บันทึกการศึกษาดูงานที่ ธนาคารกรุงเทพ สาขานครหลวงเวียงจันทน์ เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2552

การตัดสินใจมาศึกษาดูงานที่ธนาคากรุงเทพที่เวียงจันทน์นับว่าเป็นการตจัดสินใจที่ถูกต้องที่สุด ... เพราะอะไรหรือ...ก็เพราะว่าการมาในครั้งนี้ทำให้เราได้พบกับพี่ชายที่ใจดี และได้ให้ทัศนะ แสดงความเห็นในหลายๆด้าน ทำให้เราได้ทราบข้อมูลในสปป.ได้รอบด้านมากขึ้น และทำให้เราได้เข้าใจและรู้ว่า “ลาวเป็นหน้าต่างที่มองโลกได้ทั้งใบ”

คุณเทวะกุล ชะนะกุลเป็นวิทยากร

 

           การเงิน การธนาคาร การค้า การลงทุน  4 เรื่องนี้ไปด้วยกันเสมอ

           ธนาคารกรุงเทพเป็นหนึ่งในห้าของธนาคารในสปป.ลาว ซึ่งธนาคารกรุงเทพมี Asset ในสปป.ลาว ประมาณ 45 ล้านเหรียญสหรัฐอเมริกา แต่ว่าธนาคารลาวเวียดใหญ่ ซึ่งเป็นธนาคารของเวียดนามมีสินทรัพย์ และใหญ่กว่าธนาคารกรุงเทพ อีกทั้งตั้งมานานแล้วกว่า 10 ปี

            กฎระเบียบ และกฎหมายของสปป.ลาวสอดคล้องกับกฎหมายระหว่างประเทศ

            การเข้ามาตั้งธนาคารในสปป.ลาวนั้นจะต้องผ่านแผนกการส่งเสริมการลงทุน ไปจดทะเบียนพาณิชย์ ธนาคารต้องกระทำการตอบสนองต่อเงื่อนไขของกฎเกณฑ์ของสปป.ลาว ไปขอใบทะเบียนพาณิชย์ ใบทะเบียนภาษี (ภาษี ไม่ใช่อากร) ภาษีมีหลายแบบ เช่น Excise Tax, Income Tax, Profit Tax, Custom Tax, Personal Tax ซึ่งใบภาษี เป็นใบภาษีประจำปี ไม่ใช่ภาษีนิรันดร์กาล นั่นหมายถึง เมื่อถึงสิ้นปีจะต้องส่งภาษี ถ้าไม่ส่งภาษีก็จะไม่ออกใบอนุญาตลงทุน.ให้กับผู้ประกอบการ และ Legal Issue ก็เป็นตัวแปรที่สำคัญ อาจจะเป็นการสร้างปัญหาใหม่ให้กับธุรกิจได้ นอกจากนี้เงื่อนไขและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ของกิจการธฯคารจะต้องดูกฎหมาย อีกทั้งนิติกรรมอื่น ๆ ของธนาคารชาติลาวที่กำหนดไว้ด้วย

 

การดำเนินกิจการของธนาคารในสปป.ลาว

             การดำเนินกิจการของธนาคารนั้นส่วนใหญ่จะเป็นการแลกเปลี่ยนเงินตรา (Exchange) การโอนเงินระหว่างประเทศ การฝากถอน เช็ค และการค้าระหว่างประเทศ เช่นเปิด L/C ส่วนเรื่องของสินเชื่อนั้น ธนาคารจะไม่ deal กับลูกค้าบุคคลธรรมดา โดยเฉพาะเรื่องของการปล่อยกู้ ไม่มี Personal Loan แม้ว่าจะเป็นคนไทย และไม่ deal กับลูกค้าท้องถิ่น แต่จะปล่อยกู้ให้ในนามนิติบุคคล และจะ deal กับโครงการใหญ่ ๆ แต่ก็มีข้อยกเว้นเช่นกันคือ ถ้าหากว่าบุคคลธรรมดาจะดำเนินการเกี่ยวกับธุรกรรมทางการเงิน หรือเรื่องของสินเชื่อนั้นต้องผ่านโครงการใหญ่ ๆ หรือเว้นแต่จะแสดงแหล่งที่มาของรายได้ เช่น เป็นเจ้าหน้าของรัฐ หรือนิติบุคคล และจะ deal ต่อเมื่อมีเหตุที่เหมาะสม เช่น มีหนังสือ มีความตกลง มีหนังสือรับรอง มีธุรกรรมที่เกี่ยวข้องว่าทำธุรกรรมอะไร

            ความอิสระของธนาคารกรุงเทพใรสปป.ลาวนั้น อิสระภายใต้อำนาจที่มีอยู่ และมีกฎระเบียบภายในเกี่ยวกับขอบอำนาจของธนาคารที่นี่ ซึ่งสามารถทำในขอบอำนาจ การตัดสินใจต่าง ๆ ทำได้เองอยู่ที่ลาว เว้นแต่การอนุมัติสินเชื่อ ซึ่งอยู่ที่สำนักงานใหญ่ที่ประเทศไทยตัดสินใจ แล้วธนาคารที่นี่จะต้อง Support Document ต่าง ๆ ให้แล้วก็อนุมัติผ่านมายังธนาคารกรุงเทพในสปป.ลาว

