หวงแหนภาษาถิ่น วันละคำ “ลุย”


ลุย>ลุยเสียหมด>เพียบ>เพียบเสียหมด>จังหู>จังหูเสียหมด

 

     วันนี้ตื่นสายมาก เพราะเมื่อวานตั้งหน้าตั้งตา"ลุย"งานในการเตรียมนำเสนอความก้าวหน้าของการเรียน ครั้งที่ 2 ได้นอนเอาเกือบสว่างแล้ว "ลุย" ข้างต้นสะท้อนภาพชัดเจนอยู่ในตัวแล้ว เช่นเดียวกันกับความหมายของการ"ลุย"น้ำ 

     "ลุย" ในความหมายข้างต้นจะพูดด้วยนำเสียงธรรมดา หากแต่ได้เพิ่มนำหนักของเสียงเข้าไปอีกนิดก็จะกลายเป็นการเริ่มต้น (Begin หรือ Start) ก็ได้ แต่ถ้าเพิ่มน้ำเสียงให้ดุดัน ชัด ๆ และหนักแน่นเข้าไปอีก ก็จะกลายเป็นการส่งสัญญาณอันห้าวหาญเพื่อบอกเพื่อนผู้ร่วมชะตากรรม ร่วมอุดมการณ์ หรือพรรคพวกกันให้เข้ากระทำการอย่างใด ๆ ไปพร้อมกันให้จนบรรลุเป้าหมายจึงจะหยุด คล้าย ๆ กับ "บุก"ไป (go หรือ go go) อย่างเคยเห็นในหนังที่หน่วยสวาท (S.W.A.T.: Specail Weapons And Tactics Team) เขาใช้กัน  เสร็จสิ้นคำว่า "ลุย" ในแง่ของคำกริยา

     "ลุย" ในฐานะของคำวิเศษณ์ จะเป็นการบอกจำนวนว่ามากน้อยอย่างไร ซึ่งจะมากจะน้อยก็จะเป็นการเน้นเสียง เปลี่ยนคำ และมีคำมาต่อท้าย จะได้เล่าให้ฟังและยกตัวอย่างต่อไป แต่ขอวกมาที่คำวิเศษณ์ก่อนว่าจะมีทั้งหมด 10 ชนิด ดังนี้ เพื่อบอกลักษณะ เรียกว่า ลักษณวิเศษณ์, เพื่อบอกเวลา เรียกว่า กาลวิเศษณ์, เพื่อบอกสถานที่ เรียกว่า สถานวิเศษณ์, เพื่อบอกจำนวน เรียกว่า ประมาณวิเศษณ์, เพื่อบอกความชี้เฉพาะ เรียกว่า นิยมวิเศษณ์, เพื่อบอกความไม่ชี้เฉพาะ จะเรียกว่้า อนิยมวิเศษณ์, เพื่อความเป็นคำถาม เรีกยกว่า ปฤจฉาวิเศษณ์, หากเพื่อบอกเสียงเรียกร้อง จะเรียกว่า ประติชญาวิเศษณ์, หรือจะบอกความปฏิเสธ ก็จะเรียกว่า ประติเษธวิเศษณ์ และถ้าไปทำหน้าที่เชื่อมประโยค ก้จะเรียกว่า ประพันธวิเศษณ์  (กำชัย ทองหล่อ, 2533) สำหรับรายละเอียดเข้าใจว่าสามารถสืบค้นได้เอง เพราะมีที่ให้สืบค้น"ลุยเสียหมด"

     ต่อคำถามที่ว่า "มีหมากแห้งมั้งม่าย?" หมายถึงมีหมากที่ใช้กินกับพลูบ้างหรือไม่ คุณยายผู้ตอบซึ่งได้เก็บหมากแห้้งไว้มากมาย ทั้งไว้เพื่อกินเองและขายหากมีรถเข้ามรับซื้อ ก็ตอบไปว่า "ยังลุยเสียหมด จะเอาเท่าไหร" หมายถึง มีมาก จะเอาเท่าไหร่ได้ คือกี่ผล จะได้ไปหยิบมาให้ และหมายถึงให้ฟรี ๆ ด้วย "ลุย" ในข้อความการสนทนาข้างต้นจะหมายถึง "มาก" หากมากไปกว่านั้นก็จะบอกว่า "เพียบ" หากมากขึ้นไปอีกก็จะบอกว่า "จังหู" ทีนี้ระหว่างกลางของแต่ละคำเราสามารถเติมคำได้อีกคำคือ "เสียเหม็ด" (เหม็ด=หมด) เพื่อบอกความมากน้อยที่ลดหลั่นกันไป สรุปได้ดังนี้ (> คือ มากกว่า) : ลุย>ลุยเสียหมด>เพียบ>เพียบเสียหมด>จังหู>จังหูเสียหมด 

