การวิเคราะห์ PZSE (Point of Zero Salt Effecr) เมื่อเพิ่มเกลือโซเดียมคลอไรด์ หลังจากการวัด pH1 แล้ว จะต้องเขย่าสารละลายดินให้ครบสามชั่วโมง
มิฉะนั้นค่าของ pH2 โดยเฉพาะที่ระดับความเข้มข้นของกรด HCl สูง จะวัดได้ต่ำกว่า pH1 ซึ่งอาจจะเกิดปัญหาเวลานำค่า pH ทั้งสองไปเขียนกราฟเพื่อหาจุดที่กราฟของ pH ทั้งสองตัดกัน
กลไกในการแลกเปลี่ยนประจุระหว่างโซเดียมกับไฮโดรเจนในสภาพที่ความเข้มข้นของกรด HCl ต่างกัน ยังต้องค้นคว้าเพิ่มเติมอีกมาก
ผมคงต้องค้นคว้าจากในตำราอีกมาก แทบเรียกได้ว่า มาเรียนต่อทางด้านดินด้วยความรู้ที่น้อยนิดมาก
อาจารย์สอนในชั้นเรียนเมื่อวานนี้ ก็เพิ่งทราบเองว่าการแลกเปลี่ยนประจุบวกระหว่างโปรตอนกับ โซเดียม เกิดขึ้นภายในระยะเวลาอันสั้นมาก คงเป็นมิลลิวินาที
ต่างกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับอินทรย์วัตถุ จนกลายมาเป็นฮิวมัส ซึ่งอาจใช้เวลายาวนานหลายสิบปี ในพื้นที่หนาวหรืออบอุ่น ซึ่งปัจจัยทางด้านภูมิอากาศมีความสำคัญของกิจกรรมและกระบวนการทางจุลลินทรย์
ที่เพิ่งมารู้ทั้งๆ ที่เรียนมาได้สองปีแล้ว คงเพราะไม่ค่อยได้อ่านหนังสือนี่เอง ความรู้เบื้องต้นทั้งหลายมันมีอยู่แล้วในตำราน่ะ