คุณสมบัติหัวหน้างาน

คุณสมบัติหัวหน้างาน

กว่าที่คุณจะก้าวขึ้นมาอยู่ในระดับหัวหน้าไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ คุณอาจจะมีคุณสมบัติหรือมีพรสวรรค์ของความเป็นหัวหน้าซ่อนอยู่ในตัวอยู่แล้ว แต่บางคนก็ไม่เป็นเช่นนั้น

      คนบางคนอาจต้องใช้พรแสวงในการปรับปรุงตัวเองให้กลายมาเป็นหัวหน้าคนโปรด ที่ลูกน้องต่างทุ่มเทแรงการแรงใจทำงานให้คุณด้วยความรักและความเคารพเท่าที่เขาสามารถทำได้

      หัวหน้างานที่ดีความเป็นแบบไหน เมื่อครั้งที่คุณยังเป็นลูกน้อง หัวหน้าคนเก่าของคุณเป็นอย่างไรบ้าง ยึดเขามาเป็นตัวอย่าง ลองหยิบยกเอาตัวอย่างที่ดีและปฏิเสธสิ่งที่ไม่ดี คุณอาจจะเริ่มจากการจดหัวข้อของหัวหน้าในอุดมคติออกมา แล้วลองเอามาประยุกต์ให้เข้ากับตัวคุณเอง คิดง่าย ๆ ว่า หากสิ่งไหนที่ตัวคุณเองรู้สึกไม่ชอบ ลูกน้องของคุณก็ย่อมรู้สึกไม่ชอบเช่นเดียวกัน

      ลองเริ่มต้นจากการเป็นหัวหน้าในอุดมคติของตัวเอง หรือหากคุณยังมองไม่ออกว่าการเป็นหัวหน้าที่ประสบความสำเร็จนั้นต้องทำอย่างไรบ้าง เรามีคำแนะนำหลายอย่างที่คุณสามารถนำมาประยุกต์ให้กับตัวเอง เพราะคุณเองก็สามารถเป็นหัวหน้าในอุดมคติได้เช่นเดียวกัน

หัวหน้าที่ประสบความสำเร็จเขาทำกันอย่างไร ?

      หัวหน้าที่ประสบความสำเร็จ คือคนที่สามารถโน้มน้าวให้ลูกน้องสามารถคิดและทำในสิ่งที่เขาต้องการได้ ลองมองจากเรื่องใกล้ตัว ก็เจ้าตัวน้อยของคุณนั่นไง คุณคงต้องยอมรับว่าบางครั้งคุณบอกให้เขาทำอย่างหนึ่ง แต่เขากลับทำอีกอย่างหนึ่งแทน

      การนั่งแท่นเป็นหัวหน้างานก็เป็นเช่นเดียวกัน คุณต้องเรียนรู้จิตวิทยาและนำมาใช้ให้เหมาะสม ลูกน้องบางคนชอบให้คุณพูดเพราะๆแล้วจะทำให้ทำงานได้ดี ในขณะที่บางคนที่ค่อนข้างเฉื่อยชาคุณก็ควรเลือกใช้น้ำเสียงที่เข้มขึ้นสักหน่อย เขาก็จะกระตือรือร้นยิ่งขึ้น ดังนั้นหากมีเวลาคุณควรหมั่นศึกษาลูกน้องแต่ละคน แล้วเลือกวิธีปฏิบัติต่อพวกเขาให้ถูกต้องก็นับว่าคุณประสบความสำเร็จไปแล้วหลายขั้น

สิ่งที่หัวหน้าอย่างคุณไม่ควรมองข้าม

      การที่คุณเดินมาจนถึงจุดนี้ได้ ก็เป็นเพราะความร่วมมือร่วมใจของลูกน้องหรือผู้ใต้บังคับบัญชาทุกคน ดังนั้นคุณก็ควรรับผิดชอบต่อความร่วมมือและความทุ่มเทของพวกขาเหล่านั้นด้วย ดังนั้นสิ่งที่หัวหน้าอย่างคุณไม่ควรมองข้ามคือการหมั่นเอาใจใส่ดูแลลูกน้องอย่างสม่ำเสมอ

