จากประสบการณ์การทำงานในค่ายพุทธบุตรหลายครั้ง กับเด็กๆหลายคน หลายรุ่น พบว่า ค่ายพุทธบุตรมีประโยชน์กับเด็กๆที่เข้ามาร่วมกิจกรรมในค่ายพุทธบุตรเป็นอย่างมาก ดังนั้น แพรขออธิบายประโยชน์ที่เด็กๆ จะได้รับจากการเข้าค่ายพุทธบุตร ผ่าน 6Q คือ ความฉลาด 6 ด้าน เพื่อความเข้าใจในความสำคัญของค่ายพุทธบุตร ที่ไม่ใช่แค่การมาวัด ถือศีล 5 ปฏิบัติธรรมเท่านั้น มีอะไรสำคัญและน่าสนใจกว่าที่คิดไว้เยอะนะคะ เชิญทางนี้ค่ะ
1. IQ : Intelligence Quotient ความฉลาดทางสติปัญญา
เป็นความสามารถด้านสติปัญญา การเรียนรู้ จดจำด้านวิชาการ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ การแก้ปัญหาเชิงตรรกะ การคิดวิเคราะห์ การคำนวณ การใช้เหตุผล การเชื่อมโยง ปัจจัยที่มีผลต่อ IQ ส่วนหนึ่งเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมได้คือพันธุกรรม ส่วนที่สามารถควบคุมได้ คือ การอบรมเลี้ยงดู ภาวะโภชนาการ สภาพแวดล้อมที่ดีและเหมาะสม ซึ่งเราสามารถควบคุม IQ ได้เพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น ต่างจาก Q อื่นๆ ซึ่งควบคุมได้ง่ายกว่า เพราะเกี่ยวข้องกับการอบรมเลี้ยงดูโดยตรง และปัจจุบันนักวิจัยยืนยันว่า IQ มีส่วนเกี่ยวข้องกับความสำเร็จในชีวิต เช่น การทำงาน การเรียนแค่ 20% เท่านั้นค่ะ เห็นไหมค่ะ เราเลือกเกิดไม่ได้ แต่เลือกที่จะเป็นคนดีได้ค่ะ
2. EQ : Emotional Quotient ความฉลาดทางอารมณ์
เป็นความสามารถในการรับรู้ เข้าใจอารมณ์ตนเองและผู้อื่น สามารถควบคุมอารมณ์และยับยั้งชั่งใจตนเองและแสดงออกอย่างเหมาะสม รู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา รู้จักรอคอย รู้จักกฎเกณฑ์ระเบียบวินัย มีจิตใจร่าเริงแจ่มใส มองโลกในแง่ดี สามารถปรับตัวเข้ากับสังคม สถานการณ์รอบข้างได้ดี มีความคิดสร้างสรรค์ กระตือรือร้น มีแรงจูงใจ อยากประสบความสำเร็จ เห็นคุณค่าและเชื่อมั่นในตนเอง
รายงานการศึกษาหลายเล่มสรุปตรงกันว่า คนที่ประสบความสำเร็จในชีวิตและอาชีพการงาน ซึ่งมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักทั่วไปล้วนแต่มี EQ ดีทั้งสิ้น และสิ่งที่น่าดีใจก็คือ EQ สามารถปรับเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาขึ้นได้ ปัจจุบันคนจึงหันมาให้ความสำคัญกับ EQ กันมาก จริงๆ แล้ว EQ ค่อนข้างกว้างมากค่ะ เพราะเป็นหัวข้อใหญ่ที่ครอบคลุม Q ต่างๆ ได้ทั้งหมด ไม่ได้เน้นทางด้านอารมณ์ดีอย่างเดียว เด็กๆที่ได้รับการพัฒนา EQ จึงเท่ากับได้รับการพัฒนาในทุกด้าน ขึ้นอยู่กับผู้สอนแล้วละคะ ว่าลงรายละเอียดในประเด็นต่างๆ ครอบคลุมมากน้อยเพียงใด เพื่อการพัฒนา EQ ได้อย่างสูงสุด
