คลินิก “วัยใส.........สายใย.......เพื่อวัยรุ่น” ตามแนวคิด “รับ-รุก-ลับ-ลึก”

โรงพยาบาลบ้านลาดและเครือข่ายบริการ

การประเมินผล (Evaluation)

                การประเมินผลการทำงานในโครงการและในคลินิก “วัยใสสายใยเพื่อวัยรุ่น” ของโรงพยาบาลบ้านลาด ตาม Model “รับ รุก ลับ ลึก”

1. บริการ “เชิงรับ”

1) บริการในคลินิก ผู้ที่ Walk in เข้ามาในคลินิก จำนวน 1,309 คน

                                - เพศชาย 556 คน คิดเป็นร้อยละ 42.5

                                - เพศหญิง 756 คน คิดเป็นร้อยละ 57.5

2) ระบบการศึกษา

                                - ศึกษา “ในระบบ” จำนวน 341 คน คิดเป็นร้อยละ 26.1

                                - ศึกษา “นอกระบบ”จำนวน 968 คน คิดเป็นร้อยละ 73.9

3) ผลการประเมินในโปรแกรมคัดกรองสุขภาพ (Health screening) ของ รศ.พญ.สุวรรณา

                     (1) อุบัติเหตุ ร้อยละ 83.9

                     (2) การเรียน (สมาธิ) ร้อยละ 47.3

                     (3) ผลการเรียน (เกรดเฉลี่ย) ร้อยละ 44.6

                     (4) โภชนาการ ร้อยละ 38.1

                     (5) ความปลอดภัย (ความรุนแรง) ร้อยละ 34.8

                     (6) ความเสี่ยงด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ จำนวน 130 คน คิดเป็นร้อยละ 10.0

                       แยกตามเพศพบว่า

                             -  เพศชาย 100 คน คิดเป็นร้อยละ 76.9

                             -  เพศหญิง 30 คน คิดเป็นร้อยละ 23.1

                    (7) ติดเชื้อ HIV จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 1.3

                    (8) วัยรุ่นเป็นโรคหนองใน (Gonorrhea  Coccid: GC) จำนวน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 42.8

(จากผู้ป่วยที่เป็นโรคหนองในทั้งหมดของโรงพยาบาล จำนวน 7 คน)

                   (9) การตั้งครรภ์อายุต่ำกว่าเกณฑ์ การตั้งครรภ์ (17 ปี) มีจำนวน 33 ราย คิดเป็นร้อยละ 4.4         

                   (จากประชากรเพศหญิง 756 คน)

                   (10) บริการวางแผนครอบครัวและบริการยาคุมกำเนิด

                                -  ถุงยางอนามัย  จำนวน 800 ชิ้น

                                -  ยาคุมฉุกเฉิน  จำนวน 10 คน/ครั้ง

                                -  ยาฉีด  จำนวน 11 คน

                                -  ยาชนิดรับประทาน  จำนวน 17 คน

2. บริการ “เชิงรุก”

                1) ปี 2549 โครงการ “ก่อนสู่โลกกว้างทางของน้องหนู” ให้บริการเชิงรุกใน 2 โรงเรียนได้แก่

                                (1) โรงเรียนวัดอินจำปา  ในชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และปีที่  5

                                (2)  โรงเรียนวัดศาลาเขื่อน  ในชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และปีที่  5

                2) ปี  2550  โครงการ “หลักสูตรเพศศึกษาตอนต้น” ของกองอนามัยการเจริญพันธุ์โดยร่วมกับ คณะครู โรงเรียนวัดศาลาเขื่อน เด็กนักเรียนและทีมของรพ.บ้านลาด

                3) ปี  2551  โครงการ “วัยเรียน......วัยใส..... อนามัย ดี๊..ดี” มีโรงเรียนเข้าร่วมโครงการ 3 แห่ง คือ

                                (1) โรงเรียนมัธยมขนาดใหญ่ คือ โรงเรียนคงคาราม  อ.เมือง

                                (2) โรงเรียนมัธยมขยายโอกาส คือโรงเรียนหนองแกกล่อมวิทยาการ 

                                      ต.ไร่สะท้อน  อ.บ้านลาด

                                (3) โรงเรียนประถมศึกษาคือโรงเรียนวัดโพธิ์กรุ  ต.ท่าช้าง  อ.บ้านลาด

                                (4)  ปี 2552 ขยายเครือข่ายบริการ “เชิงรุก” เพิ่มเครือข่ายจากเดิมเพิ่มเป็น 5 โรงเรียน