            ธนาคารที่นี่มีการแข่งขันกันสูงมาก ซึ่งการดึงดูดลูกค้าด้วยการต้อนรับปฏิสันถาร การบริการ ก็เป็นกลยุทธหนึ่งที่ทำให้ธนาคารอยู่รอดได้

           ธนาคารจะมีระเบียบการกรอกแบบ Form ให้ลูกค้ากรอก เพื่อให้เป็นไปตามหลัก KYC Know your Customer เพื่อให้สามารถทราบถึงสถานะของบุคคล และสถานะของกิจการ อีกทั้งแหล่งที่มาของรายได้ และการใช้จ่าย ซึ่งถือว่าเป็น Reasonable Care ของธนาคาร คือ ถือว่าได้กระทำอย่างสมเหตุสมผลแล้วของธนาคาร เพื่อป้องกันมิให้เกิดการฟอกเงิน ซึ่งตามกฎหมายเรื่องการนำใช้เงินตราต่างประเทศ 2003 และกฎหมายป้องกันการฟอกเงิน ถือว่าได้แสดงฐานะของลูกค้าสมควรแล้วสมควรแล้ว

            ระเบียบธนาคารชาติว่าด้วยการถือครองทรัพย์สินของธนาคารพาณิชย์

            ธนาคารชาติลาวมีข้อกำหนดที่ไม่ให้ธฯคารพาณิชย์มาตั้งธนาคารแล้ว มีทรัพย์สินมากกว่าทุนจดทะเบียนเกินกว่า 35 % ของทุนจดทะเบียน และห้ามแอบซ่อนทรัพย์สินในต่างประเทศ ภายใต้เงื่อนไขของกฎหมาย

 

การฟ้องคดีในศาลสปป.ลาว

           เรื่องการผิดสัญญา ธนาคารจะไม่ฟ้อง แต่จะใช้การเจรจา เพราะฟ้องแล้วเสียเงิน อีกทั้งไม่ใช้อนุญาโตตุลาการ

            ธนาคารกรุงเทพไม่เคยฟ้องคดีในศาลสปป.ลาว เพราะว่ามีนโยบายว่าอย่าค้าความ เนื่องจากว่าการเป็นความกันจะมีปัญหาอื่น ๆ ขึ้นมาอีก ดังนั้นจึงต้องตัดปัญหา

            แต่ธนาคารกรุงเทพก็เคยขึ้นศาลลาวน แต่ว่าไม่ใช่ในฐานะผู้ฟ้อง แต่ร้องขัดทรัพย์เท่านั้น

(หนี้บุริมสิทธิในสปป.ลาวก็คือ อันดับหนึ่งเป็นหนี้ค่าจ้าง อันดับสองเป็นหนี้ที่เกี่ยวของกับรัฐ อันดับสามเป็นหนี้สินอื่นที่เจ้าหนี้มีหลักประกัน)

 

สิ่งที่เป็นอุปสรรคสำหรับธนาคารพาณิชย์ไทยในสปป.ลาว

              การเลือกปฏิบัติของสปป.ลาว ต่อธนาคารพาณิชย์ต่างชาติ และธนาคารพาณิชย์ของชาติลาว โดยการยกเว้นบางเรื่อง เช่น การตรวจสอบ ตรวจตราย่อหย่อนกว่าเกณฑ์

 

สาเหตุที่ธนาคารกรุงเทพปิดสาขาที่กัมพูชา

              การปิดสาขาที่กัมพูชา เนื่องจากว่าธนาคารชาติกัมพูชาให้เพิ่มทุนจาก 5 ล้านเหรียญสหรัฐอเมริกา เป็น 13 ล้านเหรียญสหรัฐอเมริกา ซึ่งทางธนาคารกรุงทพเห็นว่าเป้นการเพิ่มทุนที่เยอะมากเกินไป และมีความเสี่ยงสูง ซึ่งถ้าหากว่าปิดสาขาที่นั่นจะมีผลดีกว่าผลเสีย และไม่ส่งผบกระทบต่อกิจการของธนาคาร

สิ่งที่อยากให้รัฐบาลไทยดำเนินการเพื่อการส่งเสริมการค้าการลงทุนในสปป.ลาว

             อยากให้ดูภาวะ และพัฒนาการของสปป.ลาว ดูบัญชีประเทศไทย ฐานะประเทศไทยในลาว มี Asset เท่าไร อยากให้รัฐบาลไทยส่งเสริมนักลงทุนไทยให้มาลงทุนในลาวมากขึ้น และอยากให้ศึกษาการลงทุนในสปป.ลาว อีกทั้งให้มียุทธศาสตร์ของประเทศ ยุทธวิธี ยุทธปัจจัย R&D

นอกจากนี้อยากให้รัฐบาลทั้งสองประเทศร่วมกันพัฒนาประเทศไปด้วยกัน คือ win win win win win ไปด้วยกันอย่าง Sustainable และCompromise come together

ท้ายที่สุดนี้คุณเทวะกุลได้แสดงทัศนะต่อสปป.ลาวว่า

 “ลาวเป็นหน้าต่างที่มองโลกได้ทั้งใบ”