สาระและขอบข่ายของเทคโนโลยีการศึกษาในปัจจุบัน

       การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีมีความสัมพันธ์กับมาตรฐานการการศึกษาของแต่ละประเทศที่ส่งผลให้ขอบข่ายของสาระทางเทคโนโลยีการศึกษาแตกต่างกัน  แบ่งเป็น 4 ทวีป ใน 10 ประเทศ ดังนี้

ทวีปอเมริกา                          1. ประเทศสหรัฐอเมริกา

                                                2. ประเทศแคนาดา

ทวีปออสเตรเลีย                   1. ประเทศออสเตรเลีย

ทวีปยุโรป                              1. ประเทศฝรั่งเศส

                                                2. ประเทศสหราชอาณาจักร

                                                3. ประเทศฟินแลนด์

ทวีปเอเอเชีย                         1. ประเทศญี่ปุ่น

                                                2. ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน

                                                3. ประเทศสาธารณรัฐสิงคโปร์

                                                4. ประเทศไทย

ทวีปอเมริกา : ประเทศสหรัฐอเมริกา

                สมาคมเทคโนโลยีและการศึกษาของสหรัฐอเมริกา (ACET) กำหนดตามการศึกษาแนวคิดของ Seels and Richey (1994) ว่าเทคโนโลยีการศึกษาเป็นการผสานระหว่างการนำทฤษฎีไปสู่การปฏิบัติ ซึ่งในปีค.ศ. 2000 สมาคมเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษาของสหรัฐอเมริกา (AECT, 2000 : 7-10) ได้ให้คำนิยามของสาขาเทคโนโลยีการศึกษา และระบุฐานความรู้ที่จะเป็นในระดับลึกสำหรับกลุ่ม (domain)และกลุ่มย่อย (sub domain) ของสาขาซึ่งมาตรฐานในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัดเจน โดยในระยะแรกจะเน้นบทบาทแบะหน้าที่ของเทคโนโลยีการศึกษาในฐานะสาขาวิชาชีพ แต่มาตรฐานใหม่นี้จะขึ้นอยู่กับฐานความรู้ที่มาจากการวิจัยและทฤษฎี และได้จัดแบ่งขอบข่ายของสาระของเทคโนโลยีการศึกษาออกเป็น 5 กลุ่มหลัก คือ

1.              การออกแบบ (Design)

2.              การพัฒนา (Development)

3.              การใช้ (Utilization)

4.              การจัดการ (Management)

5.              การประเมิน (Evaluation)

ทวีปอเมริกา : ประเทศแคนาดา

                ระบบการศึกษาของแคนาดาประกอบด้วยสถาบันการศึกษาทั้งภาครัฐและเอกชน ภายใต้รัฐธรรมนูญของแคนาดา การศึกษาถือว่าเป็นความรับผิดชอบของมณฑล ระบบการศึกษาของแต่ละมณฑลจะแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง การจัดการศึกษาของมหาวิทยาลัยมีเสรีภาพและมีการประกันคุณภาพจากภายในและภายนอก มีการนำเอาเทคโนโลยีการศึกษามาใช้ในประเทศ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ

1.             ระบบเป็นการใช้วิธีการต่างๆ ทางทฤษฎีระบบและการวิจัยปฏิบัติการ (Action Research) ในวิธีการของเทคโนโลยีการศึกษา โดยอาศัยหลักทางวิธีระบบ

2.             วิธีการและเทคนิค ใช้เทคนิคต่างๆ ในการออกแบบปรือวางแผนการตัดสินใจ

3.             การจัดการ ใช้ในการจัดการ POSDCoRB ซึ่งเป็นหลักการบริหารทั่วไป

สรุปแล้ว สาระขอบข่ายเทคโนโลยีการศึกษาของแคนาดา มีองค์ประกอบที่มีความสัมพันธ์กัน

ในการจัดการศึกษาและการเรียนการสอน 3 ประการ คือ การจัดการทางการศึกษา การพัฒนาการศึกษาและการใช้เทคโนโลยี