3. CQ : Creativity Quotient ความฉลาดในการริเริ่มสร้างสรรค์
คือ ความสามารถในการสร้างสรรค์จินตนาการ รู้จักคิดฝัน (ทางบวก) เป็นที่มาของความคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative) จินตนาการ มีความคิด จินตนาการหรือแนวคิดใหม่ๆ ในรูปแบบต่างๆ เป็นการพัฒนาสมองซีกขวา คนที่มีพลังในการจินตนาการจะเป็นผู้สามารถสร้างสรรค์งานใหม่ สิ่งใหม่ๆ เช่น การเล่น งานศิลปะ การประดิษฐ์สิ่งของ CQ จะสัมพันธ์กับเรื่องการเล่น ถ้าเด็กได้เล่นอย่างอิสระตามความชอบและเหมาะกับวัย เด็กก็จะมีความคิดสร้างสรรค์ การปลูกฝังเรื่องนี้จึงอยู่ที่พ่อแม่มีเวลาเล่นและทำกิจกรรมที่ส่งเสริมจินตนาการกับลูก เช่น การวาดรูป งานศิลปะ การเล่านิทาน การเข้าค่ายต่างๆ เป็นต้น ดังที่ไอน์สไตน์เคยกล่าวไว้ว่า “จินตนาการสำคัญความรู้” เพราะความรู้ที่เรามีอยู่อาจเป็นความรู้ที่เป็นจริงและถูกต้อง ณ ขณะนั้น แต่อันที่จริงหากเราใช้ความคิด วิเคราะห์ และจินตนาการ ในสิ่งที่แปลกออกไปหรือภายใต้เงื่อนไขที่ต่างไปจากเงื่อนไขขององค์ความรู้เดิม เราอาจพบความจริงหรือความรู้ใหม่ ที่อาจลบล้างความรู้เดิมที่เราเข้าใจ ดังที่ไอน์สไตน์ได้ใช้จินตนาการอยู่บ่อยครั้งและได้ค้นพบอะไรต่างๆมากมาย รวมทั้งปรากฏการณ์ “Photoelectric Effect” ที่ทำให้เขาได้รับรางวัลโนเบลค่ะ คนที่มีพลังในการจิตนาการจะเป็นผู้กล้าลองผิด ลองถูก และพร้อมจะเผชิญปัญหา แต่ถ้าเป็นคนที่ใช้พลังด้านจินตนาการด้านลบ หรือในทางที่ผิด อาจกลายเป็นคนหุนหันพลันแล่น ก้าวร้าว ขาดการไตร่ตรอง ต่อต้านสังคมและคนรอบข้าง ยึดติดอยู่ในโลกแห่งความฝันได้ ถ้าพัฒนาถูกคน ถูกที่ ถูกทางก็ไม่ต้องกลัวนะคะ เราสามารถพัฒนาให้เด็กสร้างสรรค์ได้ง่ายกว่าทำลายค่ะ
4. MQ : Moral Quotient ความฉลาดทางศีลธรรม จริยธรรม
คือการปลูกฝัง ความดีงามให้กับเด็ก ๆ เช่น ความเมตตา กรุณา เอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่ เห็นอกเห็นใจผู้อื่น ความกตัญญู มีความรู้ผิดถูกสำนึกชั่วดี อ่อนน้อมถ่อมตนและมีสัมมาคารวะเป็นต้น ทำให้เด็กมีความประพฤติดี รู้จักผิดชอบ มีความซื่อสัตย์ รับผิดชอบ มีจริยธรรม เป็นแนวคิดที่มุ่งตอบคำถามว่าการที่เรามีคนที่ IQ ดี EQ สูง แต่ถ้ามีระดับคุณธรรมจริยธรรมต่ำก็อาจใช้ความฉลาดไปในทางที่ไม่ถูกต้องก็เป็นได้ MQ จึงเน้นเรื่องการปลูกฝังความดีงามให้กับเด็ก ตรงกับหลักพระพุทธศาสนาที่สอนให้ทำความดี ละเว้นความชั่ว ทำจิตใจให้ผ่องแผ้ว MQนั้น ไม่สามารถฝึกฝนหรือ ขัดเกลาได้ในเวลาสั้นๆ เพราะเกิดจากการสั่งสมและปลูกฝังตั้งแต่เด็กและฝังลงใต้จิตสำนึก เมื่อถูกกระตุ้น(ตอนเป็นผู้ใหญ่) MQ จะแสดงออกมา แต่ถ้าบุคคลนั้นไม่เคยถูกปลูกฝัง