      การดูแลลูกน้องก็คล้ายกับการดูแลลูกน้อยที่บ้านให้มีความสุข คุณบริหารครอบครัวให้อบอุ่นและมีความสุขได้อย่างไรก็อย่าลืมดูแลจิตใจของลูกน้องด้วยความอบอุ่นแบบเดียวกัน ถ้าคุณเจียดเวลาส่วนหนึ่งในการทำงาน ถามไถ่สารทุกข์สุกดิบของลูกน้อง หากมีคนไหนเจ็บป่วยก็หมั่นโทรหาเพื่อแสดงความห่วงใย หรือฝากของไปเยี่ยมเยียน หากคุณใส่ใจดูแลทุกข์สุขของลูกน้องอย่างสม่ำเสมอ รับรองว่าพวกเขาจะทุ่มเททำงานให้คุณด้วยหัวใจเกินร้อย

รับผิดชอบ

      หัวหน้าต้องรับผิดชอบต่อความสำเร็จและล้มเหลว เมื่อคุณรับบทเป็นหัวหน้า คุณก็เป็นเหมือนพระเอกหรือนางเอกของแผนกที่ทุกคนต้องจับตามอง หากงานของคุณประสบความสำเร็จคุณก็ได้รับคำชมเป็นคนแรก หากเกิดความผิดพลาดคุณก็เป็นคนแรกที่จะถูกตำหนิเช่นกัน

      หัวหน้าที่ดีจึงควรหาวิธีเพื่อให้งานทุกอย่างสำเร็จลุล่วงด้วยดี หากเกิดผิดพลาดก็ยืดอกรับโดยไม่แก้ตัว เพราะความผิดพลาดส่วนหนึ่งก็ย่อมมาจากการที่คุณไม่ได้ตรวจเช็กงานให้เรียบร้อยก่อนนั่นเอง เก็บความผิดพลาดทั้งหมดเอาไว้เป็นประสบการณ์ หากมีการประชุมเพื่อสรุปผลงาน คุณก็หยิบเอาบันทึกความผิดพลาดที่คุณบันทึกเอาไว้มานั่งคุยกับลูกน้อง เพื่อมองหาวิธีป้องกันในระยะยาว ความผิดพลาดเป็นประสบการณ์ที่ดีของคนเป็นหัวหน้า หากคุณทำงานด้วยความรอบคอบก็จะประสบแต่ความสำเร็จเสมอ

อดทนอดกลั้น

      บางคนอาจจะเข้าใจผิดว่า การได้เป็นหัวหน้าจะทำให้คุณมีอำนาจมากพอที่จะตำหนิติเตียนลูกน้อง ไม่ว่าต่อหน้าหรือลับหลัง ที่ไหนหรือเมื่อไหร่ก็ได้ตามต้องการ ยกตัวอย่างเช่น วันนี้สมชายมาทำงานสายไป 15 นาที คุณเข้ามาเห็นพอดีก็เอ็ดตะโรเสียลั่น ถ้าคุณทำอย่างนี้คงไม่ดีต่อภาพลักษณ์ของคุณแน่นอน

      หัวหน้ามีอำนาจอยู่ในมือ สามารถลงโทษใครก็ได้ อาจเป็นทัศนคติที่ไม่ถูกต้องนัก ความจริงแล้วหัวหน้าควรเป็นผู้ที่มีความอดกลั้นในระดับสูง ยิ่งคุณเยือกเย็นและรู้สึกควบคุมอารมณ์ได้มากเท่าไหร่ คุณก็จะยิ่งประสบความสำเร็จมากยิ่งขึ้นเท่านั้น แทนที่คุณจะเอ็ดตะโรเมืองลูกน้องทำงานพลาด ลองนั่งนิ่ง ๆ ไตร่ตรองว่าทำไมเขาจึงทำพลาด ถ้ารู้สึกว่าจำเป็นต้องตำหนิก็ควรทำให้เป็นกิจจะลักษณะ เรียกเข้าพบแล้วอธิบายให้ฟังพร้อมทั้งให้โอกาสในการปรับปรุงตัว ดูน่าจะเป็นวิธีที่ช่วยรักษาภาพพจน์ที่ดี ส่วนคุณเองหากรู้จักควบคุมอารมณ์ให้เป็นนิสัยก็จะกลายเป็นคนที่สุขุมรอบคอบ ใจเย็น และน่านับถือยิ่งขึ้น