ทวีปออสเตรเลีย : ประเทศออสเตรเลีย

                ในช่วง 2 ทศวรรษที่ผ่านมา เทคโนโลยีการศึกษาคือ การใช้โสตทัศนศึกษา พฤติกรรมนิยม การเรียนแบบโปรแกรมและการจัดระบบ เครื่องช่วยสอน การพัฒนาเครื่องมือทางเทคนิคต่างๆ โดยไมได้เน้นเพียงอุปกรณ์เท่านั้น แต่เน้นวิธีการจัดระบบมากกว่า ผลผลิตทางเทคนิค ในปัจจุบันความก้าวหน้าทางคอมพิวเตอร์ วิดีโอ และสื่อสารทางไกล และสื่อปฏิสัมพันธ์ ทำให้เกิดการเผยแพร่และถ่ายทอดสารสนเทศ เทคโนโลยีการศึกษาจึงเป็นการพัฒนาความรู้ ทักษะ และการปฏิบัติ ผ่านการวิจัยเพื่อแก้ปัญหา และพัฒนาระบบ วิธีการและสื่อเพื่อทำให้สิ่งที่จะกล่าวต่อไปนี้ก้าวหน้า

-                   การออกแบบการเรียนการสอนและหลักสูตร

-                   การพัฒนาการฝึกอบรมและวิชาชีพ

-                   กลยุทธ์และเทคนิควิธีในการเรียนและการสอน

-                   คอมพิวเตอร์ช่วยสอน การเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์ การจัดการเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์

-                   การจัดการทรัพยากรแหล่งเรียนรู้ และการเรียนโดยใช้แหล่งเรียนรู้เป็นมาตรฐาน

-                   การประยุกต์ใช้โสตทัศนศึกษา เทคโนโลยีสารเทศและการสื่อสาร

-                   การประเมินและวิจัย

-                   การศึกษาทฤษฎีเทคโนโลยีการศึกษา

หรือการรวมกันของเรื่องต่าง ๆ ที่กล่าวมา

ทวีปยุโรป : ประเทศฝรั่งเศส

                ประเทศฝรั่งเศส มีขอบข่ายเทคโนโลยีการศึกษา ดังนี้

                                การจัดการศึกษา                                                  เทคโนโลยี

                                - เพื่อท้องถิ่น                                                        - วิทยุกระจายเสียง

                                - เขตการศึกษา                                                     - วิทยุโทรทัศน์

                                - การศึกษาเพื่อมวลชน                                      - การศึกษาแบบออนไลน์

                                - การอบรมวิชาชีพ                                             - วิทยาลัยออนไลน์            

                สรุปจากการศึกษาค้นคว้าข้อมูลขอบข่ายของเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศฝรั่งเศสได้เน้นถึงการพัฒนาประชากร โดยให้การศึกษาแก่คนทุกคนได้นำความรู้ที่ได้ไปพัฒนาตนเอง ซึ่งส่วนใหญ่ขอบข่ายของเทคโนโลยีการศึกษาจะเป็นแนวทางการศึกษาที่ไม่จะกัดสถานที่และเวลา

ทวีปยุโรป : ประเทศสหราชอาณาจักร

                ระบบการศึกษาในสหราชอาณาจักรแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ อังกฤษและเวลส์ ไอร์แลนด์เหนือ และสกอตแลนด์ ทั้ง 3 ระบบเป็นการกระจายอำนาจจากส่วนกลางไปยังท้องถิ่นและสถานศึกษา จึงไม่มีระดับภูมิภาค

ขอบข่ายสาระของเทคโนโลยี   

                ในสหราชอาณาจักรมีความเป็นมาและการใช้เทคโนโลยีการศึกษา คล้ายกับสหรัฐอเมริกา ในสถานศึกษาแต่ละแห่งจะมีหน่วยงานทางด้านเทคโนโลยีการศึกษา แต่อาจจะเรียกชื่อ แตกต่างกันออกไปคล้ายกับในประเทศไทย

