ฉบับที่ ๑

แด่กานต์วลี

ก

านต์วลีที่รัก ผมบินจากกานต์มาสู่ฟากฟ้าที่แสนไกล ไกลจากที่กานต์อยู่ ผมไม่ทราบเหมือนกันว่าทำไมจึงต้องจากกานต์มา แต่การที่กานต์ไม่เข้าใจและไม่ยอมรับเกี่ยวกับสิ่งที่ผมรัก เป็นสาเหตุหนึ่งที่เราต้องแยกทางจากกัน....

ความรักควรเป็นต้นไม้ที่รากฝังลึกอยู่ในดิน แต่กิ่งก้านแผ่ขยายไปในท้องฟ้า..

กานต์ยังจำวันที่เราหมางเมินกันครั้งแรกได้ไหม เรื่องเล็ก ๆ

ซึ่งไม่น่าจะเป็นสาเหตุ แห่งการแยกทางของสองเราเลย ครั้งนั้นผมชวนกานต์

สมัครเข้าเรียนคณะเศรษฐศาสตร์ แต่กานต์ไม่ยอม กานต์บอกว่าเศรษฐศาสตร์เป็นวิชาที่มุ่งแต่จะเอารัดเอาเปรียบคน เป็นวิชาของพวกนายทุน เป็นวิชาของคนที่มุ่งแต่ประโยชน์ตน ผมพยายามอธิบายให้กานต์ฟังว่า เศรษฐศาสตร์ หรือ Economics ในภาษาอังกฤษนั้น มีรากศัพท์มาจากภาษากรีก คือ OIKONOMIKOS ที่แปลว่า การจัดการบ้าน (Household) เศรษฐกิจ (Economy) ก็มาจากคำว่า Oikos “บ้าน” กับ Nemein “การจัดการ” มันจึงเป็นเพียงวิชาการจัดการบ้าน การจัดการครอบครัวเท่านั้นเอง .. ทำไมกานต์ถึงมองเศรษฐศาสตร์ไปในแง่ลบได้มากมายถึงเพียงนั้น และต่อมาผมจึงได้ทราบว่าสิ่งที่กานต์พูดทั้งหมด เป็นข้ออ้างเพียงเพื่อจะแยกทางไปจากผม นึกดูแล้ว กานต์และผมก็เหมือนวิชาเศรษฐศาสตร์นั้นแหละ คือ เศรษฐศาสตร์เป็นวิชาที่ศึกษาถึงกระบวนการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดเพื่อนำไปผลิตสินค้าและบริการเพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ที่มีอยู่อย่างไม่จำกัด....^๑

และผมจะทำอย่างไรให้หัวใจของกานต์ที่มีหัวใจลดน้อยลงทุกวันบรรจุความรักของผมที่มีอยู่อย่างไม่จำกัดได้…

กานต์เลือกลงคณะโบราณคดี ซึ่งผมก็ไม่เคยขัดขวางความต้องการของกานต์ กานต์บอกว่าชอบศึกษาเรื่องเก่า ๆ ค้นหาลึกสู่อดีต แล้วทำไมกานต์ไม่ทราบหรือครับว่า เศรษฐศาสตร์ก็มีมาแต่โบราณกาล ทุกชาติทุกประเทศก็เอาเศรษฐศาสตร์มาใช้กับชาติ เพื่อนำความมั่งคั่งเข้ามาสู่ประเทศของตน ในศตวรรษที่ ๑๓ – ๑๖ ประเทศต่าง ๆ พยายามที่จะส่งสินค้าออกไปขายให้มากกว่าการซื้อสินค้าเข้าประเทศ ซึ่งเขาเรียกว่า “ ลัทธิพาณิชนิยม ” และเศรษฐศาสตร์ ก็เริ่มเป็นศาสตร์ขึ้นมาอย่างแท้จริง เมื่อบิดาแห่งเศรษฐศาสตร์ อดัม สมิธ

( Adam Smith ) ได้เขียนหนังสือชื่อ ความมั่งคั่งแห่งชาติ (The Wealth of Nations ) ในศตวรรษที่ ๑๘ ... เมื่อ ค.ศ.๑๗๗๖ โดยกล่าวว่ามนุษย์จะตัดสินใจทางเศรษฐกิจอย่างมีเหตุผล เพื่อให้ตนเองได้รับผลประโยชน์มากที่สุด ซึ่งจะกลายเป็นผลประโยชน์ของส่วนรวมโดยปริยาย…^๑

และปลายปี ศตวรรษที่ ๑๙ อัลเฟรด มาร์แซล ( Alfred Marshall ) เสนอทฤษฎีว่าด้วยการผลิตอันเป็นที่มาของทฤษฎีเศรษฐศาสตร์จุลภาค ( Micro economics Theory ) จนเมื่อเกิดเหตุการณ์เศรษฐกิจตกต่ำ คนว่างงานมากขึ้น จอห์น เมนาร์ด เคนส์ (John Maynard Keynes ) เสนอทฤษฎีว่าด้วยการจ้างงาน(Theory of Employment)โดยแนะนำให้รัฐบาล ใช้นโยบายการคลังจึงเกิดเศรษฐศาสตร์มหภาค (Macroeconomics ) ขึ้น

