ทำอย่างไรเมื่อใจเป็นทุกข์
ปัญหาทุกข์ใจผ่อนคลายและป้องกันได้
ที่มาของความทุกข์ส่วนใหญ่มาจากคนใกล้ตัวของเรานั่นเอง ซึ่งได้แก่ครอบครัว ญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง ในทางธรรม อธิบายว่า เกิดจากตัวของเราร่วมด้วย อันได้แก่ ความโลภ โกรธ และหลง ซึ่งเป็นตัวกิเลสตัณหาที่ตัวเรายึดมั่นถือมั่น สิ่งเหล่านี้เป็นตัวสร้างปัญหาหรือนำความทุกข์มาให้เราทั้งสิ้น
ความทุกข์ที่ทับถมลงในใจ โดยไม่ถูกปลดปล่อยให้หลุดพ้นออกไปบ้างเปรียบเสมือนการแบกของหนักไว้บนบ่าตลอดเวลา ทำให้ร่างกายปวดเมื่อยอ่อนล้า เช่นเดียวกับคนที่มีความทุกข์กดดันจิตใจ มักจะมองไม่เห็นทางออกว่าทุกข์นี้จะมีสาเหตุมาจากอะไรก็ตาม สาเหตุแห่งความทุกข์มีต่างๆกัน ดังนี้
- ทุกข์เพราะครอบครัว ผิดใจ น้อยใจ ทะเลาะกับคนในบ้าน คู่ครองนอกใจ
- ทุกข์เพราะไม่มีจะกิน หนี้สินมากมาย ล้มละลาย ตกงาน
- ทุกข์เพราะตนเองเป็นคนชอบคิดมาก ระแวง รู้สึกว่าไม่ได้รับความเป็นธรรม ถูกรังแก เอาจริง เอาจังในชีวิตมากเกินไป ไม่ยืดหยุ่น
- ทุกข์เพราะไม่สมหวังในการเรียน การทำงาน
- ทุกข์เพราะสูญเสียสิ่งมีค่า มีความสำคัญ หรือถูกคนรักทอดทิ้ง
- ทุกข์เพราะสุขภาพไม่ดี มีโรคภัยไข้เจ็บ
เมื่อเกิดความทุกข์จากสาเหตุต่างๆ คนส่วนใหญ่จะเฝ้าคิดวนเรียนอยู่กับเรื่องที่ทำให้ทุกข์ใจ คิดซ้ำแล้ว
ซ้ำเล่า จนทำให้เกิดความรู้สึกเศร้า เสียใจ เจ็บใจ โกรธ เคียดแค้น อึดอัด หนักอึ้ง หดหู่ หมดอาลัยตายอยากในชีวิต และความรู้สึกเหล่านี้จะทวีความรุนแรงมากขึ้น ถ้าทุกข์ที่แบกรับอยู่ไม่สามารถแก้ไขได้ หรือไม่มีใครช่วยเหลืออาจจะนำไปสู่ทางออกที่รุนแรงได้หลายอย่าง เช่น
- ทำร้ายตัวผูกปมปัญหาใหม่ขึ้นมา มีผลทำให้สุขภาพทรุดโทรม
- ทำร้ายผู้อื่น บางรายทำพร้อมกับตนเอง
- ทำลายชีวิตตนเอง หรือฆ่าตัวตาย
แนวทางของพุทธศาสนา ที่สอนให้คนคลายทุกข์ ยึดหลักของ “อริยสัจ ๔” คือ สอนให้คนรู้จัก
วิเคราะห์ปัญหา หาสาเหตุ แล้วให้แก้ที่เหตุซึ่งพอสรุปได้ดังนี้
- ให้เราคิดเสียว่า ทุกอย่างในโลกไม่มีอะไรเที่ยงแท้ ย่อมมีเกิดมีดับอยู่ตลอดไป เมื่อมีความสุข
ความสุขก็หมดไปได้ หรือเมื่อเกิดทุกข์ ทุกข์นั้นก็หมดไปได้เช่นกัน ไม่มีอะไรจีรังยั่งยืน ฉะนั้น เมื่อสุขก็อย่าหลงระเริงหรือเมื่อทุกข์ก็ต้องคิดว่าไม่ช้าก็จะหายไป อย่าเอามาเป็นอารมณ์จนเสียสุขภาพกายและจิตเป็นอันขาด
