มหาวิทยาลัยมคธ (อังกฤษ: Magadh University) เป็นมหาวิทยาลัยรัฐบาล อยู่ในตำบลโพธิคยา อำเภอคยา รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย จัดตั้งขึ้นโดยรัฐบัญญัติมหาวิทยาลัยแห่งรัฐพิหาร พ.ศ. 2519 ทั้งนี้ โดยพฤตินัยแล้วมหาวิทยาลัยก่อตั้งขึ้นใน พ.ศ. 2505 โดยนายสัตเยนทรา นารายัณ สิงห์ (อังกฤษ: Satyendra Narayan Sinha) อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการของอินเดีย มีวัตถุประสงค์แรกเริ่มเพื่อการเผยแผ่พุทธศาสนา มหาวิทยาลัยเปิดทำการครั้งแรกในวันที่ 2 มีนาคม ปีก่อตั้งนั้นเอง ปัจจุบัน จัดการเรียนการสอนในสาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ พาณิชยศาสตร์ แพทยศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ และบริหารศาสตร์ นับเป็นมหาวิทยาลัยที่มีขนาดใหญ่แห่งหนึ่งของอินเดีย
วัตถุประสงค์ในการจัดตั้ง
มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ ดังนี้
เริ่มดำเนินการก่อสร้างเมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2505 หรือ ค.ศ.1962 มีท่าน สารวปัล ราทะ กริชนัน (Sarvapalli Redha Khisshanan) ขณะดำรงตำแหน่งเป็นประธานาธิบดีของประเทศอินเดีย เป็นผู้มาวางศิลาฤกษ์ และมี ดร.เค เค ดุตต้า (Dr. K. K. Dutta) ผู้มีชื่อเสียงด้านประวัติศาสตร์โลก ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นอธิการบดีท่านแรก
ในระยะแรกได้ดำเนินงานด้านการศึกษา 7 ภาควิชา 2 วิทยาเขต และ 27 วิทยาลัยในเครือข่ายเท่านั้น
มหาวิทยาลัยมคธเป็นสถานที่ที่ดึงดูดนักปราชญ์ทางพุทธศาสนาได้ดี ทั้งชาวอินเดียและชาวต่างประเทศ เพราะได้จัดให้มีการศึกษาขั้นสูง คือ ระดับอุดมศึกษา และงานด้านการวิจัยเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา เป็นต้น ต่อมามหาวิทยาลัยมคธได้ขยายสาขาออกไปอย่างกว้างขวางจนครอบคลุมถึงเมืองหลวง ของรัฐพิหาร
ในปัจจุบันนี้ได้กลายเป็นมหาวิทยาลัยที่มีขนาดใหญ่มาก มีวิทยาเขตถึง 45 แห่ง และวิทยาลัยในเครือข่ายอีก 96 แห่ง
นอกจากนี้ยังมีวิทยาลัยทางแพทย์ศาสตร์อีก 2 แห่ง วิทยาลัยทางวิศวกรรมศาสตร์อีก 2 แห่ง มีพื้นที่ก่อสร้างของมหาวิทยาลัยทั้งหมดประมาณ 500 เอเคอร์ หรือประมาณ 1,250 ไร่
มหาวิทยาลัยมคธนับเป็นมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงอีกแห่งหนึ่งของประเทศ อินเดีย และเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐบาลอินเดีย และเป็นมหาวิทยาลัยที่มีนักศึกษาไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันจำนวนมากกว่า 300 คน โดยคณะสังคมศาสตร์ (Social Sciences) เป็นคณะที่มีนักศึกษาไทยมากที่สุด
ศิษย์เก่าชาวไทยที่มีชื่อเสียง
ศิษย์เก่ารุ่นแรก มีจำนวนมากที่สำเร็จการศึกษาปริญญาเอก นับแต่รุ่นของดร.พรหมศักดิ์ ลงมา แต่ไม่มีการรวมกลุ่มกัน เนื่องจากความเหมาะสมเพราะมีทั้งสงฆ์และฆราวาส จำนวนมากพอๆกัน แต่การประสานงานขาดตอน..
สวัสดีค่ะ
ขอบคุณสำหรับความรู้ที่บันทึกในเช้าวันนี้ค่ะ