การประชุมที่ไม่น่าพลาด

      ไม่ว่าจะเป็นร้านค้าหรือบริษัท การประชุมดูเหมือนว่าจะมีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน บางครั้งอาจจะเป็นการประชุมนอกรอบ หรือการพูดคุณเพื่อแลกเปลี่ยนทัศนะกัน หาวิธีที่จะพัฒนาร้านหรือกิจการให้เจริญก้าวหน้า

      ถ้าคุณเปิดโอกาสให้พนักงานหรือลูกน้องทุกคนเข้าร่วมประชุมเพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็นได้อย่างอิสระ การประชุมแบบนี้หากไม่จำเป็นจริง ๆ คุณไม่ควรพลาดอย่างเด็ดขาด เพราะลูกน้องแต่ละคนจะพกพาเอาความแปลก ๆ ใหม่ ๆ หรือปัญหาต่าง ๆ ที่เขาได้มีโอกาสพบเจอด้วยตัวเองมาเล่าสู่กันฟัง ความคิดเห็นเหล่านี้มีประโยชน์มาก และช่วยพัฒนากิจการของคุณได้อย่างดีเยี่ยม

ใฝ่รู้ตลอดเวลา

      หมดสมัยแล้วที่แต่ละหน่วยงานจะย่ำ  หรือมีความรู้ในเรื่องเดิมๆ  ในฐานะที่เป็นหัวหน้าในการบริหารงาน  จึงมีหน้าที่ใฝ่หาความรู้  หรือมีความคิดแนวใหม่  เพื่อการพัฒนาลูกน้องให้มีความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงาน  ส่งเสริมให้ลุกน้องแสดงความคิดที่สร้างสรรค์  และพัฒนาตนเองอยู่ตลอดเวลา 

      มองหาความรู้ตลอดเวลา ถ้าคุณอ่านหนังสือพิมพ์ก็จะรู้ว่ามีอะไรเกิดขึ้นบนโลก  การศึกษาไทยมีความเปลี่ยนแปลงอย่างไร  ลองคิดดูสิ แล้วคุณจะพบว่าคุณสามารถนำสิ่งที่ได้อ่าน ได้เห็น ได้ยินมาปรับปรุงงานของคุณให้สามารถปฏิบัติได้อย่างง่ายดายยิ่งขึ้น หรือคิดค้นวิธีการใหม่ ๆ แน่นอนว่าหากคุณทำได้อย่างนี้ความสำเร็จจะไปไหนเสีย

พูดจริงทำจริง

      ทำในสิ่งที่คุณบอกว่าคุณจะทำเสมอ ถ้าคุณคิดว่าตัวเองไม่สามารถจะทำมันให้สำเร็จได้ ก็บอกลูกน้องว่าคุณจะพยายามถ้าวันนี้คุณสัญญากับลูกน้องว่าคุณจะตรวจงานที่อยู่บนโต๊ะให้เสร็จเพื่อให้พวกเขาสามารถส่งงานต่อไปยังหน่วยงานอื่นได้ แต่คุณกลับมีประชุมด่วนเข้ามาจนดึงเวลาของคุณไปตลอดบ่าย กว่าจะประชุมเสร็จคุณก็แทบจะลืมตาไม่ขึ้น ก็อย่าได้ยอมแพ้ หากาแฟดื่มสักแก้วแล้วลุกขึ้นมาทำตามสัญญา หากคุณกลับบ้านและสัญญากับตัวเองว่าจะกลับมาทำในเวลาเช้าตรู่ คุณก็อาจจะต้องผิดนัดอีก ซึ่งอาจจะก่อความเสียหายและยังทำลายศรัทธาที่ลูกน้องมีต่อคุณได้