                                รวมเป็น 10  แห่ง  ใน  4  อำเภอจาก 7 อำเภอ ในจังหวัดเพชรบุรีคือ 

                                                - อำเภอบ้านลาดคือโรงเรียนหนองแกกล่อมวิทยาการ โรงเรียนวัดอินจำปา 

                                                - อำเภอเมือง  ได้แก่โรงเรียนเบญจมเทพอุทิศ โรงเรียนวัดจันทราวาส

                                               -อำเภอ ท่ายาง  ได้แก่โรงเรียนบ้านหนองชุมแสง,โรงเรียนหนองชุมแสงวิทยา

                                               -อำเภอเข้าย้อย ได้แก่ โรงเรียนบ้านหนองปรง

                            (5) บริการตรวจสุขภาพช่องปากทั้งเชิงรับและเชิงรุก ในร.ร.วัดโพธิ์กรุ, ร.ร.วัดอินจำปา,  

                              ร.ร.วัดศาลาเขื่อน ศูนย์เด็กเล็กศาลาเขื่อนได้แก่ ตรวจฟัน, เคลือบ Fluorine, เคลือบหลุม

                              ร่องฟัน

                4)  กิจกรรม “เชิงรุกของสภาเด็กและเยาวชน” อ.บ้านลาด ร่วมกับสภาเด็กจังหวัดเพชรบุรี อบต.  ไร่สะท้อน และพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พมจ. เพชรบุรี)  

                                1. ถนนเด็กเดิน (รณรงค์เรื่องครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง)

                                2. หนองแกวิชาการ (จัดบอร์ดและสาธิต Model อาหาร, Modelการอนามัยเจริญพันธุ์วัยรุ่น

                                3. เยาวชนวัยใส......ใส่ใจอนามัยเจริญพันธุ์ ร่วมกับอบต.ไร่สะท้อน อบต.ห้วยลึก

3. บริการ “เชิงลับ” หรือสิ่งที่ “เป็นความลับเฉพาะ” ของ “ผู้รับบริการ” ในคลินิก

                การบริการที่เป็นความลับในคลินิก “วัยใส สายใยเพื่อวัยรุ่น”  ประกอบด้วยประเด็นดังนี้

                     1) คลินิกให้บริการมีลักษณะหรือ “โครงสร้างที่มีความเป็นส่วนตัว” เป็นสัดส่วน  มิดชิด  แต่สามารถเชื่อมต่องานอื่น ๆเช่น ห้องLab., ห้องยา ได้สะดวก ช่องทางการให้บริการที่หลากหลายสามารถเข้าถึงได้ทั้งด้านหน้าโรงพยาบาล ด้านหลังโรงพยาบาล  ขณะเดียวกันเรื่องข้อมูลบางชนิด “ต้องปกปิด” หรือเก็บเป็น “ความลับ” เช่น ผลการตรวจ  HIV, ผลการตรวจการตั้งครรภ์, ผลการตรวจ GC และการรายงานผลในรูปแบบหมายเลข,  ข้อมูลที่เก็บไว้ในคอมพิวเตอร์ (Computer) มีการระบุชื่อเจ้าหน้าที่ ที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นคณะกรรมการ (Ethic committee) และมีCode มีรหัสเปิด (Password), ข้อมูลบางครั้งต้องมีการกำหนดข้อตกลงในเรื่องที่จะพูดคุย, ปรึกษา, รายงานผู้ปกครอง เช่น ผล Pregnancy test เป็นต้น ระบบเวชทะเบียนสำหรับเก็บข้อมูลในลักษณะ เพื่อป้องกันปัญหาVirus จากComputer การจัดการสภาพแวดล้อมภายในและภายนอกของคลินิกที่ดึงดูด น่าสนใจ ในลักษณะ “โดนใจวัยรุ่น” ขั้นตอนต้องไม่ยุ่งยาก เข้าถึงได้สะดวก รวดเร็วทันใจ ไม่ล่าช้า และมี ComputerและPrinter โต๊ะ เก้าอี้ ที่มีสีสันสดใสถูกใจวัยรุ่น