     ในต่ละพื้นที่ย่อย ๆ ลงไปของแต่ละชุมชน เคยได้ยินว่าการออกเสียงและใช้คำก็มีแตกต่างกันไป แต่พอเข้าใจกันได้หากไกลไปจากชุมชนที่คุ้นชินไม่มากนัก เข้าใจว่าต้องมีแตกต่างกันพอได้แลกเปลี่ยนกันต่อไปครับ ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ร่วมกันในการให้ลูกหลานของเราได้เข้าใจในรากเหง้าของตนเอง รวมถึงประโยชน์ในการเข้าพื้นที่ของคำทำงานที่อาจจะมาจากฐานวัฒนธรรมท้องถิ่นต่างกันได้เข้าใจ

 

 

 

หมายเลขบันทึก: 275631เขียนเมื่อ 11 กรกฎาคม 2009 17:54 น. ()แก้ไขเมื่อ 19 มีนาคม 2015 08:28 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (25)
  • จ้าน - จ้านเสีย - จ้านเสียเหม็ด
  • เพรียบ - เพรียบจ้าน - เพรียบจ้านเสีย - เพรียบจ้านเสียเหม็ด

เจริญพร

เรียน ท่านชายฯ ไป ขก ไม่เห็น M2M บ้างเลยท่าน พักผ่อนหน่อยนะครับ เดี๋ยว หวัด รับทาน

สวัสดีค่ะคุณครู

หนูมาขอบพระคุณที่คุณครูไปอ่านบันทึกของหนู  ทุกวันนี้หนูมีโอกาสดีที่ได้มาอยู่ที่บ้านคุณครูคิมทุกวัน จึงทำให้หนูมีเวลาใกเขียนบันทึกลงในบล็อกค่ะ  คุณครูสบายดีไหมคะ ที่โรงเรียนของหนูนักเรียนและชาวบ้านใช้ภาษาพื้นถิ่นค่ะ

นมัสการหลวงพี่ฯ ครับ
  • นับดูใหม่แล้วคงมีอีกหลาย ๆ คำนะครับ

กราบเรียนท่านอาจารย์หมอ JJ

  • ได้ฤกษ์เบิกยาม F2F แล้ว แต่ทราบว่าอาจารย์เดินทางไปราชการ แต่พอมาทราบอีกทีก็ว่าราชการที่ รพ.ใกล้ ๆ นั่นแหละครับ
  • วันจันทร์ที่จะถึงเข้าไปที่ภาควิชาครับ และจะจดจ้องไปหาครับผม

สวัสดีครับน้องนัท

  • ครูไปอ่านบันทึกหนู ครูสิต้องขอบคุณหนู เพราะหนูให้ความรู้ครู
  • ดีครับภาษาถิ่นเป็นเรื่องที่ดีครับ ครูพูดภาษาถิ่นกับลูก(น้องเดม) และไม่กลัวว่าลูกของครูจะพูดทองแดงด้วย หัดกันได้หากจะพูดภาษาราชการให้ชัดเจนนะครับ
  • ครูหวงแหนภาษาถิ่นครับ เข้าใจว่าเป็นสิ่งหนึ่งที่ยืนยันความเป็นชุมชนของตนเอง นะครับ

สวัสดีครับ...