                ขอบข่ายเทคโนโลยีการศึกษามีการกล่าวถึง ขอบข่ายของ AECT และมีหน่วยงานทางด้านมาตรฐานเทคโนโลยีการศึกษา (Centre for Educational Technology Interoperability Standards.หรือ CETIS) ซึ่งรับผิดชอบและมีส่วนร่วมในการพัฒนามาตรฐานต่างๆ ที่เกี่ยวกับการศึกษาและเทคโนโลยีการศึกษา เช่น IMS, CEN/ISSS, ISO, IEEE

 ทวีปยุโรป : ประเทศฟินแลนด์

                นโยบายการศึกษาของประเทศฟินแลนด์ เน้นที่เนื้อหาของการศึกษา และวิธีการสอน และยังคงเน้นที่มาตรฐานการศึกษาและความเท่าเทียมกันของการศึกษา

เทคโนโลยีการศึกษาฟินแลนด์ครอบคลุมเกี่ยวกับ

1. การใช้เทคโนโลยีในการเรียนรู้และการศึกษา โดยอิงกับทฤษฎีการเรียนรู้ ให้เข้าใจ

กระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน

2. ความสอดคล้องกับสิ่งแวดล้อมที่มีเทคโนโลยีสนับสนุน

3. การเรียนรู้ที่มีคอมพิวเตอร์ มีเครือข่าย โทรศัพท์เคลื่อนที่ และสิ่งแวดล้อมเสมือนจริง

สนับสนุน 

ทวีปเอเชีย : ประเทศญี่ปุ่น

                ขอบข่ายของเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศญี่ปุ่นสอดคล้องกับขอบข่ายการดูแลงานของกระทรวงศึกษาธิการ วัฒนธรรม กีฬา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology : MEXT)

ทวีปเอเชีย : ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน

                ขอบข่ายสาระของเทคโนโลยีการศึกษาของจีนเน้นการนำประเทศสู่ความทันสมัย โดยการแพร่กระจายความรู้ให้แก่ประชากรของประเทศที่มีจำนวนมาก ให้สามารถอ่านออกเขียนได้ ได้รับความรู้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน รวมทั้งสนับสนุนความเป็นเลิศทางวิชาการโดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมศาสตร์ โดยอาศัยเทคโนโลยีการศึกษาร่วมกับเทคโนโลยีสารสนเทศ ได้แก่ การใช้สื่อ โสตทัศน์นูปกรณ์ ระบบการเรียนการสอนทางไกล และระบบการเรียนการสอนผ่านดาวเทียม ซึ่งจีนมีศักยภาพและได้ประกาศเข้าสู่ความทันสมัยในแผนปฏิบัติการแห่งชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ.2542 เป็นต้นมา

ทวีปเอเชีย : ประเทศสาธารณรัฐสิงคโปร์

                สิงคโปร์จะนำเทคโนโลยีการศึกษามาใช้เพื่อการศึกษาอย่างกว้างขวาง ด้วยความสำคัญ 4 ประการ คือ

1.             การเรียนการสอนต้องใช้สื่อหลายประเภท

2.             ผู้เรียนต้องรู้จักเลือกใช้สื่ออย่างสร้างสรรค์

3.             การพัฒนาสื่อทุกประเภทต้องเน้นให้มีการตอบสนอง สามารถเรียนด้วยตนเอง

4.             ใช้คอมพิวเตอร์ในการจัดการงานทุกๆ ด้านที่เกี่ยวกับการศึกษา

ทวีปเอเชีย : ประเทศไทย

                ขอบข่ายของเทคโนโลยีการศึกษา ตามแนวคิดของชัยยงค์ พรหมวงศ์ (2537: 4-58) ได้ประมวลออกเป็น 3 ขอบข่ายคือ

1.             ขอบข่ายด้านสาระของเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา

2.             ขอบข่ายด้านภารกิจ

3.             ขอบข่ายตามรูปแบบการจัดการศึกษา

 

 

.......     ขอขอบคุณนิสิต ปริญญาเอก สาขาเทคโนโลยีการศึกษา รุ่นที่ 2 ภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางแขน ทีให้ข้อมูลหนังสือวิจัยทางการศึกษาในที่นี้ด้วย

[cxcxc xc xcxc]

ขอบคุณครับ