สืบค้นหาความหมายของ ไม้มลาย ไม้ม้วน

จากที่ผู้เขียนได้เขียนบทความเกี่ยวกับไม้ม้วน ไว้ว่ามีความเกี่ยวพันกับเสียง เออ-อ ในภาษาไทยใหญ่อย่างน่าสงสัยว่าจะเป็นที่มาจากต้นสายรากเหง้าตระกูลเดียวกันหรือไม่ หากสนใจติดตามได้ที่

---> http://gotoknow.org/blog/variaty/116067

คำว่า “ไม้ม้วน” ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๔๒ ให้ความหมายว่า “เครื่องหมายสระ รูปดังนี้ ใ” และ “ไม้มลาย” ให้ความหมายว่า “เครื่องหมายสระ รูปดังนี้ ไ”

สรุปว่าไม่อาจทราบได้อยู่ดีว่า แปลว่าอะไร นอกจากแสดงให้เห็นถึงรูปสระว่ามีหน้าตาเป็นอย่างไรเท่านั้น เมื่อลองหาความหมายจากคำว่า “ม้วน” พบว่า พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๔๒ ให้ความหมายว่า “ก. หมุนพันเข้าไปให้มีลักษณะกลมอย่างรูปทรงกระบอก.” ก็เป็นที่เข้าใจได้ว่า ไม้ม้วน น่าจะแปลว่าเครื่องหมายสระที่เขียนให้หมุนพันเข้าไปให้มีลักษณะกลมอย่างรูปทรงกระบอก ตามรูป “ใ”

ต่อไปลองหาความหมายของคำว่า “มลาย” พบว่า พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๔๒ ให้ความหมายว่า “ก. แตก, ตาย, ทำลาย.” จึงเป็นที่กังขาว่า ไม้มลาย จะแปลว่า ไม้ตาย กระนั้นหรือ ผู้เขียนเก็บงำความสงสัยมาเป็นเวลานาน จึงพยายามแสวงหาคำตอบอยู่เสมอมา ในที่สุดคำตอบก็ปรากฏจากบทความในวารสารราชบัณฑิตยสถาน

ประเสริฐ ณ นคร กล่าวว่า “สมัยโบราณมีคำควบกล้ำมากกว่าปัจจุบัน เช่น ม กับ ล จารึกหลักที่ ๒ ใช้ ฟ้าแมลบ ปัจจุบันภาคกลางใช้ แลบ ล้านนา ใช้ แมบ ในทำนองเดียวกันนี้ มีคำ มลื่น-ลื่น-มื่น มล้าง-ล้าง-ม้าง เราอาจจะแปลไม้มลายไม่ออกแล้ว แต่ไทยล้านนาใช้ มาย แปลว่า คลายออก ฉะนั้นไม้ม้วนเขียนปลายม้วนเข้า ไม้มลายเขียนปลายคลายออกไป คำว่า มลาก แปลว่า ดี เช่น ยินมลาก ฉะนั้น ผู้ลากมากดี แปลว่า ผู้ดีดีดี นั่นเอง”^๑

ในที่นี้จึงอาจสรุปได้ว่า ไม้ม้วน หมายถึงเครื่องหมายสระที่เขียนให้หมุนพันเข้าไปให้มีลักษณะกลมอย่างรูปทรงกระบอก ตามรูป “ใ” และ ไม้มลาย หมายถึงเครื่องหมายสระที่เขียนให้ปลายคลายออกไป ตามรูป “ไ”

กล่าวให้ถึงที่สุด ผู้เขียนเห็นว่า ทุกตัวอักษร ทุกถ้อยคำในภาษาไทย ล้วนมีความหมาย มีประวัติ มีที่มาที่ไป ขึ้นอยู่กับว่าลูกหลานไทยผู้ที่ใช้ภาษาไทยในชีวิตประจำวันจะเข้าใจหรือไม่ และสนใจที่จะเรียนรู้รักษ์ภาษาของเรา ตลอดจนมีความตระหนักที่จะใช้ภาษาไทยให้ถูกต้องหรือไม่เท่านั้นเอง

^๑ประเสริฐ ณ นคร, “ภาษาถิ่นกับศิลาจารึก” ใน วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๒๗ ฉบับที่ ๑ ม.ค.-มี.ค. ๒๕๔๕, (กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, ๒๕๔๕), หน้า ๑๘๙.