ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ ตอนที่ ๑

ประณามพจน์บทนำ  ตามธรรมเนียมนิยม

 

สัททุลวิกกีฬิต ฉันท์ฯ

• พร้อมเบญจางคประดิษฐ์สฤษฏิสดุดี

กายจิตวจีไตร                                                                        ทวาร

• ไหว้คุณองค์พระสุคตอนาวรณญาณ

ยอดศาสดาจารย์                                                                   มุนี

• อีกคุณสุนทรธรรมคัมภิรวิธี

พุทธพจน์ประชุมตรี                                                           ปิฎก

• ทั้งคุณสงฆพิสุทธศาสนดิลก

สัมพุทธสาวก                                                                       นิกร

• ขอน้อมคุณพระคเณศวิเศษศิลปธร

เวทางคบวร                                                                           กวี

• เป็นเจ้าแห่งวิทยาวราภรณศรี

สุนทรสุวาที                                                                          วิธาน

• สรวมชีพหัตถประณามเบื้องพระบทมาลย์

หมายโพธิสมภาร                                                                พระองค์

• สมเด็จอัครมหาจุฑาธิปพระมง

กุฎเกล้าพิสิฐพงศ์                                                                กษัตริย์

• บานบำเทิงพระเถลิงถวัลยอธิปัตย์

ที่หกดิลกรัฐ                                                                          ประชา

• ชุ่มชื่นมลฑลภูมิพิพัฒพิพิธผา

สุกเพียงพระรามา                                                                วตาร

• จากไวกูณฐประกอบประกาศกิรติการ

เลิศมากประมาณคือ                                                            พระองค์

• สรวมศรีไตรรตนาธิคุณอดุลมง

คลเหตุพิเศษทรง                                                                 ประสิทธิ์

• เสริมซึ่งโสตถิสุพรบวรจตุรวิธ

รอบส่ำลุสัมฤทธิ์                                                                  นิรันดร์

• จุ่งไท้เทียรฆพระชนมดลลุศตวรรษ์

ทำนุกพระสุขพรร                                                               ณพล

• ใดสิ่งสรรพกลีและนีรผลมล

ทินไกลยุคลบาท                                                                  ละออง

• เพียรเพ็ญในมนเผือและเพื่อพิริยจอง

เจตน์คิดลิขิตปอง                                                                ประพันธ์

• สามัคคีภิทโทษนิทานคติธรรม์

ถ้อยพิสดารอัน                                                                     แถลง

• เชิงบรรพ์ฉันทเลบงเชลงพจนแปลง

บรรจงประสงค์แจง                                                            ประโยชน์

• บูชาศาสนพากย์สุภาษิตวิโรจน์

เริงปรีดิปราโมทย์                                                                ประมวล

• ไหนบทบาทผิวคลาดเพราะผิดนิติขบวน

โกวิทกวีควร                                                                         อภัยฯ

 ถอดความ 

            ขอกราบไหว้ด้วยองค์ ๕ ด้วยความเคารพและเทิดทูนทั้ง กาย วาจาและใจ  ขอไหว้คุณงามความดีของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ผู้ทรงมีความรอบรู้อันไม่มีสิ่งใดขัดข้อง  เป็นอาจารย์ผู้บัญญัติศาสนาและเป็นนักปราชญ์ที่ยอดเยี่ยม  ทั้งขอไหว้ความดีของรสพระธรรมอันเป็นแบบฉบับ  เป็นพระดำรัสของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ารวม ๓ หมวด  ขอไหว้คุณงามความดีของพระสงฆ์ผู้บริสุทธิ์  ผู้ยึดมั่นในพระพุทธศาสนาและเป็นสาวกของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

          ขอกราบไหว้คุณงามความดีของพระคเณศ  ผู้ทรงไว้แห่งศิลปะอันดีเยี่ยม  เป็นนักปราชญ์ประเสริฐแห่งความรอบรู้ซึ่งเป็นเครื่องประดับอันสง่า  เป็นผู้มีระเบียบแห่งการพูดที่ไพเราะอ่อนหวาน

