เล่าเรื่องแพทย์แผนไทยอุดรเดือน เมษายน - พฤษภาคม 2550

รายงานผลการปฏิบัติงาน งานการแพทย์แผนไทย ฯ

แผนการปฏิบัติงาน งานการแพทย์แผนไทย ฯ

มิถุนายน  2550

วันที่	กิจกรรม
4 มิถุนายน 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.อุดรธานี
6 มิถุนายน 2550	เตรียมการคัดเลือก คว.ตาม พรบ.คค.ภูมิปัญญา ฯ 2542 ห้องประชุมร่มโพธิ์ทอง สสจ.อด.
7 มิถุนายน 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.ทุ่งฝน
11 – 12  มิถุนายน 2550	รับการอบรมการจัดการความรู้ รร.เจริญศรีแกรนด์ (สวช.3)
13 มิถุนายน 2550	จัดประชุมคัดเลือก คว.ตาม พรบ.คค.ภูมิปัญญา ฯ 2542 ห้องประชุมร่มโพธิ์ทอง สสจ.อด.
14 มิถุนายน 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.หนองแสง
18-22  มิถุนายน 2550	จัดอบรมเจ้าหน้าที่เพื่อการออกใบรับรองการรักษา รร.การิน
25 มิถุนายน 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.น้ำโสม
27 มิถุนายน 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.โนนสะอาด
28 มิถุนายน 2550	เวทีแลกเปลี่ยนเหนื่อยนักพักนวด ขอนแก่น

 

ผลการดำเนินงาน

เมษายน  – พฤษภาคม 2550

วันที่	กิจกรรม
17 เมษายน 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.สร้างคอม (ไม่ได้ดำเนินการ)
18 เมษายน 2550	จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภาคีเครือข่ายด้านสุขภาพ ร่วมกับชมรมหมอพื้นบ้านฯ อ.บ้านดุง สถานที่ รร.เจริญโฮเต็ล
19 เมษายน 2550	ร่วมกับอคมส. ตรวจเยี่ยม รพ.โนนสะอาด ไม่ได้ร่วมดำนินการ เนื่องจากติดภารกิจเข้าร่วมคณะนิเทศงานคปสอ.โซน 4  ตรวจเยี่ยม คปสอ.กุดจับ
20 เมษายน 2550	เข้าร่วมเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้หมอพื้นบ้าน จ.มหาสารคามและ จ.กาฬสินธุ์
23 เมษายน 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.นายูง
25 เมษายน 2550	เข้าร่วมคณะนิเทศงานคปสอ.โซน 4  ตรวจเยี่ยม คปสอ.น้ำโสม
26 เมษายน 2550	ไม่ได้ร่วมดำนินการ เนื่องจากติดภารกิจเข้าร่วมคณะนิเทศงานคปสอ.โซน 4  ตรวจเยี่ยม คปสอ.บ้านผือ
27 เมษายน 2550	ร่วมเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้เครือข่ายใบชะโนด และชมรมหมอพื้นบ้านสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น อ.บ้านดุง

 

วันที่	กิจกรรม
5 พฤษภาคม 2550	เข้าร่วมประชุมประชุมเตรียมการคัดเลือก คว.ตาม พรบ.คค.ภูมิปัญญา ฯ 2542 กรุงเทพฯ
11 พฤษภาคม 2550	ประชุมเชิงปฏิบัติการสรุปผลการประเมินมาตรฐานบริการการแพทย์แผนไทย
16 พฤษภาคม 2550	ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.สร้างคอม
17 พฤษภาคม 2550	ร่วมกับอคมส. ตรวจเยี่ยม รพ.พิบูลย์รักษ์
18 พฤษภาคม 2550	ร่วมกับเจ้าหน้าที่ ศวก.อุดรและ สถาบันวิจัยสมุนไพร (สวพ.) วิเคราะห์สภาพปัญหาและแนวทางแก้ไขเพื่อบรรลุเกณฑ์โครงการคุณภาพสมุนไพรไทย (ตัวคิว)  รพ.เพ็ญ และวัดป่าบ้านค้อ
23 พฤษภาคม 2550	ร่วมกับตัวแทนเครือข่ายใบชะโนดและชมรมหมอพื้นบ้านสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้าพบ นายก.อบจ.เพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณ
29 พฤษภาคม 2550	จัดประชุมแกนนำเครือข่ายหมอพื้นบ้าน 5 อำเภอ และเข้าร่วมกิจกรรมเวทีคืนข้อมูลสู่ชุมชนของเครือข่ายใบชะโนด ณ วัดบ้านเมืองไพร อ.บ้านดุง