  • เข้ามาเยี่ยมครับ...
  • แรกก่อนมี ฒ ผู้เฒ่า เขียนบันทึก g2k กันลุยเอ ตอนนี้บางตาไปจังหู
  • ลุย ถ้าเป็นบ้านเราจะบอกเป็นจำนวน ที่มองเรื่องปริมาณว่า มาก มากมายก่ายกอง จังหู จังหัน จังเสีย ลุยเอ เทมัง

 

สวัสดีครับครูราญ

  • ฒ ผู้เฒ่าจังหูเหม็ด หายไปไหนกะไม่ทราบได้
  • ชายขอบกะหายไปเพิ่งหลบมาโถก ค่อยเล่าให้ฟังวันหลังยาว ๆ 
  • วันนี้เสียดพุงจังแหละ กินตำไทยเข้าไปกับข้าวเหนียว (ลองแลนิ) ตอนสั่งบอกว่าไม่เผ็ด หากสั่งว่าเผ็ดน่าได้ลิว ไม่พักกิน

สวัสดีครับคุณชายขอบ

         พรรณนี้ก็น่าใช้ได้ครับ....แขบลุย หมายถึง ให้รีบทำ

         ถ้า...แขบลุยหีดต๊ะ ร้อนจังหูแล้ว หมายถึง รีบ ๆ ทำหน่อยนะครับ อากาศร้อนมากเลย...แขบหีด....แขบหีด....

          อึ๊...สาหรอยหนิ

                                         ขอบคุณแหล้ครับเหอ

                                           

สวัสดีครับนายช่างใหญ่

  • ได้คำเพิ่มมาอีกนะครับ "แขบ" ติดไว้จะเขียนนะครับ เพราะ "แขบไฟฉาย" หรือ "เดินแขบ ๆ" แปลไม่เหมือนกันครับ
  • คนพลัดถิ่นต่างบ้านต่างเมืองมา พอได้แหลงบ้านเรากะหรอยแหละ
  • ขอบคุณครับผม

ถ้ามีโอกาส และรู้ภาษาใต้มากกว่านี้

คงมีโอกาสได้คุยกัน เป็นภาษาใต้บ้างนะคะ

^_^

สวัสดีครับคุณสาวสวยมวยไทย

  • ด้วยความยินดี/ขอบคุณนะครับ 

สวัสดีครับคุณน้องวิไลวรรณ

  • ได้ข่าวว่าจะแวะไปเป็นอาจารย์ที่ทางใต้ ก็คงจะได้หัดพูดมั้งครับ
  • ปล.เจ้าของทุนคงไม่ได้มาเปิดอ่านนะ ท่านจะถอนทุนเสียแหละ

สวัสดีครับคุณกิติยา

  • ขอบคุณครับที่มาเยี่ยม
  • พร้อม Comment แบบมาม่า (สำเร็จรูป) 555

ความหมายของ "ลุย" มีมากมายเลยนะคะ ภาษาไทยนี้ดีจัง ตัวเองก็เป็นคน ลุยๆ เหมือนกัน เอ..จะเกี่ยวกับเรื่อง ลุย ของอาจารย์มั้ยเนี่ย!...

ขอบคุณสำหรับการแบ่งปัน ค่ะ

สวัสดีครับคุณครูใจดี

  • ด้วยความยินดีครับ และขอบคุณสำหรับดอกไม้งาม ๆ
  • เช่นกันครับยังมีอีก "ลุย" และก็พร้อมจะ "ลุย" เขียนออกมาตามแต่เวลาจะสะดวกให้ครับ

ขอบใจงับ

^_^ ^_^ ^_^ ^_^

สวัสดีครับอาจารย์ ชายขอบ พาดพิงไว้เรื่องศวพถ. ที่กองทุนออมบุญสวัสดิการเทศบาลตำบลปากพะยูน ตั้งใจว่าจะเขียนเล่าหลายตอนจบ แต่จับคำสำคัญไม่อยู่กรุณาชี้แนะด้วยครับ

  • สวัสดีครับคุณน้องต๊ะ
  • ขอบคุณครับ

  • สวัสดีครับบังหีม
  • ผมส่งเรื่องราวต่าง ๆ ไปให้แล้วนะครับ
  • จะรออ่านจากที่บังหีมถอดบทเรียนครับ
เด็กหญิง แพรรดา คำวงศรี น้องแพรรดา เองคีะ

ไม่มีไรจะพูดจ้า555+

เด็กหญิง แพรรดา คำวงศรี น้องแพรรดา เองคีะ

ขอบคุณค้ะ สำหรับคำตอบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ

By::::N'Noo'Pear[Pearrada]ZaZaน้องแพรซีาคีะ

น้องแพรเดองคัะ

น้องเนย รักโลกค่ะ

ได้สาระดีค่ะ

น้องเนยชอบ^ ^

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท