อาหารเสริมผู้บริจาคโลหิต+ไอเดียโฆษณา


จดหมายข่าว เว็บไซต์อาจารย์หมอเกบ เมียคิน ตีพิมพ์เรื่อง 'Donating blood: Effects on Athletes' = "การบริจาคเลือด: ผล(กระทบ)ต่อนักกีฬา", ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ [ drmirkin ]

...

การบริจาค เลือดเป็น 1 ในเรื่องดีๆ ของชีวิตผู้บริจาคเลือดหลายๆ ท่าน... คนที่มีสุขภาพดี (ไม่ขาดอาหาร และนอนพอ) สร้างเลือดชดเชยได้เต็มที่ภายใน 8 สัปดาห์ (สหรัฐฯ กับอาฟริกาใต้บริจาคเลือดได้ทุกๆ 8 สัปดาห์)

หลังการบริจาคเลือดใหม่ๆ, ปริมาณเลือดของคนเราจะลดลงไปได้มากจนถึง 10% (หรือน้อยกว่านี้... ขึ้นกับน้ำหนักตัวผู้บริจาค และปริมาตรถุงเลือด)

...

ร่างกายมีกลไก ที่จะเพิ่มปริมาณน้ำเลือดได้ โดยการหลั่งฮอร์โมนออกมา เพื่อดึงเกลือ โดยเฉพาะเกลือแกง (โซเดียม), น้ำ, และพยายามสร้างโปรตีนในเืลือดเพิ่มขึ้น

กระบวนการเพิ่ม "น้ำเลือด" มักจะทำได้สมบูรณ์ภายใน 48 ชั่วโมง หรือ 2 วัน... นี่เป็นเหตุผลหนึ่งที่ว่า ไม่ควรออกกำลังอย่างหนัก หรือลุกขึ้นยืนเร็วๆ ในช่วง 2 วันแรก

...

อาหารเสริม สำคัญที่จะช่วยเสริมในเวลาที่ร่างกายคนเรามีปริมาณน้ำเลือดต่ำลง เช่น ท้องเสีย ฯลฯ คือ ผงเกลือแร่ละลายน้ำ (oral rehydration solution / ORS) ซึ่งเมืองไทยเรามีทั้งชนิดรสเค็มและรสส้ม

ORS มีน้ำตาลกลูโคสเล็กน้อย ช่วยให้การดูดซึมเกลือโซเดียมเข้าสู่กระแสเลือดเร็วขึ้นมาก ทำให้ปริมาตรน้ำเลือดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เนื่องจาก ORS ไปช่วยเพิ่มเกลือโซเดียมในเลือด

...

อาหารเสริมที่ จะช่วยให้ผู้บริจาคเลือดสร้างเม็ดเลือดใหม่ได้ ซึ่งมักจะใช้เวลาไม่เกิน 8 สัปดาห์ในคนที่มีสุขภาพดี คือ การกินอาหารให้ครบทุกหมู่ ระวังอย่าให้ขาดโปรตีน (ถั่ว-เนื้อ-นม-ไ่ข่-เต้าหู้-โปรตีนเกษตร-งา)

ข้อควรระวัง คือ หลังบริจาคเลือด... ผู้บริจาคหลายๆ คนจะรู้สึกเพลียๆ หิวๆ ทำให้กินจนเพลิน น้ำหนักขึ้นแล้วโทษการบริจาคเลือดว่า ทำให้อ้วน, ทางที่ดี คือ กินแคลอรีเท่าเดิม ไม่ต้องเพิ่มสารอาหารกลุ่มให้กำลังงาน ยกเว้นโปรตีน

...

อาหารเสริมที่ ควรเพิ่มเข้าไปหน่อยสำหรับคนไทย ซึ่งกินเนื้อน้อยกว่าชาวตะวันตก (ฝรั่ง), มีปริมาณธาตุเหล็กในอาหารน้อย คือ ยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็ก

การศึกษาในไทยพบว่า ควรกินยาบำรุงเลือดเพื่อป้องกันภาวะขาดธาตุเหล็ก ผู้ชายประมาณ 15 เม็ด, ผู้หญิง 30 เม็ด เนื่องจากผู้หญิงมีโอกาสเสียธาตุเหล็กทางประจำเดือน การตั้งครรภ์ คลอดลูก และให้นมลูก

...

วิตามินที่ควร กินเสริมหน่อย คือ วิตามิน B โดยเฉพาะโฟเลต (folate, folic acid) และวิตามิน B12, โฟเลตมีมากในพืชผัก, คนที่กินพืชผักน้อย-กินเนื้อมากเสี่ยงที่จะขาดโฟเลต

อาหารที่มีโฟเลตสูงได้แก่ ตับ ธัญพืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท (เติมรำ) ฯลฯ, ผัก เช่น บรอคโคลี ปวยเล้ง หน่อไม้ฝรั่ง ฯลฯ, ถั่ว [ NIH ]; [ WHfoods ]

...

วิตามิน B12 มีมากในอาหารสัตว์ เช่น ตับ ปลา เนื้อ อาหารทะเล ฯลฯ, คนที่กินมังสวิรัติเสี่ยงที่จะขาดวิตามิน B12 (และเสี่ยงต่อการขาดธาตุเหล็กด้วย) [ WHfoods ]

นักกีฬาที่เข้าร่วมการแข่งขันมักจะมีสมรรถภาพตกลงในช่วง 3-4 สัปดาห์แรก เนื่องจากระดับสารนำออกซิเจน หรือฮีโมโกลบิน (hemoglobin) ในเม็ดเลือดแดงตกลง 

...