 

ผลการดำเนินงานที่สำคัญ

1.18 เมษายน 2550 จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภาคีเครือข่ายด้านสุขภาพ ร่วมกับชมรมหมอพื้นบ้านฯ อ.บ้านดุง สถานที่ รร.เจริญโฮเต็ล จากการดำเนินงานได้นำข้อมูลเกี่ยวกับวัตถุประสงค์การดำเนินงานด้านเครือข่ายแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน นำเสนอให้แก่ตัวแทนนายก อบต.ในพื้นที่จังหวัดอุดรธานี , เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อนำไปสู่การประสานความร่วมมือและ มีเครือข่าย / ชมรมที่มีสมาชิก และกิจกรรมชัดเจน อำเภอละ 1 เครือข่าย / ชมรม โดยสมาชิกของเครือข่าย / ชมรม อย่างน้อยหมู่บ้านละ 1 คน ทั้งนี้กิจกรรมหลักที่เสนอได้แก่สำรวจ / รวบรวม / จัดระเบียบของข้อมูลเครือข่ายภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ 5 กลุ่ม ได้แก่กลุ่มหมอพื้นบ้าน / ผู้มีใบประกอบโรคศิลปะแพทย์แผนไทย , กลุ่มผู้ปลูก / แปรรูปสมุนไพร , กลุ่มผู้ผลิต / จำหน่ายยาแผนไทย ,  กลุ่ม NGO ด้านการแพทย์แผนไทย , กลุ่มนักวิชาการด้านการแพทย์แผนไทย โดยการจัดเวทีให้เครือข่ายได้พบปะแลกเปลี่ยนอย่างมีชีวิตชีวาโดยอาศัยหลัก 9 วิธีการสร้างและพัฒนาเครือข่ายให้มีชีวิตและจิตวิญญาณ รวมทั้งการสร้างกลไกการพัฒนาการดำเนินงานของเครือข่าย เช่น การจัดตั้งชมรม การร่วมกันจัดทำระเบียบข้อบังคับของชมรม

 

2.20 เมษายน 2550 จากการเข้าร่วมเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้หมอพื้นบ้าน จ.มหาสารคามและ จ.กาฬสินธุ์ ซึ่งคณะที่ร่วมเดินทางไปราชการครั้งนี้ ประกอบด้วยคณะกรรมการชมรมหมอพื้นบ้านสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น อ.บ้านดุง จำนวน 3 คน , ตัวแทนเครือข่ายใบชะโนด 1 คน , นายก อบต.บ้านชัย 1 คน หัวหน้าสถานีอนามัยบ้านม่วง 1 คน และเจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป งานการแพทย์แผนไทย สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุดรธานี 1 คน รวม 8 คน โดยได้ใช้งบประมาณจากกองทุนภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย  มีกิจกรรมคือการร่วมเวทีแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับกลุ่มออมทรัพย์วันละ 1 บาท ได้ทราบข้อมูลและแนวทางในการจัดตั้งกลุ่มและการดำเนินงานของกลุ่ม ความพร้อมเพรียงและร่วมแรงร่วมใจในการดำเนินงานของกลุ่ม โดยเฉพาะในเรื่องของความผูกพันของสมาชิก ซึ่งเป็นวัฒนธรรมของคนภูไท ที่มีความรักในการรวมกลุ่ม นอกจากนี้การประชาสัมพันธ์การดำเนินงานของกลุ่มอย่างเข้าถึงทำให้กลุ่มเป็นที่รู้จักของสาธารณชน และได้เดินทางไปยังศูนย์เรียนรู้การแพทย์พื้นบ้าน ต.เหล่ากลาง กิ่ง อ.ฆ้องชัย คณะได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์เกี่ยวกับการดำเนินงานของกลุ่มหมอพื้นบ้าน ซึ่งมีหมอนวดเหยียบเหล็กแดง  , หมอเป่า และหมอยา โดยมีข้อมูลเกี่ยวกับความเชื่อมโยงของกลุ่มกับชุมชน เช่นการสนับสนุนให้มีมัคคุเทศก์น้อยจากโรงเรียนได้เข้าร่วมเรียนรู้สมุนไพรในศูนย์ซึ่งมีพื้นที่กว่า 500 ไร่  จากหมอพื้นบ้าน และมีการจัดทำทะเบียนต้นยาสมุนไพร ซึ่งนายก อบต.บ้านชัยที่เดินทางไปด้วยได้แสดงความรู้สึกเกี่ยวกับความเข้มแข็งของกลุ่ม และให้ความมั่นในการที่จะสนับสนุนการดำเนินงานของชมรมหมอพื้นบ้านสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น วิทยากรคือหมอบุญยงค์ บัวบุปผา อดีตแพทย์แผนไทยโรงพยาบาลกมลาไสย

