จิตใจมนุษย์นั่นยากแท้หยั่งถึง…..ตนเท่านั้นแลพึงรักษาจิตใจของตน
ลองสังเกตความรู้สึกลึกๆของตนเอง ขณะกำลังทำกิจกรรมยามว่างที่ตนเองชอบมากๆที่สุด ดูซิครับ แล้วพยายามระลึกถึงวันเวลาที่ผ่านมาของคุณ ว่าเคยมีความรู้สึกดีๆเหล่านั้นที่ไหน เมื่อไร อย่างไร และกับใครบ้าง
สาเหตุที่ผมให้ทุกท่านลองสังเกตความรู้สึกดังกล่าว ก็เพื่อให้ทุกท่านได้ลองเรียนรู้ความรู้สึกของตนเองในแต่ละวัน แล้วพยายามค้นหากิจกรรมยามว่าง เน้นผ่อนคลายความเหนื่อยล้าทางใจของตนเองให้มากที่สุด
ผู้ป่วยหลายรายที่ไม่สามารถสังเกตความรู้สึกของตนเอง (Low self-perception/image) และขาดทักษะการแก้ไขปัญหาของตนเอง (Poor self-coping skill) อันเนื่องมาจากภาวะตึงเครียดจากคนรอบข้าง สิ่งแวดล้อมในการทำงาน ปัญหาเศรษฐกิจและสังคม หรือแม้แต่ความไม่แน่นอนภายในจิตใจของตนเอง (Mind Instability)
เมื่อใดก็ตามที่คนเราไม่ลองหยุดนิ่งและมองข้อบกพร่องของตนเอง เราก็ไม่มีเวลาทำกิจกรรมยามว่างเพื่อผ่อนคลายความล้าทางใจของตนเอง ไม่มีดุลยภาพของการแบ่งเวลาการทำกิจกรรมดูแลตนเอง กิจกรรมยามว่าง และการทำงาน หากแต่ได้รับการสะสมความเครียดและปัญหาต่างๆจากการทำงานมากจนเกินไป
ตัวอย่างของกิจกรรมยามว่างเพื่อพัฒนาจิตใจ และลดความเหนื่อยล้าทางใจของตนเอง เช่น การนั่ง/นอนเล่นอยู่คนเดียว การไหว้พระนั่งสมาธิ การเขียนบันทึกประจำวัน การได้ทำอาหารให้คนที่รักทาน การผ่อนคลายด้วยการฟังเพลง/ดูทีวีในระยะเวลาที่ไม่มากจนเกิดความรู้สึกเกียจคร้าน การเล่น/เกมหมากรุกเพื่อผ่อนคลายมากกว่าการแข่งขัน
จะเห็นว่าการปรับเปลี่ยนกิจกรรมต่างๆ เพื่อมุ่งหมายพัฒนาความผ่อนคลายให้เกิดขึ้นภายในจิตใจ (Mental leisure) มากกว่าพัฒนาความรู้สึกนึกคิดและเชาว์ปัญญา (Intellectual leisure) ซึ่งอาจเกิดความล้าทางจิตใจได้
ลองฝึกจิตใจของตนเองดูนะครับ เมื่อใดที่ทำกิจกรรมใดๆแล้วไม่ได้อยู่กับความคิดของตนเองมากจนเกินไป (social isolation) แต่ต้องให้เกิดรู้สึกจิตใจที่ผ่อนคลายและสบายอย่างต่อเนื่อง (Progressive mental relaxation) นั่นละครับคือกิจกรรมยามว่างที่เรากำลังต้องการและค้นหาอยู่ เพื่อความมีสุขภาพจิตที่แข็งแรง
เป็นการเตือนสติที่ดีมากค่ะ บางครั้งเรามักจะจริงจังกับเรื่องทุกเรื่องมากไป อย่างนี้ถ้าเราทำงานประจำวันแต่ทำด้วยใจผ่อนคลายและรักที่จะทำ ก็น่าจะช่วยให้จิตใจไม่ทำงานหนักเกินไปได้เหมือนกันสิใช่ไหมคะ
Many thanks krab P'Owe....also thank you for sending me a wristband and a postcard donated for our King.
Miss you and your family, always krab
สำรวจรู้"ตน"ทุกขณะ"จิต"...ทั้งอารมณ์ ความคิด ความรู้สึก
ในทุกอิริยบท...ก็ทำให้เราตาม"รู้"ทัน...ตน
หากเมื่อใดเรารู้เท่าทัน...สภาพเราที่เกิดขึ้น...
โกรธ..รู้ว่าโกรธ
เศร้า..รู้ว่าเศร้า
เสียใจ...รู้ว่าเสียใจ
ดีใจ...รู้ว่าดีใจ
...
เฝ้าติดตามอย่างรู้เท่าทัน...
ปัญหาทาง"จิต"...ย่อมป้องกันและติดตามได้
many thanks krab Dr. Ka-poom...
Exporation of feeling as you mentioned is definitely true, but self-expression while participating mental activities is needed to be concern.