MQ มาก่อน เมื่อถูกกระตุ้นก็อาจไม่สามารถเป็นคนดีได้มากนัก (เห็นไหมค่ะ ถ้าอยากให้ลูกหลานเราเป็นคนดี มี MQ ต้องพามาปลูกฝังกับค่ายพุทธบุตรตั้งแต่เด็กๆนี่แหละค่ะ) เด็กที่มี MQ ดีมักเป็นเด็กเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เห็นอกเห็นใจผู้อื่นและเมื่อโตขึ้นจะเป็นคนที่เข้ากับคนอื่นได้ง่าย การที่เด็กจะมี MQ เกิดขึ้นได้นั้นต้องเริ่มต้นจากการที่เด็กรู้จักบุญ บาป ถูกผิด กรรมดี กรรมชั่ว รู้ว่าสิ่งไหนควรทำ ไม่ควรทำ ซึ่งจะใช้วิธีการบอกด้วยคำพูดอย่างเดียวไม่ได้ ต้องแสดงให้เด็กเห็นอย่างสม่ำเสมอ ควบคู่ไปกับการสอนด้วยจึงจะได้ผล ดังคำกล่าวที่ว่า การกระทำเสียงดังกว่าคำพูดค่ะ
5. PQ : Play Quotient ความฉลาดที่เกิดจากการเล่น
เป็นความเชื่อที่ว่าการเล่นช่วยพัฒนาความสามารถของเด็กได้หลายด้าน ทั้งพัฒนาการด้านร่างกาย ความเฉลียวฉลาด ความคิดสร้างสรรค์ อารมณ์ สังคมและสุขภาพ การเล่น คือ การเรียนรู้ค่ะ ในความเพลิดเพลินสนุกสนาน ก็มีสาระดีๆสอดแทรกเข้าไปด้วย ในแนวคิดPQนี้จึงเน้นให้พ่อแม่เล่นกับลูก ถึงกับมีคำพูดที่ว่าพ่อแม่เป็นอุปกรณ์การเล่นที่ดีที่สุดของลูก ช่วยสร้างเสริมพัฒนาลูกได้ดีกว่าของเล่นพัฒนาการแพงๆ เพราะนอกจากพัฒนาการด้านร่างกายและสติปัญญาที่เกิดขึ้นแล้ว ลูกยังได้รับความรู้สึกอบอุ่น มีความสุขไปพร้อมกับสอดแทรกคำสอน คุณธรรม จริยธรรม หลักคิดดีๆระหว่างที่เล่นด้วยค่ะ
6. AQ : Adversity Quotient ความฉลาดในการแก้ไขปัญหา
คือ ความสามารถปรับตัวในการเผชิญปัญหาได้ดี มีความยืดหยุ่นและพยายามหาหนทางแก้ไขปัญหา เอาชนะอุปสรรคความยากลำบากด้วยตัวเอง ไม่ย่อท้อง่ายๆ มีความอดทนในการเอาชนะอุปสรรคที่ผ่านเข้ามาในชีวิต ความพยายามควบคุมสถานการณ์และแก้ไขสถานการณ์และกล้าเผชิญอุปสรรคด้วยตนเอง ความฉลาดในด้านนี้เริ่มก่อตัวขึ้นตั้งแต่เป็นเด็ก เพราะเด็กจะเรียนรู้วิธีการมองและจัดการปัญหาจากผู้ใหญ่รอบข้าง ว่าปัญหานั้นเป็นปัญหาที่ต้องยอมจำนน เป็นโอกาสหรือเป็นเรื่องน่าท้าทาย ซึ่งถ้าเด็กทำได้จะเกิดความภาคภูมิใจ และยอมรับความสามารถของตนเอง ช่วยพัฒนา Self- esteem ของเด็ก พ่อแม่และผู้เลี้ยงดูเด็กเป็นคนสำคัญที่จะเปิดโอกาสให้เด็กได้ฝึกเผชิญกับการแก้ปัญหาด้วยตัวเองเพื่อพัฒนา ความฉลาดทางด้านนี้ค่ะ และมีงานวิจัยพบว่าคนที่มี AQ สูงหรือมีจิตใจชอบการต่อสู้ จะมีสุขภาพแข็งแรงไม่ค่อยเจ็บป่วย หากเจ็บป่วยก็จะฟื้นตัวเร็วกว่าผู้ที่ AQ ต่ำ ที่รู้สึกพ่ายแพ้ท้อแท้อยู่ตลอดเวลา หากเป็นมากอาจถึงขั้นเป็นโรคซึมเศร้าและฆ่าตัวตายในที่สุด น่ากลัง น่าห่วงเหมือนกันนะคะ
สร้าง Q รอบด้านด้วยค่ายพุทธบุตร วัดป่าเจริญราช
