หัวใจนักส่งเสริมเกษตรสู่การพัฒนางานด้วย PAR
กว่าจะมีโอกาสได้ออกไปปฏิบัติงานร่วมกับนักส่งเสริมการเกษตร ในระดับอำเภอนำร่องของการนำระบบส่งเสริมการเกษตรฉบับปรับปรุงใหม่เมื่อปี 2551ไปใช้ในระดับอำเภอและพื้นที่ โดยใช้ศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลเป็นกลไก ซึ่งมีการประกาศใช้ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2551 เป็นต้นมา
โดยกระบวนการทำงานแล้วทางทีมงานของสำนักงานเกษตรจังหวัด ได้ชี้แจงและทำความเข้าใจกับบุคลากรทั้งจังหวัด จากนั้นได้ทำการคัดเลือกอำเภอนำร่อง เป็นอำเภอเน้นหนัก โดยนำกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ( PAR )ไปประยุกต์ใช้
สำนักงานเกษตรอำเภอพรานกระต่าย เป็นอำเภอนำร่อง ความจริงเราก็ได้เริ่มวางกระบวนการทำงานร่วมกันมาหลายเดือนแล้ว ได้พิจารณากำหนดโจทย์ร่วมกัน ในการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนากระบวนการทำงานตามระบบส่งเสริมการเกษตร กรณีศึกษา สำนักงานเกษตรอำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร
ในระดับสำนักงานเกษตรอำเภอพรานกระต่าย ได้มีการวางกระบวนการทำงานร่วมกัน มีศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบล ที่สมัครเข้าร่วมในการนำกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม(PAR ) ไปประยุกต์ใช้ แต่ก็ต้องขอเรียนว่าในเบื้องต้นเรามีความตั้งใจที่จะสร้างความเข้าใจแก่นักส่งเสริมการเกษตรผู้รับผิดชอบตำบล หรือผู้ที่ทำหน้าที่เลขานุการคณะกรรมการบริหารศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลให้มีความเข้าใจในหลักการของ PAR ซึ่งจำเป็นที่จะต้องซักซ้อมความเข้าใจกันหลายๆครั้ง เพื่อให้มีความเข้าใจที่ตรงกัน หรืออาจจะพูดให้ง่ายๆก็คือต้องให้เห็นช้างทั้งตัวเหมือนกันนั่นเอง
แต่ข้อตกลงร่วมแต่ละตำบลจะต้องกำหนดกลุ่มเรียนรู้หรือชุมชนตัวอย่างที่เป็นกรณีศึกษาที่มาจากผลการวิเคราะห์พื้นที่และชุมชน ตามแผนพัฒนาการเกษตรประจำตำบล ที่ผ่านเวทีประชาคมระดับหมู่บ้านและระดับตำบล มาแล้ว โดยมีเกษตรกรเป้าหมายมีความประสงค์ที่เข้าร่วมกระบวนการวิจัย PAR ร่วมกันต่อไป โดยที่ผู้ดำเนินการวิจัย ต้องไปออกแบบร่วมกัน ตลอดจนกำหนดโจทย์วิจัยร่วมกันในชุมชนนั่นเอง
ในวันนี้วันที่ 29 ตุลาคม 2551 ทางทีมงานจากสำนักงานเกษตรจังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งประกอบไปด้วย ผม และหัวหน้าวิโรจน์ พ่วงกลัด และอ.สิงห์ป่าสัก ความจริงแล้วเราไปสรุปบทเรียนการนำระบบส่งเสริมการเกษตรฉบับปรับปรุงใหม่ไปใช้ ว่าผลความก้าวหน้าเป็นอย่างไรพบปัญหาอุปสรรคอย่างไรบ้าง แล้วมีการแก้ไขอย่างไร ความจริงแล้วเรามีความตั้งใจที่จะลงไปปฏิบัติงานร่วมกับทีมงานในระดับอำเภออย่างต่อเนื่อง แต่ระบบการเอื้อหนุนผู้ปฏิบัติงานก็มีข้อจำกัดมาก ซึ่งอาจจะรวมถึงบรรยากาศในการทำงานร่วมกัน เวทีของการเรียนรู้มิได้เกิดขึ้นได้ง่ายๆในองค์กรแต่นักส่งเสริมผู้ปฏิบัติงานในระดับพื้นที่-ชุมชนเขาทำงานกันอยู่ ในช่วงนี้ก็มีพี่น้องเกษตรกรประสบภัยธรรมชาติน้ำท่วมทำให้ข้าวและพืชไร่เสียหาย จะต้องเร่งรัดสำรวจพื้นที่ได้รับเสียหาย ในขณะเดียวกันก็ต้องพัฒนาและยกระดับของการพัฒนางานส่งเสริมการเกษตรในขอบเขตพื้นที่ที่รับผิดชอบอีกด้วย
คุณประสิทธิ์ อุทธา รับผิดชอบตำบลพรานกระต่าย
คุณกัลยาณี สมงาม รับผิดชอบตำบลคลองพิไกร
คุณเสนาะ ยิ้มสบาย รับผิดชอบตำบลเขาคีรีส
คุณประทุมวัน บัวเผี่ยน รับผิดชอบตำบลวังตะแบก
คุณสนอง ขวัญคำ รับผิดชอบตำบลถ้ำกระต่ายทอง
คุณรัตติยา ขวัญคำ รับผิดชอบตำบลคุยบ้านโอง
คุณบุญส่ง จอมดวง รับผิดชอบงานสถาบันเกษตรกร
แต่นักส่งเสริมการเกษตรระดับปฏิบัติการ ที่มีความพร้อมในการพัฒนาตัวเองเข้าสู่กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ของสำนักงานเกษตรอำเภอพรานกระต่าย จำนวน 7 คนประกอบด้วย ตำบลพรานกระต่าย ตำบลคลองพิไกร ตำบลเขาคิริส ตำบลวังตะแบก ตำบลคุยบ้านโอง ตำบลถ้ำกระต่ายทอง แต่เราก็ต้องให้กำลังใจกัน ช่วยเติมพลังให้มีความมุ่งมั่นที่พัฒนางานกันต่อไปนะครับ
สวัสดีครับพี่เขียว
ยังไงก็ PAR กันให้ตลอดรอดฝั่ง
อยากลืม เกษตรหมู่บ้าน นะครับกลับมาอีกแล้ว
ขอบคุณมากครับ