ชาวตะวันตก (ฝรั่ง) ส่วนหนึ่งกินเนื้อสัตว์ใหญ่ หรือเนื้อแดง เช่น วัว หมู แพะ แกะ ฯลฯ หรือตับมาก ทำให้บางคนมีระดับธาตุเหล็กในร่างกายสูง

ธาตุเหล็กที่มากเกินไปทำให้ออกซิเจนไปทำให้เซลล์เสื่อมเร็ว เปรียบคล้ายเหล็กไปอยู่ที่ไหนก็เป็นสนิมได้ง่าย, สนิม คือ การทำปฏิกริยาระหว่างโลหะกับออกซิเจน

...

ธาตุเหล็กที่ มากเกินไปในเลือดเพิ่มปฏิกริยาแบบออกซิเดชั่น (oxidation) หรือการทำปฏิกริยาระหว่างสารกับออกซิเจน คล้ายๆ กับการเกิดสนิม

ผู้หญิงมีโอกาสนำธาตุเหล็กที่อาจมีมากเกินออกผ่านการมีประจำเดือน ตั้งครรภ์ คลอดลูก และให้นมลูก, ผู้ชายไม่มีโอกาสนี้... โอกาสเดียวที่จะนำออกไปได้ คือ การบริจาคเลือดเป็นประจำ

...

การบริจาค เลือดเป็นประจำมีส่วนช่วยลดระดับธาตุเหล็กในร่างกายที่สูงเกินให้น้อยลงได้

ระดับธาตุเหล็กที่สูงเกินในเลือดจะเพิ่มการเปลี่ยนโคเลสเตอรอลชนิด "ร้าย (LDL)" ให้กลายเป็นโคเลสเตอรอลชนิด "ก่อการร้าย (oxidized LDL)" ที่มีพิษสงร้ายกาจ เป็นตัวแสบ ทำให้ผนังหลอดเลือดอักเสบ หลอดเลือดอุดตัน หรือเสื่อมเร็วขึ้น เช่น เพิ่มเสี่ยงโรคหัวใจ อัมพฤกษ์ อัมพาต ฯลฯ

...

ตับและน้ำมัน ตับปลาเป็นอาหารเสริมที่ไม่ควรกินบ่อย เนื่องจากมีวิตามิน A สูงมาก และอาจเกิดอันตรายจากวิตามิน A สูงเกินได้ (น้ำมันตับปลาไม่ใช่น้ำมันปลา ซึ่งมีระดับวิตามิน A ไม่สูงมากนัก)

คนไทยกินอาหารจากพืชค่อนข้างมาก-กินเนื้อไม่มากนัก... ถ้าบริจาคเลือดเป็นประจำอาจมีระดับธาตุเหล็กต่ำลง ทำให้เพลีย เลือดลอย หรือเลือดจางลงได้ 

...

อาหารที่มี ธาตุเหล็กสูงได้แก่ ตับ เลือด เนื้อสัตว์ ปลา อาหารทะเล ซึ่งเป็นกลุ่มอาหารจากสัตว์เช่นกัน, คนที่กินมังสวิรัติ และอยากบริจาคเลือดควรกินยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็กเสริม [ NIH ]

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

...

[ น้องๆ "ฮีโร่" นักบริจาคเลือด ]

...

[ โฆษณาหาผู้ บริจาคเลือด... ตุ๊กตาบอกไม่มีเลือด, อีกคนบอกอายุมากไป, ผู้ชายบอบบางบอกผอม, รายสุดท้ายบอกเป็นผีดิบ (vampire)... ต่อท้ายว่า "บริจาคเลือดช่วยชีวิตได้หลายคน" ]

สิงคโปร์เคยจัดประกวดโฆษณาบริจาคเลือด... ไทยเราน่าจะจัดประกวดเป็นมหกรรมนานาชาติ แบ่งประเภทคนไทย-คนต่างชาติ-นักท่องเที่ยว (ส่งเสริมการท่องเที่ยวไปในตัว)

และจัดทำหลายๆ ภาษา ทั้งไทย, ภาษาหลักของโลก เช่น จีน อังกฤษ อาหรับ สเปน ฝรั่งเศส ฯลฯ, และภาษาเพื่อนบ้าน (พม่า-ลาว-กัมพูชา)

ถ้าเชิญท่านฑูต ผู้แทนสำนักข่าวต่างประเทศ ผู้เชี่ยวชาญ และนักท่องเที่ยว (ให้นักท่องเที่ยวโหวตโฆษณานักท่องเที่ยว) มาช่วยกันติดสินเป็นมหกรรมทุกปีได้... เราจะส่งเสริมการท่องเที่ยวไทยได้ด้วย

...

...

 ติดตามบล็อกของเราได้ทางทวิตเตอร์ > [ Twitter ]

ที่ มา                                                         

  • Thank drmirkin
  • นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ รพ.ห้างฉัตร ลำปาง. 14 มิถุนายน 2553.
  • ข้อมูลทั้งหมดเป็นไปเพื่อ การส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูงจำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแล ท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้.

หมายเลขบันทึก: 366509เขียนเมื่อ 14 มิถุนายน 2010 21:13 น. ()แก้ไขเมื่อ 12 มิถุนายน 2012 15:13 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท