ความรู้ภูมิปัญญากับความรู้สากลก็บรรจบกันได้
- ไม่น่าเชื่อว่าความรู้เล็กๆที่ชาวบ้านเรียนรู้ได้แล้ว ค้นพบแล้ว จะมีอิทธิพลมากมายขนาดนี้
- เรื่องมันเป็นอย่างนี้ครับ เช้าวันที่ 16 มิย.49 ก่อนที่ผมจะไปเป็นวิทยากร ในโครงการจัดการความรู้แก้จนเมืองนคร ให้กับอำเภอปากพนัง ผมได้รับโทรศัพท์จาก คุณสมวิศว์ จู้พันธ์ หรือน้องติ่ง ประธานกลุ่มเกษตรชุมชนบ้านมะขามเรียง หมู่ที่ 1 ตำบลบางจาก ว่าจะมีชาวต่างประธานมาดูงานที่กลุ่ม ส่งกำหนดการมาเป็นภาษาอังกฤษ จะมาถึงที่ทำการกลุ่ม เวลา 07.30 น น้องติ่งไม่เข้าใจว่าจะต้องทำอย่างไร ให้ผมช่วยสร้างความเข้าใจให้หน่อย ผมรีบไปตามที่แจ้งครับ ข้อเท็จจริงก็คือว่า อาจารย์ปิยะ วันเพ็ญ จากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ ซึ่งทำงานให้กับสำนักงานประสานงานและติดตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ชื่อชื่อว่า กปร.(ลุ่มนำปากพนัง)พาคณะนักวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับการจัดการสิ่งแวดล้อมในเขตพื้นที่ลุ่มนำโขง ซึ่งทำงานแถบประเทศ ไทย ลาว จีน พม่า กัมพูชา และเวียตนาม มาดูงาน ซึ่งอาจารย์ปิยะ วันเพ็ญ มีข้อมูลตรงพื้นที่นี้อยู่เพราะได้แอบมาดูกิจกรรมของกลุ่มเกษตรชุมชนมะขามเรียงหลายครั้งแล้ว ครั้งสุดท้าย มาดู เมื่อวันที่ 14 มิ.ย.49 เห็นว่ามีประโยชน์ต่อการรักษาสิ่งแวดล้อมมาก อยากจะนำองค์ความรู้ เทคโนโยยี ที่ชาวบ้านค้นพบ ไปขยายผลที่อำเภอปากพนัง โดยให้เกษตรกลุ่มนี้ไปทำกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้พร้อมๆกัน อาจารย์ก็ประสานงานไปยังชาวต่างประเทศ หรืออาจจะได้รับการติดต่อจากชาวต่างประเทศ ผมไม่ค่อยแน่ใจนัก จะอย่างไรก็แล้วแต่ในที่สุดตัวแทนของนักวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับการจัดการสิ่งแวดล้อมจากต่างประเทศ ซึ่งเป็นตัวแทนจากประเทศญี่ปุ่น และฟิลิบปินส์ มาดูงาน
- คณะที่มาดูงานเขาบอกว่าความรู้ที่กลุ่มเกษตรชุมชนมะขามเรียง แถบลุ่มนำปากพนัง ค้นพบ จะเป็นความรู้ เป็นข้อมูลที่จะนำไปปรับใช้กับแถบลุ่มนำโขงได้ ช่วงของการซักถามและแลกเปลี่ยนความรู้กัน คุณสมวิศว์ จู้พันธ์ หรือน้องติ่ง ประธานกลุ่มฯ ได้อธิบายรายละเอียดในทุกคำถาม เช่น การหมักปุ๋ยระบบกองเติมอากาศ (Aerated Static Pile System) เพื่อให้ได้ปุ๋ยหมักในเวลาหนึ่งเดือน จำเป็นต้องมีการควบคุมปัจจัยสิ่งแวดล้อมของกองปุ๋ยให้เหมาะสมต่อการย่อยสลายโดยจุลินทรีย์ชนิดใช้ออกซิเจนอยู่เสมอ จนกว่าการย่อยสลายจะสิ้นสุด (อุณหภูมิในกองปุ๋ยค่อยๆลดลงจนใกล้เคียงกับอุณหภูมิภายนอก ซึ่งแสดงว่าการหมักได้เสร็จสิ้นโดยสมบูรณ์ ปัจจัยที่สำคัญมีดังนี้....มีความชื้นพอดี....มีจุลินทรีย์มากพอ....มีออกซิเจนภายในกองปุ๋ยเพียงพอ....ขนาดของวัตถุดิบ....ค่าอัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจนของวัตถุดิบจากเศษพืช (ซังข้าง ซังข้าวโพด ผักตบ ผักกะเฉด ในแม่นำลำคลอง)มูลสัตว์ต่างๆ........น้องติ่งอธิบายยาวไปเลยครับ ผมเข้าใจมั่งไม่เข้าใจมั่ง แต่คนทำก็พูดได้อย่างมีความเข้าใจและมีความสุข การแลกเปลี่ยนความรู้กันเป็นไปได้ดีมาก อาจารย์ปิยะกับผมเป็นล่ามแปลให้