2) บุคลากรที่ให้บริการในคลินิก ทำงานในลักษณะ  Term Work โดยมี

           -  คณะกรรมการบริหารโรงพยาบาล ทำหน้าที่ให้คำปรึกษา (Counseling) ในลักษณะการ

          แนะนำ (Adviser) เป็นพี่เลี้ยง (Facilitator) และทำหน้าที่ลักษณะเป็นโค้ช (Coach) ในการ

     บริหารและการจัดการ จัดบุคลากรเพื่อทำงานในคลินิกวัยใส  งบประมาณ   วัสดุอุปกรณ์

      เครื่องมือเครื่องใช้เป็นการบริหารและการจัดการในภาพรวม (Overall)

           -  คณะทำงานมีบุคลากรอยู่ประจำ 3 คน และมีความรู้ ความสามารถ มีประสบการณ์ในการให้คำปรึกษาให้กับวัยรุ่นสิ่งสำคัญที่สุดคือ“เข้าใจและเข้าถึงวัยรุ่นอย่างแท้จริง” ส่วนใหญ่ได้รับการฝึกอบรมพิเศษ (Training) ในด้านสุขภาพจิต ด้านโภชนาการ ผ่านการอบรมด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ และผ่านการอบรมหลักสูตร “พัฒนาศักยภาพ บุคลากรในโครงการวัยเรียนวัยใสอนามัย ดี๊....ดี” และมีปฏิทินให้บริการโดยจะให้บริการวันจันทร์ถึงวันศุกร์ช่วงเวลา 8.00–12.00 น และบริการทางโทรศัพท์ตลอด 24 ชั่วโมง

4.  การให้บริการ “เชิงที่เป็นความลึก” ในกรณีที่ผู้รับบริการมีปัญหาซับซ้อนจากปัญหา

1)  ผู้รับบริการ(ตัวเด็กทั้งหญิงและชาย)

2)  พ่อ แม่  ผู้ปกครอง ญาติ ที่มาขอรับบริการที่มีปัญหาซับซ้อนของบุตรหลาน

3)  กลุ่มเพื่อนโรงเรียน  สังคม จากกลุ่มการศึกษานอกระบบโรงเรียน

4)  ความ “ไม่รู้....ไม่เข้าใจ” เรื่องความรักกับเรื่องเพศศึกษา

5)  ระบบร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไปช่วงวัยรุ่น เรื่องฮอร์โมน

6)  สิ่งแวดล้อมด้านต่าง ๆ สื่อมวลรูปแบบต่าง ๆ เช่น TV, Internet, CVD, DVD,

7)  ค่านิยม  ความชื่อ  วัฒนธรรมที่เปลี่ยนแปลงไป ส่งผลกระทบที่รุนแรงโดยตรงต่อเด็ก เยาวชน

8)  เด็กได้รับรู้และได้สัมผัสทั้ง รูปแบบ ได้ยินเสียง เห็นภาพถ่ายจากละคร TV, โรงภาพยนตร์ เห็นตัวแบบที่ไม่ดี (Model) มากกว่าตัวแบบที่ดี  

9)  การอบรมเลี้ยงดู การกล่อมเกลาจากพ่อ แม่ ครอบครัว ญาติ โรงเรียนและสังคม

ยกตัวอย่างแม่อายุ  12  ปี (Cause study)

1)  เด็กไม่มีความรู้เรื่องการคุมกำเนิด  เรื่องเพศศึกษา

2)  เด็กอยู่ในครอบครัวที่แตกแยก พ่อและแม่หย่าร้างอาศัยอยู่กับป้า

3)  ถูกหลอกชวนไปเที่ยวห้างสรรพสินค้าในจังหวัด

4) ไม่เข้าใจระหว่าง  “ความรัก” กับ “การมีเพศสัมพันธ์” ที่แยกไม่ออกช่วงเป็นวัยรุ่น

5)  ทีมงานเข้าไปเยี่ยมบ้าน(HHC) ร่วมกับ PCU ที่อยู่ในพื้นที่ ได้สื่อสาร พูดคุยกับญาติ (ป้า) ให้เข้าใจสิ่งที่เป็นความจริง เห็นใจ ให้อภัย ยอมรับสภาพความจริงในสิ่งที่เกิดขึ้น