 

3.23 เมษายน 2550 ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.นายูง ซึ่งคณะที่ร่วมเดินทางไปราชการครั้งนี้ ประกอบด้วยคณะกรรมการชมรมหมอพื้นบ้านสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น อ.บ้านดุง จำนวน 6 คน , ตัวแทนเครือข่ายใบชะโนด 1 คน และเจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป งานการแพทย์แผนไทย สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุดรธานี 1 คน รวม 8 คน โดยได้ใช้งบประมาณจากกองทุนภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย  มีกิจกรรมร่วมเวทีแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับตัวแทนหมอพื้นบ้าน อ.นายูง ซึ่งประกอบด้วย หมอที่มีความรู้เกี่ยวสมุนไพรบำบัด 4 คน , หมอที่มีความรู้เกี่ยวกับกายบำบัด (นวด) 8 คน  และหมอที่มีความรู้เกี่ยวกับจิตบำบัด (หมอเป่า หมอมนต์ หมอน้ำมัน) 8 คน และจากการแบ่งกลุ่มย่อย “โสเหล่”  หมอพื้นบ้านทางอำเภอนายูง ยังไม่ได้รวมกลุ่มกันจัดตั้งเป็นชมรม แต่เมื่อได้พูดคุยกับชมรมหมอพื้นบ้าน ฯ แล้วก็มีความคิดที่จะรวมกลุ่มเช่นกัน แต่ยังขาดการสนับสนุน ทั้งนี้เจ้าหน้าที่อำเภอก็พร้อมที่จะให้การสนับสนุน ขาดเพียงทักษะในการจัดตั้งกลุ่ม ซึ่งงานแพทย์แผนไทยได้ให้แนวทางดังนี้

1.ทำอย่างไรจึงจะเกิด “เครือข่ายภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ” ในทุกอำเภอ โดยมีสมาชิกจากทุกหมู่บ้าน อย่างน้อย 1 คน (1 – 3 ปี เวทีพูดคุย ไม่ต่ำกว่า 5 – 10 ครั้ง)

2.เมื่อเกิดเครือข่ายแล้ว ทำอย่างไรให้เครือข่ายสามารถไปต่อได้ด้วยตัวเอง “ซอกหาคน ค้นหายา สร้างศรัทธา หาแนวทำ” (1 ปีแรก – กำหนดเป้า กำหนดวัตถุประสงค์ ระเบียบข้อบังคับของชมรม  ปีต่อ ๆ มา – ติดตามงาน ต่อยอด ติดตา)

3.เมื่อเครือข่ายสามารถไปต่อได้ด้วยตนเองแล้ว ชุมชนได้ประโยชน์จาก “แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ” (2 ปีให้หลัง หลังจากเกิดเครือข่ายที่ชัดเจน เข้มแข็ง(กรรมการ กิจกรรม กองทุน) )

และ 16 พฤษภาคม 2550 ร่วมจัดเวทีเครือข่ายหมอพื้นบ้าน  สถานที่ รพ.สร้างคอม ก็ได้ผลเช่นเดียวกัน

 

4.11 พฤษภาคม 2550 ประชุมเชิงปฏิบัติการสรุปผลการประเมินมาตรฐานบริการการแพทย์แผนไทย  ได้จัดประชุมติดตามการดำเนินงานแพทย์แผนไทย รอบที่ 2 /2550   ณ ห้องประชุมร่มโพธิ์ทอง สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุดรธานี ตั้งแต่เวลา 09.00 – 16.30 น. ซึ่งมีบทสรุปเพื่อเสนอผู้บริหาร และขอให้ผู้รับผิดชอบการดำเนินงานการแพทย์แผนไทยได้ดำเนินการดังนี้

