เล่าสู่กันฟังจากประสบการณ์ : SWOT Analysis นั้นสำคัญไฉน.......??
ดิฉันได้รับเชิญให้ไปเป็นวิทยากรในการจัดทำแผนยุทธศาสตร์ /แผนกลยุทธ์ จากองค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน สิ่งหนึ่งที่ต้องทำความเข้าใจกับผู้เข้าสัมมนาคือทำไมต้องให้เวลา และให้ความสำคัญกับการวิเคราะห์ศักยภาพตนเอง หรือ SWOT Analysis ที่เราชาวนักวิเคราะห์ฯคุ้นเคยกัน นั่นเอง หลายๆองค์กรบอกว่า SWOT มีแล้วบ้าง.. เคยทำแล้วบ้าง.. ทำกันมานานแล้วบ้าง..(พร้อมกับหยิบมาให้วิทยากรดูอีกต่างหาก) ใช้ SWOT เดิมก็ได้จะได้ไม่เสียเวลา มาทำกลยุทธ์กันเลยดีกว่า คราวนี้เวลาที่เสียไปมิใช่แค่ทำ SWOT อย่างเดียวแล้ว ต้องเริ่มอธิบายกันใหม่ว่า SWOT นั้นสำคัญไฉน..??
การจัดทำแผนยุทธศาสตร์/แผนกลยุทธ์ นั้น การวิเคราะห์ศักยภาพตนเองเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะการทำแผนยุทธศาสตร์หรือแผนกลยุทธ์ เป็นการหาวิธีการให้ไปสู่วิสัยทัศน์ที่ตั้งไว้ภายใต้สภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป ณ ขณะนั้น.. เราจึงมีความจำเป็นที่จะต้องวิเคราะห์สถานการณ์ ทั้งตรวจสอบสุขภาพของเราว่าเราเข้มแข็งเพียงพอในการที่จะก้าวกระโดดไปข้างหน้า หรือตรวจสุขภาพเราเองว่าเราอ่อนแอเจ็บป่วยหรือเปล่า ??.. โดยอาจพิจารณาเปรียบเทียบกับคู่แข่งของเรา เพื่อเป็นการ “รู้เขา รู้เรา” เหมือนที่ ซุนวูบอก ถ้า”รู้เขา รู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง” ยังไงล่ะ...นอกจากตรวจสุขภาพตัวเองแล้ว ยังต้องตรวจทิศทาง สภาพแวดล้อมภายนอกให้ละเอียดด้วย ทำตัวเสมือนเป็นกรมอุตุนิยมวิทยา เพื่อจะได้หาลู่ทางว่าถ้าฝนตก แดดแรง เราจะไปหลบที่ตรงไหน ฉันใดก็ฉันนั้น หากจะปลูกต้นไม้ หรือทำหมูแดดเดียว ฟ้าฝนมา แดดระอุก็ต้องรีบจัดการนั่นแหละ.....
การที่เรานำ SWOT ที่ทำมาแล้ว 6 เดือน หรือ 1 ปีที่ผ่านมา ความเข้มแข็งในขณะนั้นบัดนี้มันอาจจะกลายเป็นความอ่อนแอ หรือความเจ็บป่วยอ่อนแอในขณะนั้นเมื่อได้รับการรักษาเยียวยาแล้วบัดนี้เราก็เข้มแข็งและพร้อมที่จะวิ่ง จะกระโดดแล้วก็เป็นได้ วันก่อนฝนตก แดดแรง วันนี้อาจจะแห้งแล้ง แดดหลบ.. หรือน้ำท่วม ฟ้ามืดครึ้ม ..พอจะนึกออกแล้วใช่ไหมคะว่าทำไมเราต้องหันกลับมาดูตัวเองและสิ่งแวดล้อมรอบตัวเราในวันที่เราจะหาวิถีทางไปสู่เป้าหมายที่ตั้งใจ..
สิ่งที่พบมากอีกประการหนึ่งคือองค์กรได้จัดทำ SWOT แล้ว ทำกันมาอย่างดีเชียว แต่ทำเฉยๆไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์กับการทำแผนฯได้ ....อย่าคิดว่าไม่มีนะ..เยอะเชียว ใครเคยพบหรือมีประสบการณ์กับปัญหานี้บ้างเอ่ย??..มาคุยกัน มาเล่าสู่กันฟังซิคะ..อาจจะเป็นการช่วยแก้ปัญหาให้กับเพื่อนๆ(บางท่าน) ที่ค้างคาใจในเรื่องนี้บ้างก็เป็นได้ค่ะ
เป็นประสพการณ์ที่น่าสนใจ และขอยืนยันเช่นกัน ว่าบางหน่วยงาน หรือบางคนยังไม่เข้าใจประโยชน์ของ SWOT ............ แต่ก็เป็นเรื่องยากเหมือนนะคะที่จะให้ทุกคนเข้าใจ เพราะเป็นเรื่องที่ต้องทำความเข้าใจ และนำมาใช้ประโยชน์ โดยเฉพาะการทำ SWOT ANALYSIS ซึ่งจะเป็นประโยชน์ ในการนำมากำหนด กลยุทธ์ และโครงการ
และจากประสบการณ์ในการอบรมที่มหาวิทยาลัยเช่นกัน แม้แต่ความเข้าใจ ระหว่าง SW กับ OT ก็ยังซับสนกันอยู่เลยค่ะ จึงขอนำมาเล่าให้ฟัง และทบทวนความจำกันอึกครั้ง
S (Strengths) จุดแข็ง
W (weaknesses) จุดอ่อน
S W เป็นการวิเคราะห์จุดแข็ง และจุดอ่อนภายในองค์กร ยกตัวอย่างง่าย ๆ ถ้าองค์กร คือ ครอบครัว ก็ต้องหาจุดแข็งจุดอ่อน ภานในครอบครัว หรือในบ้านเรา ว่ามีอะไรบ้าง เช่น จุดแข็ง คือ คนในครอบครัว มีความรักความสามัคคี มีพ่อบ้านที่เป็นผู้นำที่ดี แต่ มีจุดอ่อน คีอ คุณแม่ไม่ค่อยสบาย ลูก ๆ เรียนหนังสือไม่เก่ง
O (Opportunities) โอกาส
T (Threats) อุปสรรค หรือข้อจำกัด
O T เป็นการวิเคราะห์โอกาสและอุปสรรคภายนอกองค์กร ถ้าเปรียบองค์กรเหมือนบ้าน ก็คือ เปรียบเสมือนอะไรที่อยู่นอกบ้าน เช่น เพื่อนบ้าน สภาพสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ ที่อยู่ภายนอกเป็นอย่างไร
จากตัวอย่างข้างต้นพอจะมองออกไหมคะว่าต่างกันอย่างไร แล้วจึงนำมาคิดกลยุทธ์ และโครงการต่อค่ะ คงต้องแลกเปลี่ยนเท่านี้ก่อนนะคะ เดี๋ยวจะงงเสียก่อนค่ะ