เห็นหรือยังล่ะ กานต์วลี เศรษฐศาสตร์ของผมเป็นวิชาเก่าแก่เหมือนอย่างที่กานต์ต้องการค้นหา แม้แต่ในประเทศไทย เราก็มีสิ่งที่เกี่ยวกับเศรษฐกิจมาตั้งแต่ สมัยกรุงสุโขทัย ซึ่งปรากฏในศิลาจารึกไงล่ะครับ “ จูงวัวไปค้า ขี่ม้าไปขาย ใครจักใคร่ค้าช้างค้า ใครจักใคร่ค้าม้าค้า ใครจักใคร่ค้าเงินค้า ไพร่ฟ้าหน้าใส…” ส่วนหนังสือเศรษฐศาสตร์ เล่มแรกที่ชื่อว่า ทรัพยศาสตร์เบื้องต้น โดยพระยาสุริยานุวัตร เขียนเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๔ ต่อมากรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.)ได้ เขียนหนังสือตลาดเงินตรา ปี พ.ศ. ๒๔๕๙ และในปี พ.ศ. ๒๔๗๗ ก็มีการเปิดสอนวิชาเศรษฐศาสตร์ ที่มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์และการเมือง

ที่ผมเล่าให้กานต์ฟังอย่างยืดยาว ก็เพราะต้องการให้กานต์เข้าใจว่า วิชาเศรษฐศาสตร์เป็นวิชาที่มีมาแต่โบราณกาล และจะยังคงมีต่อไปอีกในอนาคต

“ จิตใจของเธอกับใจของฉันจะยังตกลงกันไม่ได้

จนกว่าจิตของเธอจะหยุดคิดตัวเลข และใจของฉันเลิกล่องลอยอยู่ในหมอก ”

Your mind and my heart will never agree

Until your mind ceases to live in numbers And my heart in the mist.^๑

ผมได้นึกย้อนถึงความรักของสองเรา เมื่อลองวิเคราะห์ถึงกานต์และผมทีละส่วนอย่างละเอียด เช่น หัวใจ สมอง ความคิด ฯลฯ หัวใจของเรามีสี่ห้อง ใช่ไหมกานต์ กานต์ก็รู้ทุกพื้นที่ทั้งสี่ห้องมีแต่กานต์วลี กานต์วลี แต่เมื่อผมนึกถึงสมองของกานต์ กลับเป็นว่า ขณะนี้มีแต่ตัวเลขและเขาคนนั่น กานต์รู้ไหมครับ การที่เราศึกษาส่วนย่อย ๆ หรือวิเคราะห์เศรษฐกิจในหน่วยย่อย ๆ เช่นการศึกษาการบริโภคของนักเรียนโรงเรียนหนึ่ง ศึกษาวิธีการบริโภคหรือการผลิตของบริษัทแห่งหนึ่ง เราเรียกว่า เศรษฐศาสตร์จุลภาค (Micro economics)

หรือ ถ้าคิดอย่างโดยรวม เช่น ความรักของผมและกานต์ใกล้สิ้นสุดจบลงแล้ว มันก็คล้ายกับการศึกษาระดับรวมของประเทศ เช่น ภาวะการจ้างงานของประเทศ ภาวะค่าครองชีพ รายได้รวมของประเทศ เขาจะเรียกว่า เศรษฐศาสตร์มหภาค (Macro economics)

อย่างไรก็ตาม ส่วนย่อยและส่วนใหญ่ย่อมมีความสัมพันธ์กัน เช่นสมองของกานต์ (ส่วนย่อย) ทำให้ความรักของเรา (ส่วนรวม) เลวร้ายลง หรือเศรษฐกิจส่วนย่อยในหลาย ๆ ส่วนก็มีผลต่อเศรษฐกิจโดยส่วนรวม หรือ ความรักของเรา (ส่วนใหญ่) ทำให้หัวใจของผม (ส่วนย่อย) เศร้าสร้อย หม่นหมอง

ดังนั้น เศรษฐศาสตร์จุลภาคและมหภาคจึงต้องศึกษาสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด

กานต์วลี ผมถามกานต์สักนิดเถอะว่า ตลอดทั้ง ๔ ปี ที่ผ่านมา กานต์ได้ให้อะไรตอบแทนแก่ชีวิตและหัวใจของผมบ้าง ซึ่งในทางเศรษฐศาสตร์ มี ปัจจัยการผลิตอยู่ ๔ อย่าง ได้แก่ ที่ดิน ทุน แรงงาน และผู้ประกอบการ ต่างก็มีผลตอบแทน