- ผมทึ่งในความรู้ที่กลุ่มฯได้เรียนรู้และค้นพบว่ามันส่งผลในวงกว้างจริงๆ ความรู้ภูมิปัญญา ความรู้ท้องถิ่น ไม่น่าเชื่อว่ามันกำลังจะเป็นความรู้สากล น้องติ่งมีพื้นฐานความรู้ ปวช.มีทักษะการเขียนดี (เขียนเอกสารให้ผมอ่านหลายชิ้นแล้วครับ แต่ผมก็ไม่ค่อยได้อ่านเท่าไหร่) น้องติ่งมีเครื่องคอมพิวเตอร์ มีอินเติอร์เน็ต ผมคิดว่าผมจะนำเอาความรู้งูๆปลาๆ เรื่องการทำ Blog ของผม ไปแนะนำน้องติ่ง แล้วให้น้องติ่งเล่าเรื่องที่กลุ่มของน้องติ่งทำ หรือเรื่องที่กลุ่มของน้องติ่งฝันอยากจะทำ ผ่าน blog
- ผมคิดว่าน่าจะแนะนำน้องติ่งเกี่ยวการทำ Blog ขั้นพื้นฐานได้ และจะแนะนำให้น้องติ่งเก็บกิจกรรมความเคลื่อนไหวของเครือข่ายเกษตรอินทรีย์อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช ซึ่งเราจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันทุกวันที่ 28 ของเดือน เล่าผ่านช่องทางสื่อสารนี้ด้วย
- ความรู้เล็กๆน้อยๆของชาวบ้านจะได้มีพื้นที่อยู่ ถูกบันทึกไว้ไม่สูญหายไปครับ
ความเห็น (5)
ยอดเยี่ยมจริงๆค่ะ คุณครูนง เป็นการขยายวงการใช้ประโยชน์ GotoKnow ให้เป็นคลังความรู้ที่ดีมาก หากต้องการให้ช่วยอะไร แจ้งได้เลยนะคะ
วันศุกร์นี้จะมีการอบรมการใช้ GotoKnow version 2 สำหรับคนม.อ. โอ๋คิดไว้ว่าจะใช้โอกาสนี้เรียนรู้จดจำข้อมูลเบื้องต้น และจะลำดับวิธีการเข้าใช้ แล้วพยายามทำคู่มือแบบย่อๆที่ใช้ง่ายๆเอาไว้สำหรับแจกจ่ายคนที่ต้องการจะเผยแพร่ เอาแบบที่ไม่ต้องรู้คอมฯมากแต่เข้า net ได้พอจะทำได้ก่อน แล้วจะส่งมาให้คุณครูไว้ใช้นะคะ จะพยายามไม่ให้นานเกินรอค่ะ ตอนนี้ตัวเองก็เริ่มเข้าใจระบบใหม่นี้มากขึ้นเรื่อยๆแล้วค่ะ คิดว่าน่าจะง่ายต่อการเผยแพร่กว่าของเดิมด้วยซ้ำ แต่กับคนเก่าที่เราเคยสอนไว้ อาจจะต้องเริ่มกันใหม่หมดเลย เพราะลำดับวิธีการใช้ต่างกันค่อนข้างมากค่ะ
ขอบคุณล่วงหน้า ครับ คุณโอ๋-อโณ ที่จะพยายามทำคู่มือแบบย่อๆที่ใช้ง่ายๆเอาไว้สำหรับแจกจ่ายคนที่ต้องการจะเผยแพร่ เอาแบบที่ไม่ต้องรู้คอมฯมากแต่เข้า net ได้ ผมต้องการอย่างมากเลย จะเกิดประโยชน์อย่างมหาศาลกับผู้คน ครับ
สิงห์ป่าสัก
ผมขอคู่มืออย่างย่อล่วงหน้าด้วยคนนะครับ ([email protected])
คู่มือมาแล้วนะคะ คุณครูและคุณยุทธไปโหลดได้ที่บันทึกของโอ๋เลย ส่วนถ้าคุณครูจะเอาไปดัดแปลงให้เหมาะกับกลุ่มชุมชนที่จะไปสอน ถ้าอยากได้ไฟล์ Word ซึ่งจะทำให้สามารถเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติม ฯลฯ ก็อีเมลมาได้เลยนะคะ มีคนขอไปแล้ว ส่งทางเมลได้ค่ะ แต่ใหญ่เกินกว่าจะโหลดทาง GotoKnow
หรือคุณครูอยากให้ช่วยปรับเปลี่ยนอะไรเพื่อให้ง่ายต่อการสอนต่อก็บอกมาได้เลยนะคะ โอ๋ช่วยทำให้ได้ไม่ยากเลย และยินดีมาก
ผมโหลดไว้แล้วทั้ง 3 ตอน จะอ่านและทำให้ได้ก่อน จากนั้นจึงจะไปแนะนำคนอื่น เช่น เพื่อนคุณอำนวย เครือข่ายอาชีพที่ส่งเสริมการเรียนรู้อยู่ และแม้แต่น้องๆนักศึกษา มรภ.ที่มาฝึกงาน 3 คน ขอบคุณ คุณโอ๋-อโณ มากครับ