1.จัดทำรายงานประจำเดือนส่งภายในวันที่ 2 ของทุกเดือน โดยสามารถส่งในรูปแบบ EXCEL FILE และแจ้งเป็นหนังสือให้งานทราบ หรือจัดทำเป็นเอกสารส่ง โดยแบบฟอร์มสามารถดาวน์โหลดได้ในหมวดดาวน์โหลดเอกสาร

2.ส่งผลการประเมินมาตรฐานบริการการแพทย์แผนไทย ในรูปแบบ EXCEL FILE ภายในวันที่ 25 พฤษภาคม 2550

3.ส่งรายชื่อเจ้าหน้าที่สถานีอนามัยผู้รับผิดชอบงานการแพทย์แผนไทย ของสถานีอนามัยที่มีบริการ           แพทย์แผนไทยระดับ 2  ซึ่งงานการแพทย์แผนไทยได้จัดทำโครงการอบรมเจ้าหน้าที่สถานีอนามัยปี 2550  ภายในวันที่ 25 พฤษภาคม 2550

 

5.18 พฤษภาคม 2550  ร่วมกับเจ้าหน้าที่ ศวก.อุดรและ สถาบันวิจัยสมุนไพร (สวพ.) วิเคราะห์สภาพปัญหาและแนวทางแก้ไขเพื่อบรรลุเกณฑ์โครงการคุณภาพสมุนไพรไทย (ตัวคิว)  รพ.เพ็ญ และวัดป่าบ้านค้อ โดยในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานแพทย์แผนไทยนั้นคือการสำรวจข้อมูลของกลุ่มผู้ปลูกสมุนไพร

 

6.23 พฤษภาคม 2550 ร่วมกับตัวแทนเครือข่ายใบชะโนดและชมรมหมอพื้นบ้านสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้าพบ นายก.อบจ.เพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณ ซึ่งหน่วยงานทั้งสองได้ขอความร่วมมือให้งานการแพทย์แผนไทยประสานงานและร่วมจัดทำโครงการดนตรีสัมพันธ์สื่อสารชุมชน งบประมาณ 149,000 บาท และโครงการส่งเสริมการเรียนรู้หมอพื้นบ้านภูมิปัญญาท้องถิ่น งบประมาณ 265,400 บาท

 

7.29 พฤษภาคม 2550 จัดประชุมแกนนำเครือข่ายหมอพื้นบ้าน 5 อำเภอ และเข้าร่วมกิจกรรมเวทีคืนข้อมูลสู่ชุมชนของเครือข่ายใบชะโนด ณ วัดบ้านเมืองไพร อ.บ้านดุง ซึ่งคณะที่ร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ได้แก่ แกนนำเครือข่ายหมอพื้นบ้านและเจ้าหน้าที่จาก 5 อำเภอได้แก่ อำเภอบ้านดุง 20 คน , อำเภอหนองหาน 1 คน , อำเภอเพ็ญ 3 คน , อำเภอไชยวาน 2 คน และอำเภอกุมภวาปี 10 คน โดยได้ใช้งบประมาณจากงานสนับสนุนวิชาการ 5 ภาคประชาชน 2,400 บาท กิจกรรมมีการนำเสนอ แบ่งเป็น 2 ส่วน คือส่วนการนำเสนอของงานการแพทย์แผนไทย ได้แจ้งเกี่ยวกับการสรรหากรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และแนวทางการสำรวจภูมิปัญญาท้องถิ่น  โดยได้ฝากให้เจ้าหน้าที่ผู้ประสานงานได้อำนวยความสะดวกและให้ข้อคิดเห็นในการสำรวจ เพื่อใช้เป็นโจทย์ในการพบกันในคราวต่อไป และจะได้นำข้อมูลเกี่ยวกับบทเรียนเครือข่าย และการจัดตั้งเครือข่ายที่เข้มแข็งมาพูดคุยให้แกนนำได้นำไปดำเนินการ ทั้งนี้คัดเลือกจาก 5 อำเภอ เนื่องจากเป็นการนำร่องและให้แกนนำของแต่ละอ

[การแพทย์แผนไทยอุดรธานีกับโรคเบาหวาน]