      คนเป็นหัวหน้าไม่ควรให้สัญญาที่คุณอาจจะไม่สามารถทำตามสัญญาได้ และในกรณีที่คุณได้สัญญาไปแล้ว แต่สถานการณ์ทำให้คุณไม่สามารถทำตามสัญญาได้ ก็ให้บอกไปตรง ๆ ว่าคุณทำไม่ได้ ยิ่งคุณเปิดเผยมากเท่าไหร่ ลูกน้องของคุณก็จะเชื่อฟังคุณมากขึ้น

ไม่คุยโวโอ้อวด

     หากคุณได้เป็นหัวหน้าที่กำลังฮอดที่สุด และประสบความสำเร็จสูงที่สุด อยู่ในเวลานี้ เมื่อคุณเข้ากลุ่มสังสรรค์สมาคมกับเพื่อนๆ หรือกลางงานสังคมต่างๆ คุณนี่และที่เป็นผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จทั้งหลาย

      แต่คุณก็ควรระลึกว่าการพูดถึงเรื่องดีๆ และงานที่ประสบความสำเร็จเป็นเหมือนดาบสองคม   หากคุณพูดแต่พอเหมาะทุกคนก็จะรู้สึกชื่นชมไปกับคุณด้วย แต่หากมันโอเว่อร์จนเกินไปก็อาจจะสร้างความรู้สึกหมั่นไส้ให้ให้ใครต่อใครได้ เช่นกัน บางมันก็เป็นการดีที่จะเล่าว่าบริษัทวิธีการทำไว้ให้ดีที่สุดอย่าให้ใครรู้ ไม่งั้นปัญหาจะตามมาทันทีเมื่อเราพูดคุยอวดเรื่องความสำเร็จก็มักจะถูกซักถามถึงวิธีที่ทำให้ประสบความสำเร็จ เพราะไม่ว่าใครก็อยากรู้ว่าคุณทำอย่างไรจึงประสบความสำเร็จมากถึงขนาดนี้  วิธีแก้ปัญหาที่ดีที่สุดคือ ยิ้มลูกเดียว

ตัดสินใจเด็ดขาด

      หัวหน้าจำเป็นต้องกล้าตัดสินใจได้ทุกเรื่อง โดยปกติถ้ามีเหตุผล และข้อเท็จจริงเป็นองค์ประกอบ การตัดสินใจก็ไม่ใช่เรื่องยาก ยกตัวอย่างเช่น วันนี้คุณต้องส่งขนมเค้กให้ลูกค้าถึง  20 ปอนด์ ภายในเวลา

5 โมงเย็น แต่รถส่งแป้งเกิดยางแตกกลางทาง กว่าจะมาส่งได้คุณก็คงทำเค้กส่งให้ลูกค้าไม่ทัน

หัวหน้าอย่างคุณจะทำอย่างไร ใช้เวลาเพียงเสี้ยววินาทีสั่งแป้งจากผู้ขายรายอื่นมาคั่นเวลา เพื่อให้คุณสามารถส่งเค้กได้ทันเสียก่อน เรื่องอื่นค่อยว่ากันทีหลัง นั่นคือสิ่งที่หัวหน้าควรทำเป็นอันดับแรกโดยไม่ลังเลแต่น้อย คุณไม่ควรวิตกกังวลว่า อะไรจะเกิดขึ้นถ้าฉันทำอย่างนี้ ? คุณจำเป็นต้องเก็บความรู้สึกลังเลไว้กับตัวไม่ให้ใครรู้ เพราะการตัดสินใจที่เด็ดเดี่ยวนั้นสำคัญที่สุด หากคุณมัวแต่ยึกยักหรือปล่อยเวลาให้ผ่านเลยไป อาจเกิดความเสียหายมากไปกว่านี้ การตัดสินใจที่เด็ดเดี่ยว เพื่อให้ลูกน้องทุกคนเดินหน้าทำงานได้ตามเป้า คือ ภารกิจหลักอีกประการหนึ่งของคุณ