         ขอพระราชทานชีวิตต่อข้าพระพุทธเจ้า ในอันที่จะยกมือขึ้นกราบแทบฝ่าพระบาทของพระองค์  ข้าพระพุทธเจ้าขอพึ่งพระบรมโพธิสมภารแห่งพระองค์  ผู้ทรงพระนามว่าพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  ผู้ทรงเป็นยอดกษัตริย์แห่งราชวงศ์อันประเสริฐสุด  พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ ๖ แห่งราชวงศ์นี้  ทรงครอบครองประเทศและอาณาประชาราษฎร์ให้ประสบแต่ความร่มเย็นเป็นสุขทั่วพระราชอาณาจักร  ทรงยังให้ราษฎรประสบความชุ่มชื่นผาสุกทุกประการราวกับว่าพระองค์คือพระนารายณ์เสด็จจากไวกูณฑ์มาทรงประกอบเกียรติคุณให้ปรากฏอย่างสุดคณนานับแก่ทวยราษฎร์ของพระองค์ ทรงบันดาลให้พื้นแผ่นดินชุ่มชื่น เจริญก้าวหน้า มีความสุขสบายต่าง ๆ นานา  เปรียบเหมือนพระรามผู้อวตารมาจากที่ประทับบนสรวงสวรรค์  ประกอบด้วยพระเกียรติคุณอันล้ำเลิศเหลือคณนา

             ขออำนาจความดีอันยิ่งใหญ่ของพระศรีรัตนตรัย  จงดลบันดาลให้พระองค์ทรงประสบความเจริญด้วยพรทั้ง ๔ ประการตลอดไป  ทรงมีพระชนมายุยืนนานถึง ๑๐๐ ปี  ทรงมีเพียบพร้อมด้วยความสุขเกษมเปรมปรีดิ์  สิ่งอันชั่วร้ายเลวทรามจงปราศจากคุณประโยชน์  ความมัวหมองทั้งปวงขอให้ห่างไกลจากใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท

            จิตใจของข้าพเจ้าเปี่ยมด้วยความเพียรและความวิริยะอุตสาหะ  ในการตั้งใจอย่างแน่วแน่ที่จะแต่งคำประพันธ์เรื่องโทษแห่งการแตกสามัคคี  อันเป็นนิทานแฝงคติธรรมอันมีมาแต่โบราณ  ซึ่งข้าพเจ้าได้แต่งเป็นคำประพันธ์ขึ้นใหม่  เพื่อบูชาพระศาสนาด้วยถ้อยคำอันเป็นสุภาษิต  หากมีบทตอนใดมีความผิดพลาด  ขอให้นักปราชญ์ผู้ฉลาดรอบรู้โปรดอภัยให้แก่ข้าพเจ้าด้วย

[พล โนนสะอาด]

ไพเราะมากครับ เก่งจัง

[ครูแป๊ว กัลยาณี]

สวัสดีค่ะ

สามัคคีเภทคำฉันท์เป็นวรรณคดีประเภทคำฉันท์ที่นายชิต บุรทัต แต่งได้ไพเราะงดงามจริง ๆ ค่ะ อยากให้ได้อ่านกันอย่างแพร่หลาย เพราะเป็นหนังสือดี ๑ ใน ๑๐๐ เรื่องที่คนไทยควรอ่านค่ะ ซึ่งครูแป๊วได้แบ่งเนื้อเรื่องออกเป็น ๗ ตอน เพื่อความสะดวกแก่การอ่านและศึกษาเนื้อเรื่องแต่ละตอน ได้แก่

๑. ประณามพจน์บทนำ ตามธรรมเนียมนิยม

๒. พรรณนาชมบ้านเมือง รุ่งเรืองโอฬาร

๓. แผนการแยบยล ซ้อนกลวัชชี

๔. สู่เมืองปรปักษ์ สวามิภักดิ์ลิจฉวี

๕. ดำเนินแผนการร้าย ทำลายสามัคคี

๖. ไร้รักสามัคคี วัชชีเสียเมือง

๗. คติธรรมท้ายเรื่อง ประเทืองปัญญา

[นร.ม.6]

ขอบคุณที่ถอดความให้นะคะ

ทำให้อ่านแล้วเข้าใจมากยิ่งขึ้น

ขอบคุณค่ะ