7.29 พฤษภาคม 2550 จัดประชุมแกนนำเครือข่ายหมอพื้นบ้าน 5 อำเภอ และเข้าร่วมกิจกรรมเวทีคืนข้อมูลสู่ชุมชนของเครือข่ายใบชะโนด ณ วัดบ้านเมืองไพร อ.บ้านดุง ซึ่งคณะที่ร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ได้แก่ แกนนำเครือข่ายหมอพื้นบ้านและเจ้าหน้าที่จาก 5 อำเภอได้แก่ อำเภอบ้านดุง 20 คน , อำเภอหนองหาน 1 คน , อำเภอเพ็ญ 3 คน , อำเภอไชยวาน 2 คน และอำเภอกุมภวาปี 10 คน โดยได้ใช้งบประมาณจากงานสนับสนุนวิชาการ 5 ภาคประชาชน 2,400 บาท กิจกรรมมีการนำเสนอ แบ่งเป็น 2 ส่วน คือส่วนการนำเสนอของงานการแพทย์แผนไทย ได้แจ้งเกี่ยวกับการสรรหากรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และแนวทางการสำรวจภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยได้ฝากให้เจ้าหน้าที่ผู้ประสานงานได้อำนวยความสะดวกและให้ข้อคิดเห็นในการสำรวจ เพื่อใช้เป็นโจทย์ในการพบกันในคราวต่อไป และจะได้นำข้อมูลเกี่ยวกับบทเรียนเครือข่าย และการจัดตั้งเครือข่ายที่เข้มแข็งมาพูดคุยให้แกนนำได้นำไปดำเนินการ ทั้งนี้คัดเลือกจาก 5 อำเภอ เนื่องจากเป็นการนำร่องและให้แกนนำของแต่ละอำเภอมีผู้ช่วยเหลือที่พร้อมดำเนินการได้ดี และส่วนการนำเสนอของเครือข่ายใบชะโนดและชมรมหมอพื้นบ้านสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งชมรมได้นำเสนอกิจกรรมที่ดำเนินการมาแล้วของชมรม ความก้าวหน้าของการดำเนินการในเรื่องการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ ความปลอดภัย สะอาด นอกจากนี้ผู้จัด (คุณชัยพฤกษ์ ประธานเครือข่ายใบชะโนด ) ได้เชิญคณะนักเรียนและประชาชนในพื้นที่เข้าร่วมเรียนรู้ไปกับชมรมหมอพื้นบ้าน และเวลาบ่ายได้มีกิจกรรมศึกษาระบบนิเวศน์ป่าบ้านเมืองไพรเพื่อนำเสนอแนวคิดของการที่ชุมชนร่วมแรงร่วมใจกันอนุรักษ์ป่าชุมชนไว้ไม่ให้มีการจับจอง หักร้างถางพง ทำให้มีพื้นที่ป่าและพื้นที่ชุ่มน้ำของลำน้ำสงครามในบริเวณบ้านเมืองไพรกว่า 1 พันไร่ และชาวบ้านได้ใช้ประโยชน์ในการหาของป่าโดยเฉพาะหน่อไม้ ซึ่งขณะที่คณะได้ร่วมกิจกรรมนั้นมีชาวบ้านจากอำเภอทุ่งฝนก็เข้าเก็บหาหน่อไม้เช่นเดียวกัน นอกจากนี้ยังมีพืชสมุนไพรในพื้นที่ชุ่มน้ำดังกล่าวอีกหลายชนิดที่ยังไม่ได้ดำเนินการสำรวจ โดยวัตถุประสงค์ของผู้จัดต้องการให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้นำไปบอกต่อ หรืออาจจะนำแนวคิดของชุมชนไปปรับใช้กับพื้นที่ของตนเอง โดยบทสรุปเสนอผู้บริหารนั้น จากการสอบถามความต้องการของแกนนำที่เข้าร่วมกิจกรรมพบว่าในส่วนของแกนนำหมอพื้นบ้านที่เข้าร่วมกิจกรรมนั้นต้องการที่จะได้มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์เกี่ยวกับความรู้ในการใช้ยาสมุนไพรพื้นบ้านในการช่วยเหลือเพื่อนบ้านของหมอพื้นบ้าน จากประเด็นดังกล่าวน่าจะจัดทำเป็นประเด็นเชิงกลุ่มเช่นกลุ่มหมอยา หมอเป่า หมอน้ำมัน หรือเป็นประเด็น โดยจัดให้มีในกำหนดการในบางช่วง ซึ่งการแลกเปลี่ยนเช่นนี้จะทำให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมอยากมาเข้าร่วมในคราวต่อไปเพราะเป็นการตอบสนองความต้องการอีกส่วนหนึ่ง นอกจากตอบสนองวัตถุประสงค์ของเจ้าหน้าที่แล้ว