รู้จักวางแผน  สั่งการ

ถ้าคุณเป็นหัวหน้าที่เพิ่งรับมอบหมายให้จัดดอกไม้ส่งไปยังโรงพยาบาลแห่งหนึ่งเป็นจำนวนกว่า   30 กระเช้า ภายในเวลาเพียง 3 ชั่วโมง คุณจะลงมือทำสิ่งใดเป็นดันดับแรก ก่อนอื่นคุณต้องให้ลูกน้องคนหนึ่งเช้าดูว่าดอกไม้และกระเช้าของคุณมีเพียงพอหรือไม่ หากไม่พอก็คงต้องรีบไปซื้อเพิ่มให้เร็วที่สุด

จากนั้นก็ระดมกำลังพนักงานตัดดอกไม้มาทำงานให้เสร็จตามสั่งภายในเวลา 1 ชั่วโมงครึ่ง  เวลาที่เหลือจากนั้นก็เป็นเวลาสำหรับการจัดส่งที่ต้องเผื่อเวลาเอาไว้อีกประมาณ 30 นาที เพราะรถอาจจะติขัด  นี่คือตัวอย่างของหัวหน้าที่รู้จักวางแผนงานอย่างรอบคอบ

เมื่อเราตัดสินใจแล้วว่าจะทำไร เราต้องวางแผนเพื่อให้งานชิ้นนั้นดำเนินไปสู่ความสำเร็จ การรู้จักวิวางแผน มอบหมายสั่งการอย่างมีประสิทธิภาพนั้น เป็นคุณสมบัติที่สำคัญซึ่งจำเป็นมาก หากคุณเดินเกมได้อย่างถูกต้อง คุณก็ไม่ต้องกลัวว่าจะเกิดความผิดพลาด เพราะคุณมองทุกอย่างเอาไว้ล่วงหน้าก่อนแล้ว

เข้าพบได้ง่าย

ในแต่ละวัน  แม้ว่าคุณจะมีงานยุ่งมากมายเพียงใดก็ตามแต่ คุณก็อาจจะถูกรบกวนเวลาทำงานด้วยเสียงเคาะประตูห้องของลูกน้อง พวกเขาอาจจะต้องการขอคำปรึกษาจากคุณ อาจจะต้องส่งงานให้คุณตรวจสอบ หรือต้องการให้คุณช่วยตัดสินปัญหาบางประการให้ ประตูห้องทำงานของคนเป็นหัวหน้าจึงจำเป็นต้องพร้อมให้คนเดินเข้ามาขอความช่วยเหลืออยู่ตลอดเวลา

นอกจากลูกน้องแล้ว คุณอาจจะร้องพบปะกับลูกค้าหลายต่อหลายคน หากคุณปิดตัวเอง    ปิดห้องเก็บตัวทำงานเพียงอย่างเดียว วันหนึ่งคุณอาจกลายเป็นหัวหน้าที่โดดเดี่ยวลูกน้องต่างก็ไม่รู้สึกสนิทสนมด้วย ต่างคนต่างทำงาน การทำงานท่ามกลางความเย็นชา ผลงานที่ได้คงไม่ดีเท่าที่ควร ทางที่ดีหันหน้าเข้าหากัน มีอะไรก็หันหน้าเข้ามาปรึกษาหารือกัน บรรยากาศในการทำงานจึงจะอบอุ่นและมีความสุข

ทุ่มเทเวลาให้กับลูกน้อง

     คุณเคยไหม เมื่อตอนที่คุณเป็นเด็ก คุณควรต้องยอมกลับบ้านค่ำลงเพื่อที่จะช่วยสอนการบ้านที่คุณยังไม่เข้าใจให้กับคุณเมื่อคุณได้มีโอกาสห้าวขึ้นมาเป็นหัวหน้า คุณก็ควรพร้อมเสมอที่จะเสียเวลาพักผ่อนส่วนตัวเพื่อสอนงานบางอย่างให้ลูกน้องที่ต้องการปรับปรุงตัวเองเช่นกัน

