จุ๋ม ; ผ่านบทเรียนแห่งการเยียวยาสู่การจัดการความรู้
วันนี้มาเยี่ยมจุ๋ม...ที่บ้าน
อสม.เล่าให้ฟังว่าจุ๋มมาที่ศูนย์ตั้งแต่เช้าและทำความสะอาด จุ๋มคือใคร?
-------------------------------------------------------------------------------
"จุ๋ม" เป็นชายไทยวันกลางคนอายุน่าจะประมาณสี่สิบปี เป็นผู้ที่มีอาการเจ็บป่วยทางจิตเวช
ทุกครั้งที่พูด จุ๋มจะใช้คำแทนตัวเองว่า "จุ๋ม" เสมอ...
ตามประวัตินั้น จุ๋มมีสาเหตุการเจ็บป่วยมาจากการเสพยาเสพติด และขาดการรักษาที่ต่อเนื่อง
จุ๋มเล่าเรื่องที่ฝังใจจากที่เคยไป admit ที่โรงพยาบาลจิตเวชแห่งหนึ่ง ภาพแห่งความเจ็บปวดฝังใจที่เคยโดยกระแทก ตี ภาพที่ไม่มีความสุขขณะ admit
จุ๋มเล่าว่า "ชายสองคนวิ่งไล่จับ เหยียบ และถีบ" ยังจะให้จุ๋มกลับไปที่นั่นอีกเหรอ
พอพูดมาถึงตรงนี้ จุ๋มก็เริ่มควบคุมตัวเองไม่ได้ อารมณ์โกรธ และโมโหคุกกรุ่นขึ้นมา และเดินออกไปจากวงสนทนา พร้อมการก่นด่า อย่างควบคุมตนเองไม่ได้
เมื่อเห็นว่าจุ๋มเดินเข้าไปในบ้านที่อยู่ตรงข้ามจากศูนย์ที่เรานั่งคุยกันนั้น
ทีมเยี่ยมจาก "ชมรมเพื่อนรักเพื่อน" เพื่อช่วยเหลือผู้พิการทางจิต ได้แลกเปลี่ยนกันถึงประเด็นที่ว่า "กรณีของจุ๋มนี้เราจะมีแนวทางการช่วยเหลืออย่างไร"
ปัญหา คือ จุ๋มไม่ทานยา
จุ๋มดื่มเหล้า
สองปัจจัยนี้ทำให้จุ๋มมีอาการทางจิตกำเริบ อีกเรื่องที่เราค้นพบก็คือ ครอบครัวขาดการยอมรับ และไม่ให้ความร่วมมือในการดูแลสภาวะการเจ็บป่วย...
ความสัมพันธ์กันในครอบครัว ค่อนข้างจะเป็นลักษณะก้าวร้าว สัมพันธภาพภายในบ้านนั้นจะไม่ดีนัก จุ๋มโวยวายเมื่อไรก็จะถูกพี่ชายควบคุมด้วยการทำร้ายร่างกายกัน...
จุ๋มเองมีอาการประสานหลอนร่วมด้วย มีหูแว่ว ได้ยินเสียงเด็กร้อง พูดในบางครั้ง กรอปกับดื่มเหล้า และไม่ยอมทานยาจิตเวช รวมถึงไม่ยอมไปรับการรักษา
ทางทีมของชมรม วางแผนกับการที่จะดึงครอบครัวเข้ามามีส่วนร่วม เริ่มสัมพันธภาพ พี่เนตร - เลขาชมรมอาสาที่จะเข้าไปคุยเพื่อสร้างสัมพันธภาพ เราได้คุยกันไปจนถึงขั้นวางแผนเพื่อนำผู้ป่วยเข้าสู่ระบบการดูแลรักษา เพื่อให้ได้รับยา และเริ่มต้นการรักษา
การลงมาหาผู้ป่วยถึงพื้นที่ ด้วยแกนนำของชมรม "เพื่อนรักเพื่อน" เพื่อช่วยเหลือผู้พิการทางจิตนี้มีเป้าหมายเพื่อการมาช่วยเหลือ ซึ่งเป็นมิติที่ดีของการเยียวยาอย่างมีส่วนร่วมของคนทุกฝ่ายแบบไม่ต้องมีการสั่งการระหว่างกัน หากแต่เป็นการหันหน้าเข้าหากัน โดยมีเป้าหมายเดียวกันคือ "ผู้ป่วย"
