สิ่งสำคัญในการรักษาโรคเบาหวานคือการควบคุมน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม โดยมีเป้าหมายหลักของการรักษาคือ การป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนทั้งแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง ทั้งนี้การให้ความรู้และคำแนะนำแก่ผู้ป่วยและญาติผู้ป่วยถือเป็นหัวใจสำคัญในการควบคุมและจัดการโรคเบาหวานอย่างมีประสิทธิภาพ[8,9]การให้ความรู้และคำแนะนำแก่ผู้ป่วยและญาติอาจใช้วิธีการ เทคนิค เนื้อหา และรูปแบบการสอนที่แตกต่างกันไปอย่างไรก็ตามการให้ความรู้ควรทำโดยทีมสุขภาพที่ประกอบไปด้วยบุคลากรจาก สหสาขาวิชาชีพ ไม่ว่าจะเป็นแพทย์ พยาบาล เภสัชกร นักโภชนาการ และนักกายภาพบำบัด โดยมุ่งเน้นการที่ผู้ป่วยและญาติมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้ แสดงความคิดเห็น ละแผนการรักษาควรต้องมีความยืดหยุ่นสามารถปรับเปลี่ยนได้ เพื่อให้ตรงกับความต้องการของผู้ป่วยแต่ละราย ซึ่งจากแบบแผนการดูแลผู้ป่วยตามแนวคิดของ Glasglow [10]พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ซึ่งควรจะต้องนำมาพิจารณา ประกอบกันในการวางแผนดูแลผู้ป่วย ปัจจัยดังกล่าวได้แก่ สภาพแวดล้อม ปฏิสัมพันธ์ทางการแพทย์ และผลการรักษาและผลกระทบต่อสังคม (ผลต่อร่างกายในระยะยาว และคุณภาพชีวิต)
สิ่งสำคัญอันดับแรกในการสร้างแบบแผนการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานตามแนวคิดของ Glasgow คือ การพยายามทำความเข้าใจผู้ป่วยให้มากขึ้น โดยทำความเข้าใจสภาพแวดล้อมของผู้ป่วย ซึ่งได้แก่ บริบททางสังคมและชุมชน ลักษณะของผู้ป่วย และลักษณะทางคลินิกและแผนการรักษาที่ผู้ป่วยได้รับ การเข้าใจบริบททางสังคมและชุมชนของผู้ป่วยจะเป็นตัวชี้นำการดูแลผู้ป่วยทั้งการให้เนื้อหาและความรู้และกิจกรรมต่างๆที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของผู้ป่วย ทั้งนี้อาจทำได้โดยการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานสาธารณะสุขกับประชาชน เช่น การส่งเสริมให้มีกลุ่มดูแลและให้การสนับสนุนผู้ป่วยการทำกิจกรรมกลุ่มในโรงพยาบาล โดยอาจจัดให้ผู้นำกลุ่มเป็นบุคลากรในทีมสุขภาพ หรือสมาชิกในกลุ่มเอง
ปัจจัยต่อมาที่ต้องพิจารณา คือ ลักษณะพื้นฐานของผู้ป่วย เช่นเพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และปัจจัยทางจิตวิทยาและสังคม เช่น ความเชื่อ ความคาดหวัง ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการให้ความร่วมมือในการดูแลตนเองของผู้ป่วย การพิจารณาปัจจัยเหล่านี้จะช่วยให้บุคลากรทางการแพทย์สามารถปรับวิธีเพื่อให้ผู้ป่วยให้ความร่วมมือในการรักษาอย่างเหมาะสม
ภาพนี้ พี่อำพลวาดค่ะ
เราเข้าใจเขาไหมหนอ.....