      ลูกน้องบางคนที่รู้สึกว่าเขายังไม่เชี่ยวชาญในการทำงานบางอย่าง เช่น ยังคงใช้คอมพิวเตอร์ไม่คล่อง หากคุณพอที่จะช่วยเหลือเขาได้ คุณก็ควรเจียดเวลาหลังเลิกงาน สัก 1 ชั่วโมง เพื่อสอนให้เขาใช้คอมพิวเตอร์ขั้นพื้นฐานได้คล่องขึ้น หากคุณเดินเข้าร้านขายหนังสือก็อาจจะซื้อหนังสือที่แนะนำการใช้คอมพิวเตอร์มาให้เขาสักเล่ม การที่ลูกน้องใฝ่รู้ใฝ่เรียน คือ สิ่งที่หัวหัวหน้าอย่างคุณควรให้การสนับสนุน เพราะหากเขาพัฒนาความสามารถของตัวเองให้เก่งขึ้น ทำงานได้ขึ้น ไม่เพียงแต่ตัวของเขาเองเท่านั้นที่จะประสบความสำเร็จ คุณเองในฐานะผู้อยู่เบื้องหลัง ในครั้งนี้ก็รู้สึกปลาบปลื้มใจและประสบความสำเร็จตามไปด้วยเช่นกัน

ดูแลสุขภาพสม่ำเสมอ

      หัวหน้างานได้ดีอย่างไร หากไม่รู้จักดูแลสุขภาพของตัวเองให้ดีอยู่เสมอ การนั่งทำงานวันละ   8 ชั่วโมงโดยไม่เงยหน้าจะบั่นทอนสุขภาพของคุณไปมาก ถ้าคุณนั่งอยู่ที่หน้าเครื่องคอมพิวเตอร์ตลอดวัน คุณก็อาจจะเสี่ยงต่อโรคกล้ามเนื้อลีบ และรังสีที่ฉายมาจากเครื่องคอมพิวเตอร์ก็อาจจะทำให้คุณสายตาสั้นลงได้อีก เป็นต้น 

      หาเวลาพักผ่อนให้กับตัวเองบ้าง หัวหน้าหลายคนมัวแต่ยุ่งกับงานจนไม่มีเวลา ออกกำลังกาย ไม่มีเวลาดูแลเรื่องอาหารการกินให้ดี คุณก็อาจจะอ่อนแอลงได้ง่ายและไม่มีเรี่ยวแรงสู้งานหนักได้ดังเดิม เปลี่ยนแปลงตัวเองให้เป็นคนใหม่ มองหาเวลาออกกำลังกายเป็นประจำ เลือกกินอาหารที่มีประโยชน์และตรงเวลา และตรวจสุขภาพประจำปีเป็นประจำ เตรียมพร้อมให้ร่างกายฟิตปั๋งอยู่เสมอ ไม่ว่างานจะหนักหนาเพียงใดคุณก็พร้อมจะลุยอยู่ตลอดเวลา

      

แหล่งอ้างอิง

ที่มา  :  อนันยช.  เคล็ดลับหัวหน้างาน.  กรุงเทพฯ : ไพลินบุ๊ค.  2547,  112  หน้า

[ครูต้อย]

เยี่ยมมาก ขอนำไปใช้เลยก็แล้วกัน

[นายธนะเดช]

ถ้ารู้ว่าการเป็นหัวหน้าคนไม่ยากขนาดนี้เป็นลูกน้องที่ดีสำหรับหัวหน้าดีกว่า...วันไหนที่ผมเป็นผู้บริหารจะนำเอาทษฏีนี้มาใช้....และจะรับย้ายอ.ปัทมามาทำงานสารบรรณ(ฮิฮิ)

[ญาดา]

ทำงานกับหัวหน้างานที่ดี

ก็มีความสุขไปกว่าครึ่งแล้วนะคะ

[เพชร]

ดีมากๆๆๆเลย

[กรุง ม่วงนาครอง]

การเป็นนายที่นับว่ายากคือการเป็นนายตนเอง