห็นต้องย้อมสีพิเศษและดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ จึงจะเห็นตัวเชื้อวัณโรค วัณโรคเกิดได้กับอวัยวะทุกส่วนของร่างกาย เช่น ต่อมน้ำเหลือง ผิวหนัง กระดูก แต่ส่วนมากเป็นที่ปอด จึงเรียกว่า  “วัณโรคปอด” 

อาการสงสัยวัณโรค

ไอเรื้อรังติดต่อกันนานกว่า 2 สัปดาห์ 

น้ำหนักลด, เบื่ออาหาร, อ่อนเพลีย

มีไข้ (มักจะเป็นตอนบ่าย, เย็น หรือตอนกลางคืน

ไอมีเลือดปน (Haemoptysis)

เจ็บหน้าอก, หายใจขัด

วัณโรคแพร่กระจายอย่างไร 

เชื้อวัณโรคจะแพร่กระจายจากปอดของผู้ป่วยวัณโรค เมื่อผู้ป่วยไอ, จาม หรือบ้วนเสมหะ เชื้อเหล่านี้จะเข้าสู่ปอดของบุคคลทั่วไป อาจแพร่ไปสู่ต่อมน้ำเหลืองที่ขั้วปอด ทำให้ต่อมน้ำเหลืองโตขึ้น กล่าวโดยสรุปคือ หากผู้ติดเชื้อวัณโรคมีสุขภาพและภูมิต้านทานที่ดี  ก็จะไม่ป่วยเป็นวัณโรค  ในทางตรงกันข้ามหากผู้ติดเชื้อมีภูมิต้านทานที่ลดลง (เช่น ภาวะขาดสารอาหาร เบาหวาน ฯลฯ) โอกาสป่วยเป็นวัณโรคก็มากขึ้น ในปัจจุบันนี้การติดเชื้อเอดส์ เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุดของการป่วยเป็นวัณโรค

การป้องกันการติดต่อ
- ผู้ป่วยวัณโรคปอด เมื่อ ไอ หรือจาม ให้ปิดปาก  ปิดจมูกทุกครั้ง เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อวัณโรคสู่คนใกล้ชิด
- ที่พักอาศัยของผู้ป่วยวัณโรคปอด ควรมีแสงแดดส่องถึง และควรมีอากาศถ่ายเท โดยเปิดหน้าต่างและประตู
- ภายใน  2 สัปดาห์ แรก หลังจากเริ่มกินยาวัณโรค ผู้ป่วยวัณโรคปอดระยะแพร่เชื้อ(หมายถึง การตรวจพบเชื้อวัณโรคในเสมหะด้วยกล้องจุลทรรศน์) ไม่ควรเดินทางโดยเครื่องบินโดยสาร หรือโดยสารปรับอากาศ  เช่น รถเมล์ รถตู้ หรือ รถแท็กซี่ หากจำเป็นต้องเดินทางให้นั่งโดยสารรถที่เปิดหน้าต่าง

เมื่อป่วยเป็นวัณโรคจะดูแลตนเองอย่างไรให้หายป่วย
 - วัณโรครักษาให้หายได้ โดยกินยาต่อเนื่อง อย่างน้อย  6  เดือน
 - กินยาทุกชนิด ทุกเม็ด ทุกวัน
 - มาตรวจตามนัดทุกครั้ง
 - มีอาการแพ้ยา ควรพบหมอทันที
 - กินอาหารที่มีประโยชน์
 - พักผ่อน นอนหลับให้เพียงพอ
 - ออกกำลังกายเหมาะสมสม่ำเสมอ
 - ลดความวิตกกังวลและขจัดความเครียด

 

ยาที่ใช้ในการรักษาวัณโรค

ยาที่สำคัญที่สุดในการรักษาวัณโรคในปัจจุบันคือ

ไอโซไนอะสิด (Isoniazid : H)

ไรแฟมปิซิน (Rifampicin : R)

พัยราซินาไมด์ (Pyrazinamide : Z)

อีแธมบูตอล (Ethambutol : E)

Somporn Bubpha

TB Clinic , Srinagarind Hospiatl

Tel. [phone]

[khunMoo]

ดูแลตนเองระหว่างการรักษาอย่างไร '' 

 วัณโรครักษาหายถ้วนหน้า ถ้า:-
 - กินยาตามหมอสั่งทุกมื้อ จนครบกำหนด
 - พบหมอทันที  ถ้ามีปัญหา  เช่น  แพ้ยา มาตามนัดไม่ได้ หรืออาการป่วยหนักมากขึ้น
 - งดเหล้า บุหรี่ ระหว่างกินยารักษาวัณโรค
 - เวลา ไอ จาม ปิดปาก ปิดจมูก เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อวัณโรคสู่คนในครอบครัว
 - พาคนในครอบครัว โดยเฉพาะเด็กเล็กอายุต่ำกว่า  5 ปี มาตรวจวัณโรค
 - มีกำลังใจดี เข้มแข็ง อดทนในการรักษา
 - ดูแลสุขภาพ ร่างกายและจิตใจให้มีความสุข

'' รักษาวัณโรคครั้งนี้เพื่อใคร
- เพื่อครอบครัว
- เพื่อตัวท่านเอง
- เพื่อเพื่อนสนิท และคนใกล้ชิด
- เพื่อชุมชน และสังคม
- เพื่อทุกคนปลอดภัย

“วัณโรคทุกรายหายแน่ กำกับดูแลให้กินยา”

ขอเชิญผู้ที่มีอาการสงสัยวัณโรค สามารถเข้ารับบริการตรวจรักษา
ณ สถานบริการสาธารณสุขใกล้บ้าน และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด วัณโรครักษาได้ เราต้องร่วมมือร่วมใจกัน
“เร่งรัด สร้างสรรค์ร่วมใจ ขจัดภัยวัณโรค”