การสะท้อนคิด
วันนี้ผมขอนำเสนอแนวคิดในการสอนเพื่อพัฒนากระบวนการคิดของนักเรียนเพื่อนำมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ครูของเราส่วนใหญ่มักจะละเลยขั้นตอนสำคัญของกระบวนการเรียนการสอน คือ การให้ผู้เรียนสะท้อนความคิด (reflective thinking) โดยเฉพาะครูที่ทำหน้าที่รับใช้ระบบทุนนิยม ซึ่งมักจะมีพฤติกรรมติดกรอบ กลัวเวลาสอนไม่ทัน กลัวสอนไม่ครบตามหลักสูตร กลัวต่างๆ นานาที่ไม่เหมือนส่วนกลางจัดให้ ซึ่งแท้จริงแล้วเราควรที่อิงบริบทของเรา (สภาพของเด็ก และดรงเรียนของเรา) คือง่ายๆ สอนแล้วเด็กมีความสุขตามสภาพที่เรามีโดยบูรณาการให้ครบตามหลักสูตร คัดสรรเนื้อหาที่จำเป็น เน้นบางเรื่องที่ตรงกับเด็กเรา
แล้วการให้เด็กสะท้อนคิดสำคัญอย่างไร
การให้เด้กสะท้อนความคิดออกมาภายหลังที่ครูจัดการเรียนการสอน ซึ่งอาจจะทำในขั้นก่อนที่จะสรุปบทเรียน หรืออาจจะใช้ในขั้นสรุปบทเรียนโดยตรงก็ได้ เช่น ภายหลังให้นักเรียนทดลองหรือนำเสนองาน ครูก็อาจใช้คำถามกับนักเรียนเพื่อตรวจสอบว่านักเรียนเกิดการเรียนรู้อะไรบ้าง ถามภายใต้บรรยากาศที่อบอุ่นเป็นกันเอง โดยให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นทีละคน โดยที่ครูอย่าเพิ่มด่วนสรุป จงรอ และเป้นผู้ฟัง ฟังเด็กจนครบทุกคน อาจพูดล้อมวง แล้วครูจึงช่วยให้นักเรียนช่วยกันสรุปออกมาเป็นประเด็น จากนั้นครูค่อยเสริมให้ครบถ้วนหากนักเรียนหลุดประเด้นสำคัญ พูดง่ายๆ คือ AAR นั่นเอง
การสะท้อนคิดโดยทำ AAR ในท้ายชั่วโมง เป็นสิ่งสำคัญที่ครูยอมเสียเวลาบ้าง เพื่อตรวจสอบว่าภายหลังเด็กเรียนเกิดการเรียนรู้อะไร ซึ่งจะทำให้ได้ข้อมูลเชิงคุณภาพ เช่น ด้านอารมณ์ และเจตคติ เชื่อได้ว่าหากครูยอมที่จะเปิดโอกาสให้เด็กเขาได้พูดสะท้อนความคิดของเขาออกมาบ้าง เชื่อได้ว่าบรยากาศชั้นเรียนทุกครั้งจะมีความหมายสำหรับเขาอย่างแท้จริง
ความเห็น (5)
ตอนเป็นนักเรียน ชอบนะคะ
ครูที่สอนเราและสื่อสารกะเรา...
ครูคนไหน เข้าสอน แล้ว เอาแต่พูดกะกระดาน
แล้วหันมาให้ทำ แบบฝึก...วิชานั้นได้เกรด 2 ลงไปทันที
...รายวิชาอะไร เก็บไว้คนเดียวจะดีกว่า (ตอนนี้ ยังโง่ วิชานั้นอยู่เลย)
...ตอนนี้เป็นครู จะไม่ทำแบบนั้น...
...รักกัน ค่า รักกัน...
การสะท้อนคิด AAR ถ้าทำได้ดีมากครับ
แต่ส่วนใหญ่ ไม่พบ เพราะ .......
สวัสดีกฤษณ์ ขออนุญาตนำบล็อกนี้ลงแพลนเน็ตนะคะ พี่ใช้ชื่อแพลนเน็ตว่าลานสนทนาจิตตปัญญาศึกษา เป็นการรวบรวมเรื่องราวแนวจิตตปัญญาศึกษาไว้แลกเปลี่ยนกัน อาจจะเริ่มจากกลุ่มเล็กๆ ก่อน อาจจะมีสมาชิกเพิ่มในอนาคต หวังไว้อย่างนั้น ขอบคุณอีกครั้งที่เป็นแรงกระตุ้นให้เดินกลับมาทำบล็อกอีกครั้ง
พี่เก๋
สวัสดีค่ะ
อาจารย์ สบายดีนะคะ
ใช่การที่อาจารย์ผู้สอนให้นักเรียนสะท้อนความคิดแล้วแสดงออกมา
ทำให้เด็กได้รู้จักใช้ความคิดและเป็นส่วนในการพัฒนาสมองของตัวเองได้เป็นอย่างมาก
แต่ การที่ห้องเรียนหรือการสอนจะมีความรู้และความเข้าใจอยากเรียนในวิชานั้นๆ
บรรยากาศในห้องต้องไม่ตรึงเครียดเด็กทุกคนก็สนุกกับการเรียนแล้วมีการตอบสนอง
ต่อการเรียนและการสอนของอาจารย์เป็นอย่างดี
ไม่ได้ข่าวนานมากๆ
สบายดีนะครับ