มุมหนึ่ง ณ สนามหลวง
นี่ไม่ใช่ครั้งแรกของการมาเดินย่ำสนามหลวงของฉัน แต่มันไม่ก็ๆม่เหมือนกับทุกครั้งที่มาอีกนั่นแหละ วันนี้ชั้นมีนัดที่สนามหลวง !!? แล้ววันนี้ก็ไม่ได้มาคนเดียวด้วย มีเพื่อนมาด้วย เป็นเพื่อนสาวซี้เกือบจะสุด เอ๊ย!! ซี้สุดๆ สองคน ซึ่งปกติเราก็จะมาเดินซื้อของมือสองรอบๆสนามหลวง ที่บรรดาพ่อค้าแม่ค้ามืออาชีพ และพ่อค้าแม่ค้าจำเป็นมาวางขาย สิ่งที่ถูกใจเราที่สุดเห็นจะเป็นราคาที่ได้ยินแล้วแทบไม่อยากจะต่อ เพราะมันถูกเหลือเชื่อ แถมสินค้าถูกอกถูกใจให้เลือกสรรชนิดที่ว่าเดินจนขาลากกันเลยทีเดียว
อย่างที่บอกว่าวันนี้พวกเรามีนัด กับบุคคลที่เราไม่เคยเจอมาก่อน เคยคุยเพียงแค่ผ่านจอแก้วด้วยโปรแกรม MSN ผ่านระบบอินเตอร์เน็ต และคุยโทรศัพท์สองสามครั้ง เพื่อพูดคุยถึงสถานที่และเวลานัดหมายในวันนี้คือราวๆหนึ่งทุ่ม และตอนนี้พวกเรามาถึงสนามหลวงกันแล้ว ไม่รีรอที่จะเดินไปยังที่ๆนัดหมาย โดยเดินเข้าซอยข้างร้านสะดวกซื้อ เซเว่นอีเลเว่น ที่ทุกคนคงรู้ เพราะเป็นเซเว่นฯสาขาเดียวของสนามหลวง และแล้วเราก็เดินมาถึงที่หมาย . . .
“สวัสดีค่ะ”
“สวัสดีครับ น้องๆจากมหาวิทยาลัยกรุงเทพใช่มั๊ย” . . .
“อ้าว นั่งก่อนๆ กินไรกันมายัง”
บทสนธนาแบบเผชิญหน้าครั้งแรกได้เริ่มขึ้น ระหว่าง พวกเรากับพี่ ๆ จากสมาคมสร้างสรรค์กิจกรรมอิสรชน
ต้นสายปลายเหตุ ที่ทำให้เส้นทางของพวกเรามาตัดกันก็คือ ความต้องการที่จะทำสารคดีเชิงข่าวเกี่ยวกับสนามหลวงแหล่งนี้นั่นเอง จากจุดเริ่มต้นที่มาเดินซื้อของที่นี่บ่อยๆ และสงสัยว่า ทำไมถึงมีคนมานอนที่ลานกว้างสนามหลวงเป็นจำนวนมาก คำถามที่เคยถามกันเล่นๆกับเพื่อนว่า พวกเค้าทำไมถึงต้องมานอนที่นี่ แล้วพวกเค้าทำไมไม่กลับบ้าน และอื่น ๆ อีกมากมาย . . .
และวันนี้คงเป็นโอกาสที่จะทำให้เราได้มาซึ่งข้อสงสัยต่างต่างนานา
เมื่อเราสนใจเรื่องสนามหลวง ทำให้เราหาข้อมูลเกี่ยวกับคนเร่ร่อนที่สนามหลวง และพบว่ามีคนกลุ่มหนึ่งที่ดูแลคนเร่ร่อนเหล่านี้ นั่นก็คือ “กลุ่มอิสรชน” เราได้ติดต่อและพูดคุยถึงการทำสารคดีในครั้งนี้ เรารู้มาบ้างว่า พี่ ๆ ดูแลสนามหลวงมาหลายปี และใส่ใจคนเร่ร่อนอย่างแท้จริง จึงไม่แปลกที่คนเร่ร่อนที่สนามหลวงจะรักกลุ่มอิสรชน เมื่อป่วยก็มีอิสรชนคอยถามไถ่ และใส่ใจเหมือนหมอ เมื่อมีปัญหาที่ต้องการที่ปรึกษาก็เหมือนมีอิสรชนเป็นพ่อแม่พี่น้องที่คอยเข้าใจ
เวลาประมาณสองทุ่ม เราเริ่มต้นด้วยงานแรกของค่ำคืนนี้กับอิสรชน ด้วยการเดินแจกถุงยางอนามัยให้กับคนสาวบริการรอบๆสนามหลวง ในซอยแถบคลองหลอด พร้อมทั้งพูดคุยกับพี่ๆเค้าไปตลอดทาง ทำให้ได้ข้อมูลของสนามหลวงในมุมที่เชื่อได้ว่าน้อยคนนักที่จะรับรู้
พวกเรามาลงพื้นที่กับอิสรชนทุกคืน วันอังคารและศุกร์ เพื่อพูดคุยและเก็บข้อมูลเบื้องต้นเพื่อทำสารคดีของเรา งานนี้อาจารย์ของเราดูตื่นเต้นมากและขอร่วมสัมผัสบรรยากาศสนามหลวงยามค่ำคืนกับพวกเราด้วย พวกเราเองก็ได้ข้อมูลเพิ่มขึ้น ๆ จากพี่อิสรชน และเข้าสู่กระบวนการถ่ายทำ
เวลาสำหรับงานนี้ไม่มากเท่าไหร่ ทำให้พวกเราต้องรีบลงมือถ่ายทำกันเสียเดี๋ยวไม่ทันการณ์ โดยเราได้พูดคุยและสัมภาษณ์คนเร่ร่อนที่สนามหลวง โดยพวกเขาเรียกตัวเองว่า “คนสนามหลวง” น่าแปลกใจที่ว่าหลายคนที่เราพูดคุยด้วย ล้วนแต่มีบ้านมีช่อง หากแต่เค้าไม่ต้องการที่จะอยู่ก็เท่านั้นเอง
อาจเพราะด้วยเหตุผลนานันประการ ที่ทำให้พวกเค้าเลือกที่จะมาอยู่ที่สนามหลวง แต่เราก็ได้ค้นพบว่า สาเหตุที่สำคัญของการมาใช่ชีวิตอยู่สนามหลวง ก็คือ มิตรถาพ การดูแลเอาใจใส่ซึ่งกันและกัน ของคนที่นี่ จึงทำให้เราได้รู้ว่า บ้านคงไม่สำคัญเท่าไหร่ แต่สิ่งที่สำคัญคือความเข้าใจและความสุขที่ได้รับต่างหากล่ะ
ประสบการณ์จากการมาลงพื้นที่กับอิสรชนครั้งนี้ ทำให้พวกเราได้พบมุมมองใหม่ๆของสนามหลวงที่เราไม่เคยได้รู้ ไม่เคยได้เข้ามาสัมผัส โดยเราพบว่ายังมีกลุ่มคนเล็ก ๆ ที่มองเห็นปัญหาของคนเร่ร่อนอย่างจริงใจ และไม่ใช่แค่เข้าใจและมองเห็น แต่สำคัญที่ลงมือทำอย่างจริงใจ นี่แหละคือสิ่งที่ทำให้คนสนามหลวงรักอิสรชน
พิมพ์พลอย/เขียนและเรียบเรียง