รู้ว่ารู้ไม่หมด
หัวใจของการจัดการความรู้อยู่ที่วิธีคิด เราจะหลีกเลี่ยงวิธีคิดแบบ 2 ขั้ว ดำ – ขาว, ใช่ – ไม่ใช่, รู้ – ไม่รู้ แต่จะฝึกให้คิดอย่างซับซ้อน มองเรื่องราวต่าง ๆ อย่างเชื่อมโยงกัน และเห็นความเชื่อมโยงระหว่าง 2 ขั้ว เห็นเรื่องราวที่อยู่ระหว่าง 2 ขั้วนั้น
ในเรื่องความรู้ เราพูดกันถึงความรู้ของตัวเราเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งว่า
· รู้ว่ารู้
· รู้ว่าไม่รู้
· ไม่รู้ว่ารู้
· ไม่รู้ว่าไม่รู้
ซึ่งเป็นวิธีมองแยกเป็น 2 ขั้ว รู้ – ไม่รู้ วิธีคิดแบบ KM น่าจะเรียกว่า “คิดแบบติดดาว” คือรู้ระดับ 1 ดาว...ไปจนถึงรู้ระดับ 5 ดาว
คนทีมีนิสัยเรียนรู้ตลอดชีวิตคือ คนที่ไม่เคยบอกตัวเองว่าตนรู้ระดับ 5 ดาวในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง คือเป็นคนที่ประพฤติตนเป็นถ้วยชาที่น้ำไม่เต็มแก้ว
คิดแบบ KM คือคิดกระบวนระบบ (Systems Thinking) รู้ว่าแต่ละเรื่องมีหลากหลายมิติซับซ้อน ตัวเรามีความรู้บางด้านบางมิติ แต่ก็อาจจะมืดบอดคิดไม่ถึงในบางมิติ
วิจารณ์ พานิช
8 ส.ค.48