จากรายละเอียดของความฉลาดด้านต่างๆ ที่กล่าวมาพอจะเห็นนะคะว่า เราสามารถพัฒนา Q ต่างๆ ให้กับลูกๆได้โดยผ่านการเข้าค่ายพุทธบุตร ด้วยความเมตตาของหลวงพ่อวีระนนท์ วีระนันโท ท่านต้องการสนับสนุนให้พัฒนาเยาวชนทางด้านกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญา โดยใช้หลักพระพุทธศาสนา ท่านได้สนุนสนุนงานโครงการค่ายพุทธบุตรทุกปี ซึ่งช่วยพัฒนา 6Q ของเยาวชนที่เข้าร่วมกิจกรรมได้เป็นอย่างดี ให้เด็กๆเป็นลูกที่ดีของพ่อแม่ เป็นเด็กดีของครู อาจารย์ เพื่อนๆและสังคมต่อไป โดยเปิดรับสมัครเยาวชน อายุ 7-16 ปี มาเข้าร่วมฝึกฝนพัฒนา 6Q ในแนวพุทธศาสนา ในช่วงปิดเทอมฤดูร้อน โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ (แล้วแต่คุณพ่อ คุณแม่ ผู้ปกครองจะศรัทธาและบริจาคค่ะ) นอกจากนั้น ยังมีลุง ป้า น้า อา พี่ๆใจดี (หน้าตาดีด้วย ฮิๆๆ) นำโดยพี่ปู พี่ติ่งและทีมงานจากการบินไทย ลางาน ลาเรียน รวมตัวกันมาช่วยกันดูแลน้องๆ อบรม ชี้แนะน้องๆ ให้อยู่ ดี มีสุข สนุก และปลอดภัย ตลอดโครงการด้วยค่ะ
เด็กๆ ที่เข้าค่ายพุทธบุตร จะได้เรียนรู้พัฒนา 6Q จากกิจกรรมต่างๆ เช่น ธรรมบรรยาย เรื่อง “ความเป็นพุทธบุตร” กิจกรรมบำเพ็ญบุญภาวนา โยคะสมาธิ กิจกรรมธรรมะส่องใจ กิจกรรมฐานธรรมะ กิจกรรมจุดเทียนแห่งปัญญา ธรรมบรรยายเรื่อง “กฎแห่งกรรม” กิจกรรมถาม – ตอบธรรม ชิงรางวัล กิจกรรมประกวดเรียงความและวาดภาพ กิจกรรมทอดผ้าป่าความดี/เผาผีความชั่ว เป็นต้น โดยพระวิทยากรและวิทยากรที่มีคุณภาพ อย่าง อ.ญาณภัทร ยอดแก้ว มหาเปรียญธรรม 9 ประโยค สุดยอดวิทยากรค่ายพุทธบุตร ผู้มีประสบการณ์สร้างสรรค์ค่ายพุทธบุตรมาหลายปี หลายค่าย หลายภาค
รู้อย่างนี้แล้ว ไม่มา ไม่ได้แล้วค่ะ ปีหน้า แพรขอเชิญญาติธรรมทุกท่าน นำบุตรหลานมาสมัครเข้าค่ายพุทธบุตร เรียนรู้ แสวงบุญ พัฒนา 6Q ณ วัดป่าเจริญราช นะคะ
ขอบคุณค่ะ แล้วเจอกันในค่ายนะคะ
บุญรักษา ธรรมคุ้มครองค่ะ
สวัสดีค่ะ คุณตาเหลิม
เชิญเลยค่ะ ทางวัดจะมีงานค่ายพุทธบุตร รอบพิเศษ
ในวันที่ 15-17 ก.ค. 52 นี้ค่ะ
ถ้าว่างก็เชิญนะคะ เผื่อจะได้มีโอกาสร่วมงานกัน
ขอบคุณนะคะที่แนะนำ
วัดป่าเจริญราช ( ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน ) คลอง ๑๑ อ. ลำลูกกา จ. ปทุมธานี http://gotoknow.org/blog/veeranon/259730
ได้ก่อตั้งขึ้นมากว่า 6 ปี แล้ว โดยพระอาจารย์ วีระนนท์ วีรนนฺโท
http://gotoknow.org/blog/veeranon/259720
สนใจเข้าไปอ่านรายละเอียดที่นี่ได้ค่ะ
โครงการค่ายพุทธบุตร ครั้งที่ 3
ระหว่างวันที่ 21- 24 เมษายน 2553
ณ วัดป่าเจริญราช คลอง 11 จ.ปทุมธานี
ติดตามชมการถ่ายทอดสดโครงการค่ายพุทธบุตรได้ที่