ขณะที่เรานั่งคุยกันนั้น จุ๋มเดินกลับมาด้อมๆ มองๆ หลังจากเดินหนีออกไปด้วยอารมณ์โมโหในก่อนหน้านี้ มารอบนี้จุ๋มหิ้วถังน้ำมารดน้ำต้นไม้ พี่เนตรเล่าให้ฟังว่า จุ๋มชอบมาอาสาทำงานและเมื่อได้ทำงานแล้วเขาดูมีความสุข รู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า เพราะทุกครั้งที่มาทำนั้นไม่มีใครบอกแต่จุ๋มจะมาเอง และดูค่อนข้างมีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ตนเอง
ข้อค้นพบส่วนดีในตัวจุ๋ม
- ชอบการยอมรับ
- ชอบทำงาน
- ชอบชม ไม่ชอบถูกด่า
- มีน้ำใจ
เราน่าจะมาถูกทาง...เพราะเป็นการสนับสนุนให้จุ๋มได้มีงานทำ โดยเริ่มจากการทำงานที่ศูนย์นี้มีพี่ดา อสม. ขันอาสาฝึกเรื่องการทำงานให้กับจุ๋ม
แต่ปัญหาหนักอกของ "จุ๋ม" คือ เหล้า
คุณสมพงษ์ ประธาน อสม. และเป็นรองประธานชมรมฯ ด้วย ยกมืออย่างยินดีที่จะนำจุ๋มกลับเข้าสู่กระบวนการรักษา โดยมีพี่เนตรและพี่ดา ร่วมด้วยช่วยกันที่จะไปสร้างสัมพันธภาพกับคนในครอบครัวจุ๋มเพื่อให้กำลังใจและให้ตระหนักถึงความสำคัญที่จะนำพาจุ๋มไปรักษา
การตั้งวงคุยกันในวันนี้...ข้าพเจ้ารู้สึกประทับใจ เพราะเป็นการที่เราได้ดึกศักยภาพที่มีอยู่ของคนในชุมชนออกมาเพื่อมาร่วมกันคิดกันมอง...
ประเด็นที่เราพูดคุยกันนั้น พี่เปี๊ยกหรือคุณกฤษดา ประธานชมรม ตั้งประเด็นชวนคิดชวนคุย "ชมรมน่าจะเป็นเครื่องมือช่วยเสริมความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองและฟื้นฟูผู้ป่วยได้" ข้าพเจ้าก็รีบเชียร์ว่านี่ที่เป็นประเด็นที่เราน่าจะนำมาศึกษาเป็นกรณีศึกษา ซึ่งพี่เปี๊ยก...เห็นด้วย และเราจะเรียนรู้การทำงานครั้งนี้เป็นการค้นหารูปแบบต้นแบบ
การพูดคุยกันในวันนี้ เหมือนได้ช่วยชีวิตคนคนหนึ่งให้ฟื้นคืนกลับมาใหม่...
ความเห็น (3)
น้องหนุ่ย...โทรมาเล่าให้ฟังเมื่อตอนเย็นก่อนขึ้นเครื่องกลับขอนแก่นว่า "จุ๋มยอมไปรับการรักษาที่ รพ.พระศรีมหาโพธิ์"แล้ว...สักวันจุ๋มจะเป็นคนต้นแบบได้ในเรื่องการเยียวยาและฟื้นฟู...
เป็นเรื่องราวที่ดีที่คนในชมรมช่วยกันอย่างจริงจัง
ขอบคุณน้องหนุ่ย...ที่ทำงานนี้ใจรักและตั้งใจ
ประทับใจเรื่องล่าเล้าพลังของจุ๋มจังค่ะ อ่านแล้วสนุกมาก อยากติดตามอีกจังค่ะ
วันนี้ดีมากเลยค่ะ ที่เราได้แสงเดือนมาเป็นจิตอาสา...หากแสงเดือนอาการดีขึ้นเพียงเท่านี้ก็สุขใจแล้วนะคะ
ชื่นชมและเป็นกำลังใจให้ arisnuy ขับเคลื่อนเรื่องนี้ต่อไปนะคะ