อีกปัจจัยสำคัญที่ต้องพิจารณา คือลักษณะของคลินิกและแผนการรักษาที่ผู้ป่วยได้รับซึ่งหมายถึงความเตรียมพร้อมของสถานบริการทางสาธารณสุข กล่าวคือ หากหน่วยงานสามารถจัดระบบบริการ และ/ หรือปรับเปลี่ยนการปฏิบัติงานเพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความพึงพอใจ ผู้ป่วยจะเกิดปฏิกิริยาทางบวกและมีความยินดีร่วมมือในการดูแลรักษาตนเองมากขึ้น
ปัจจัยทั้งหมดที่กล่าวมานี้ส่งผลต่อปฏิสัมพันธ์ ทางการแพทย์ ซึ่งหมายถึง ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วยและและบุคลากรทางการแพทย์ พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยและผลที่เกิดขึ้นในระยะสั้นในการรักษาโรคเบาหวานเช่นระดับฮีโมโกลบินเอวันซี(HbA1C) ทั้งนี้การส่งเสริมให้เกิดความสัมพันธ์อันดีระหว่างผู้ป่วยโรคเบาหวานและบุคลากรทางการแพทย์เป็นสิ่งสำคัญต่อกระบวนการรักษา บุคลากรควรให้ความเอาใจใส่ และกระตุ้นให้ผู้ป่วยสนใจการดูแลสุขภาพ การติดตามภาวะโรคของตนเอง และมาพบแพทย์และเภสัชอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะส่งผลให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับน้ำตาล ในเลือดได้ดียิ่งขึ้น การที่ผู้ป่วยมีความรู้ความเข้าใจเรื่องโรคเบาหวานเพียงพอจะช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจสภาวะโรคและการรักษาไม่ว่าจะเป็นการใช้ยารับประทานและการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เหมาะสม ทำให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับน้ำตาล ของตนเองได้ดีขึ้น และป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน อื่นๆตามมาในอนาคต [8,9]
การจัดตั้งศูนย์ดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานต่อเนื่องเป็นหนึ่งในแผนการดูแลผู้ป่วยของทางโรงพยาบาลสมุทรสาคร โดย มุ่งหวังให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่ดีและมีพฤติกรรมการดูแลตัวเองที่ยั่งยืน
ขอบคุณผู้วาดภาพนี้ค่ะ
โดยมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างการทำงานปรับเปลี่ยนวิธีการดำเนินงาน ทบทวนปรับแผนการรักษาผู้ป่วย ( practice guidelines ) ระบบการส่งต่อติดตามผู้ป่วยในโรงพยาบาล ให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น ผู้ป่วยได้รับการบริการ รวดเร็ว ถูกต้อง เกิดปัญหาจาก การรักษา การใช้ยาลด น้อยลง ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้น อัตราการเกิดโรคแทรกซ้อนลดลง จัดทำระบบการส่งต่อระหว่างโรงพยาบาลและสถานีอนามัยที่มีประสิทธิภาพ มีการใช้เกณฑ์ในการส่งต่อผู้ป่วย มีสัมพันธภาพที่ดีของต่างสถานบริการเจ้าหน้าที่ สามารถสื่อสารเหตุผลให้ผู้ป่วยเข้าใจเป็นอย่างดี ในแนวทางการรักษาที่ผู้ป่วยได้รับ ผู้ป่วยมีความมั่นใจในการดูแลรักษาไม่พึ่งพิงโรงพยาบาล สร้างแกนนำเพื่อให้เกิดการดูแลกันเองของผู้ป่วย ผู้ป่วยและญาติมีความรู้เข้าใจเหตุผล พึ่งพาตนเองดูแลตนเองได้สามารถเลือกตัดสินใจที่จะรับบริการจากหน่วยบริการ ได้อย่างเหมาะสม
แนวคิดหลักในการดำเนินงานดูแลผู้ป่วยเบาหวาน ต่อเนื่อง ครบวงจร ของศูนย์ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง
ผังการดำเนินการ
ขอบคุณนะคะ.... คุณบุษรา ใส่บาตรวันวิสาขบูชาก่อนนะคะ...เด๋ยวต้องไปดูสุดยอดส้วมให้เห็นกับตา แน่นแน
พี่มดตามมาดู ภาพวาดเยี่ยมมากๆๆ เข้าใจว่าดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวมก็น่าสนใจนะครับ
ตามมาให้กำลังใจตลอดเลยคุณน้องด๊อกเตอร์ ที่ทำนี่ก็เพราะแรงลุ้นของคุณน้องด๊อกเตอร์กับคุณครูต้อยติ่งนี่แหละค้า....
การดูแลแบบองค์รวมดีค่ะ
มาเชียร์น้องมด
เขียนอีกๆรออ่านค่ะ
พี่ค่ะ น้องเป็นน้องใหม่ที่มีความสนใจอยากจะปรับปรุงการดูแลผู้ป่วยเบาหวานที่รพ.ตัวเองค่ะ ได้เข้ามาอ่านแล้วรู้สึกดีมากๆ โอกาสหน้าอยากจะขอคำแนะนำจากพี่ๆบ้างได้ไหมค่ะ ..... เก๋ค่ะ
ด้วยความยินดีค่ะ คุณเก๋