6)  เด็กได้เข้ารับการฝากครรภ์ในคลินิก ANC ของ รพ.บ้านลาด

7) ได้รับการบริการตามเกณฑ์มาตรฐานของการฝากครรภ์ จนกระทั้งครบกำหนดคลอด ได้ส่งไปปรึกษาสูติแพทย์  รพ.พระจอมเกล้า จนกระทั่งคลอดบุตร(ลูกเกิดรอดแม่ปลอดภัย)

8)  ทีมงาน ANC ของรพ.บ้านลาด ได้ตามไปเยี่ยมบ้านทั้งเยี่ยมแม่ เยี่ยมเด็ก เยี่ยมครอบครัว

9)  ทีมงานได้ให้บริการแนะนำ เรื่อง  การวางแผนครอบครัว  เรื่องการตรวจหลังคลอดแนะนำเรื่องการเรียนต่อ ทั้งการศึกษานอกโรงเรียน (กศน.) และวิทยาลัยการอาชีพ  ที่มีในอำเภอบ้านลาด

10) ได้แนะนำเรื่องคลินิกเด็ก  ในเรื่องการรับวัคซีนตามเกณฑ์มาตรฐาน  การตรวจสุขภาพของบุตร

               

สรุป การให้บริการเชิงลึก Case นี้ ในปัจจุบันเด็กทารกอายุ 2 ขวบกว่า แม่รับบริการวางแผนครอบครัวโดยวิธีฉีดยาคุมกำเนิดที่ PCUใกล้บ้าน คือ PCU ตำหรุ  เด็กได้รับบริการในคลินิกเด็กดีที่ PCUใกล้บ้านและแม่ได้เรียนหนังสือต่อที่ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน ผู้ปกครอง (ป้า) มีความรักเมตตาหลาน (ลูกของแม่อายุ 12 ปี) สุดท้ายครอบครัวอยู่ด้วยกันอย่างอบอุ่นเข้าใจซึ่งกันและกัน ซึ่งเกิดจากความรักและการให้อภัย เห็นใจ มองปัญหาว่าสามารถแก้ได้  ทีมงานโรงพยาบาลบ้านลาด มีส่วนร่วมในการทำความเข้าใจกับปัญหาที่เกิด และปัญหาสามารถแก้ไขได้โดยทุกคนร่วมกันแก้ไขเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีในอนาคต

 

5.  แนวคิดการทำงานให้ประสบผลสำเร็จที่สามารถการันตี (Guaranteed Key Success) ในการทำงานซึ่งเป็นหลักกว้าง ๆ (Marco Concept) ได้แก่

1) การทำงานโดยใช้หลักการมีส่วนร่วม (Participation) ได้เข้าร่วมเสนอความคิด ร่วมทำ ร่วมปฏิบัติ ร่วมตรวจสอบ ร่วมประเมินผล และร่วมรับผลประโยชน์

2) ความรับผิดชอบ (Responsibility)  ในงานที่ได้รับมอบหมาย ต่อหน้าที่ งานประจำ หน้าที่พิเศษที่เพิ่มขึ้น การลงชุมชน ทั้งพื้นที่รับผิดชอบ พื้นที่ทางภูมิศาสตร์ โรงเรียนและ PCU เครือข่าย

3) ความผูกพัน  ความมุ่งมั่น ทุ่มเท (Commitment)  เมื่อได้ทำงานที่ชอบก็จะทำงานนั้นได้อย่างดี ทำอย่างมีความสุข ทุ่มเท ช่วยเหลือผู้ป่วย หรือผู้ต้องการให้ช่วยเหลือได้อย่างเต็มศักยภาพและให้ความช่วยเหลือบุคคลเหล่านั้นเสมือนลูก หลาน หรือเป็นญาติของเรา

4) การเสียสละ (Devotion)  เสียสละความสุขส่วนตัว เสียสละเวลา เสียสละทุน ความคิด ทุนด้านเวลา ทุนทางปัญญา ทุนทางจริยธรรม ทุนแบ่งความสุข ทุนทางสังคม เสนอรูปแบบการแก้ไขปัญหาในเชิงระบบ (System thinking) มองปัญหาในแง่ดี (Positive Thinking) ที่สามารถแก้ไขได้          &nb