หลังจากที่ไปดูชาวนาถกกล้าและดำนาเมื่อปลายเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา
วันนี้ (6 ตุลาคม 2552) ได้มีโอกาสไปดูทุ่งนาอีกครั้ง
โอ้โห!..รวงข้าวเต็มทุ่งนาเลย (ข้าวเหนียวพันธุ์สันป่าตอง 1)
แดดจัดมากๆ ตาหยีเลย.. ดูใกล้ๆอีกนิด
ที่ปลายเมล็ดข้าวมีดอกสีขาวๆด้วย
ช่อดอกและดอก
ช่อดอกเป็นแบบ panicle
เจริญมาจากตายอด (terminal bud) โดยมีปล้องสุดท้ายของลำต้น (upperm0st
intern0de) เป็นก้านช่อดอก (peduncle) แกนกลางช่อดอก เรียกว่า rachis
หรือ panicle axis มีการแตกกิ่งก้านจากส่วนของ rachis
โดยกิ่งก้านที่แตกจาก rachis เรียกว่า primary branch เรียกว่า
secondary branch
ดอกข้าวเกิดเป็นกลุ่มเรียกว่า
spikelet มีส่วนประกอบดังนี้ กลีบดอกที่หุ้ม spikelet มี 2 กลีบ
ได้แก่ กลีบด้านนอก (Outer glume) และกลีบด้านใน (inner glume)
กลีบทั้งสองนี้ไม่มีการเจริญปรากฏเป็นเพียงส่วนเล็กๆ
ซึ่งมองเห็นไม่ชัด (rudimentary glume) อยู่ตรงปลายสุดของก้านดอก
(pedicel) ภายในดอกประกอบด้วยดอกย่อย (floret) จำนวน 3 ดอก
แต่มีดอกย่อยเพียงดอกเดียวที่มีการเจริญ เรียกว่า flowering glume
ส่วนดอกย่อยที่ไม่เจริญ 2 ดอกนั้นเหลือเฉพาะส่วน lemma ที่เรียกว่า
sterile lemma หรือ non- flowering glume หรือ empty glume จำนวน 2
กลีบ ที่มีความยาวไม่เกิน 1/3 ของ flowering glume
กลีบทั้งสองนี้ยังคงปรากฏให้เห็นอยู่ที่ฐานของเมล็ด
เมื่อเมล็ดสุกแก่แล้ว
ดอกย่อยที่มีการเจริญประกอบด้วยกลีบดอกย่อยด้านนอก
(lemma) ที่มีเส้นตามความยาว 5 เส้น และกลีบดอกย่อยด้านใน (palea)
ที่มีเส้นตามความยาว 3 เส้น ภายในดอกย่อยประกอบด้วย เกสรตัวผู้
(stamen) 6 อัน เกสรตัวเมีย (pistill) ที่ประกอบด้วยรังไข่ (Ovary)
ที่มี 1 ออวุล (Ovule) มีก้านชูเกสรตัวเมีย (style) สั้น
และยอดเกสรตัวเมีย (stigma) แยกเป็น 2 แฉก มีลักษณะคล้ายขนนกเรียกว่า
plumose stigma เยื่อรองรังไข่ (lodicule) มี 2 อัน ขนาดเล็ก ใส
อยู่ที่ส่วนฐานของรังไข่
ดอกข้าวเริ่มบานจากส่วนปลายช่อลงมา
ดอกในช่อหนึ่งๆ จะบานหมดภายใน 6-7 วัน แต่ละดอกจะบานนานตั้งแต่ประมาณ
6 นาทีจนถึงมากกว่า 1 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับความชื้นของอากาศ อุณหภูมิ
และแสงแดด เวลาที่ดอกบานอาจเกิดในเวลาใดก็ได้ขึ้นอยู่กับพันธุ์
ในพันธุ์ปลูกส่วนมากจะบานระหว่างเวลาเช้าไปจนถึงก่อนเที่ยง
ที่มา http://ait.nisit.kps.ku.ac.th/dbfieldcrop/botany/rice/name_rice.htm
เดือนหน้าชาวนาชื่นใจจะได้ข้าวใหม่แล้ว ข้าวเหนียวใหม่ หุงร้อนๆ
นุ่มๆ หอมๆ...หิวจัง
สาธุ ฟ้าฝนโปรดปราณี ให้ฝนตกพอดีๆ ไม่มีน้ำท่วมเจ้าค่ะ
(ชาวนาฝากขอพรค่ะ)^__^