- อย่ายึดมั่นว่า “ตัวกู ของกู” อันที่จริงแล้วไม่มีอะไรเป็นของเรา ทุกอย่างล้วนแต่สมมติขึ้นทั้งนั้น
ให้ฝึกหัก “ปล่อยวาง” และพยายามคิดว่าถ้าตัวเราแบกของหนักอยู่บนบ่า มันหนักมาก ก็เอาทั้งเสียบ้าง ก็จะเบาลง
- ให้ใช้หลักมัชฌิมาฏิปทา หรือเดินทางสายกลาง ใช้หลักพอดีๆ ไม่มาก ไม่น้อยในทุกเรื่อง
- ให้ประพฤติธรรม รักษาศีล มีใจเป็นทาน ปฏิบัติสมาธิและฝึกปัญญาให้มีสติ และสัมปชัญญะ อยู่
ทุกขณะ เพื่อเป็นเครื่องช่วยเตือนตัวเอง ไม่ให้นำเรื่องต่าง ๆ มาเป็นอารมณ์ทุกเรื่องไป
แนวทางตะวันตกมีอยู่หลายแนวทาง พอนำมาสรุปได้ คือ
- ให้เลือกคบหาเพื่อนหรือคนสนิทที่ดีๆ เพื่อเราจะได้ไว้วางใจ สามารถปรึกษา หารือหรือระบาย
ความทุกข์ด้วยได้
- ให้ทำตัวง่ายๆ อย่ากำหนดเงื่อนไข ในการดำเนินชีวิตไว้สูง แล้วจะรู้สึกผ่อนคลายจากความกดดัน
ต่างๆ
- ให้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพราะจิตใจที่แข็งแกร่ง จะอยู่ภายใต้ร่างกายที่สมบูรณ์แข็งแรง
เสมอ สารเอ็นดอฟิล ซึ่งเกิดจากการออกกำลังกาย จะช่วยให้มีความสุขสดชื่น ลืมความทุกข์และปัญหาต่าง ๆ ได้ด้วย
- ไม่ให้คิดหนีปัญหา แต่ให้ตั้งใจแน่วแน่ที่จะต่อสู้กับปัญหาด้วยความมีสติรอบคอบ และเชื่อมั่นว่า
เราสามารถเอาชนะและผ่านพ้นไปได้ด้วยดี
ขอแนะนำให้ท่านใช้วิธีคลายทุกข์ของตะวันตกเป็นการเฉพาะหน้า และเพื่อให้เกิดผลถาวร ก็ควรใช้
แนวทางของพุทธศาสนา เพื่อกำจัดสาเหตุแห่งความทุกข์ให้หมดไป
เมื่อเกิดมาแล้วต้องพบปัญหาและความทุกข์ด้วยกันทุกคน อย่าเอาแต่ท้อถอย หรือรอให้คนอื่นมาช่วย
ตลอดเวลา พยายามทำจิตใจให้เข้มแข็งอดทน ใช้ความคิดให้มา อย่าเอาแต่ใช้อารมณ์ อย่าไปกลัวปัญหา เพราะปัญหาทุกปัญหาล้วนมีทางออกทั้งสิ้น ตั้งสติให้ดี คิดเสียว่าปัญหาและอุปสรรคทำให้ชีวิตมีรสชาติขึ้น เพียงเท่านี้เราก็จะสามารถสนุกกับการสู้ชีวิต ได้เป็นอย่างดีต่อไป
ความเห็น (4)
นั่งสมาธิ ครับ จะดีมากเลย
จำนงค์ สุดประโคน [email protected]
ไม่ไหวแล้วจริงๆ
ทุกวันนี้ทุกข์ใจ อึดอัดใจ ไม่มีใครมาเข้าใจเรา เบื่อ เหงา เซ็ง ไม่รู้ชีวิตจะดำเนินไปจบณเวลาไหน วันไหน
บางทีไปต่อไม่ไหว