ภูมิปัญญาชาวบ้าน&เตาเผาถ่านแบบพอเพียง

เตาเผาถ่านแบบพอเพียง

เมื่อหลายๆปีก่อนนี้ ได้ทำไร่ปลูกผลไม้ (ภาคกลางเขาเรียกว่าทำสวน) ชื่อไร่ ณัฐพงศ์ ซึ่งแต่เดิมปลูกมะม่วงเขียวเสวยและน้ำดอกไม้ ระยะแรกที่ปลูกในจังหวัดกำแพงเพชร แทบจะไม่มีใครทำสวนมะม่วงกันเลย ผลผลิตดีมากๆ พอมาถึงวันตอนนี้เราพ่อและแม่จะขอพักแล้ว ลูกชายก็บอกว่าไม่มีเวลามาช่วยดูแลไร่ เพราะเขาต้องทำงานราชการ ไม่รู้จะทำอย่างไร เพราะเลยตัดมะม่วงทิ้งมาปลูกยางนาแทน เพราะไม่ต้องดูแล อีก 10-20 ปี ให้เขาตัดไปขาย หรือเพิ่มพื้นที่สีเขียวของกำแพงเพชรก็ตามใจเขา

สิ่งที่จะเล่า คือ เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ได้จ้างช่างท้องถิ่นมาซ่อมแซมรั้วไร่ยางเพื่อกันไม่ให้วัว แพะ ของชาวบ้านเข้ามากัดกินต้นไม้ ช่างที่มาซ่อมรั้วเขามองเห็นกิ่งมะม่วง เศษไม้ที่มีมากมายในไร่เหลือจาก ที่เราขายต้นใหญ่ไปแล้ว ปล่อยให้เศษเล็กๆให้ผุพังกลายเป็นปุ๋ย เขาบอกว่าเสียดายที่เศษไม้ขนาดนี้ บ้านเขาเผาถ่านใช้ได้เป็นปี ได้ถามคนเฝ้าไร่ก็เผาถ่านไม่เป็น

ช่างไม้เขาบอกวิธีเผาถ่าน โดยใช้เตาเผาถ่านแบบพอเพียง และสาธิต ดังนี้

1. หาถังน้ำมัน 200 ลิตร ราคาถังที่ให้คนงานไปซื้อ ประมาณถังละ 50 บาท มาตัดปากถังออก

2. นำเศษไม้สด หรือ แห้ง ต้นอะไรก็ได้ มาอัดใส่ถังให้แน่น (เคล็ดลับให้แยกไม้สด ไม้แห้งออกจากกัน ถ้าเป็นไม้สดก็ใช้ไม้สดทั้งหมด อย่าผสมกัน เพราะจะทำให้ถ่านสุกไม่เท่ากัน) วางพักไว้ (ข้อควรคิด ไม่ได้แนะนำให้ไปตัดต้นไม้ทำลายป่า แต่ให้ใช้เศษไม้จากการตัดต้นไม้ในบ้าน)

3. ขุดหลุม ให้ลึก ประมาณครึ่งศอก วางไม้แห้งที่เป็นเชื้อเพลิง ลงไปจุดไฟ พอไฟลุกแล้ว คว่ำถังที่อัดไม้ลงไปบนหลุม เป็นอันว่าเสร็จกระบวนการเผาถ่าน

4. ทิ้งไว้ประมาณ 1 วัน ( 24 ชั่วโมง) กรณีที่เป็นไม้แห้ง หรือ 2 วัน (48 ชั่วโมง) กรณีที่เป็นไม้สด หรือสังเกตดูว่าไม่มีควัน แสดงว่าถ่านสุกแล้ว

5. ยกถังไม้ตั้ง รดนำดับไฟ ทิ้งไว้ให้เย็น (ระวัง ถังมันร้อน) เก็บไว้ใช้แทน แก๊ส ยุดราคา ลอยตัวได้เลย ประหยัดมากๆ

6. ข้อควรระวัง ระวังอย่าให้เด็ก คนชรา และสุนัข เข้าไปใกล้ เพราะถังมันร้อนมาก เดี๋ยวจะเกิดโศกนาฏกรรมก่อนได้ใช้ถ่าน

วันนี้ คนเฝ้าไร่ ชอบมาก บอกว่าขนาดไม้ผุๆ ถ่านยังไฟแรงขนาดนี้ แอบไปซื้อถังมาเพิ่มอีกสองถัง เพื่อเผาถ่าน บอกว่า จะเอาไปขายร้านหมูกระทะ ก็เลยบอกว่าไม่ต้องไปขายหรอก เก็บตุนไว้ใช้เองก็พอ อิอิ กลัวคนเฝ้าไร่รวย

ภาพสาธิตการเผาถ่าน