CoP (No.1)

การพัฒนาองค์กรจัดการความรู้ด้วย CoP

Communities of Practice (CoP) คือ ชุมชนนักปฏิบัติ หรือ ชุมชนแนวปฏิบัติ

CoP มีองค์ประกอบ 3 ด้าน คือ

- โดเมน

- ชุมชน

- แนวปฏิบัติ

โดเมน (Domain)  เป็นหัวข้อความรู้หรือปัญหาที่สมาชิกชุมชนมีแรงปรารถนาร่วมกัน

ชุมชน (Communities) คือพันธะทางสังคมที่ยึดเหนี่ยมสมาชิกเข้าไว้ด้วยกัน โดยสมาชิกชุมชนจะมีความสนิทสนม ไว้วางใจ รวมทั้งคุ้นเคยในฝีไม้ลายมือและความชอบของกันและกัน

แนวปฏิบัติ (Practice) เป็นองค์ความรู้ที่เป็นผลิตผลของการอยู่รวมกันเป็นชุมชน สมาชิกจะนำแนวปฏิบัติเหล่านี้ไปเป็นแนวทางในการปฏิบัติงาน และนำสิ่งที่ได้เรียนรู้จากการฝึกปฏิบัติมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนสมาชิกในชุมชน เป็นการต่อยอดความรู้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด

องค์ประกอบทั้งสามนี้เปรียบเสมือนเก้าอี้สามขา ถ้าเราเลื่อยขาใดขาหนึ่งทิ้งไป เก้าอี้ย่อมไม่สามารถตั้งอยู่ได้ต้องล้มครืนลงมา CoP ก็เช่นเดียวกัน ถ้าขาดโดเมนไป ชุมชนย่อมไร้ซึ่พลังและแรงจูงใจ ถ้าขาดความเป็นชุมชน สมาชิกย่อมไม่มีความสนิทสนมและไว้วางใจซึ่งกันและกัน ทำให้การแลกเปลี่ยนความรู้เป็นไปอย่างไม่จริงเท่าที่ควร และสุดท้าย ถ้าขาดแนวปฏิบัติไป ชุมชนอาจเป็นได้แค่เครือข่ายอย่างไม่เป็นทางการที่ไม่สามารถพัฒนาองค์ความรู้ได้ดีเท่าที่ควร

นอกจากจะต้องมีครบทั้งสามองค์ประกอบแล้ว CoP ที่เปี่ยมไปด้วยพลังและความเข้มแข็งจะต้องพัฒนาองค์ประกอบทั้งสามด้านอย่างสมดุล เปรียบได้กับเก้าอี้สามขาที่มีขายาวเท่า ๆ กันทั้งสามขา ถ้าหากขาใดขาหนึ่งยาวหรือสั้นกว่าอีกขาหนึ่ง เก้าอี้ตัวนั้นย่อมโคลงเคลง ไม่มีหลักเท่าที่ควร แต่ก็ยังสามารถตั้งตรงได้อยู่ แต่เมื่อใดที่มีอะไรเข้ามากระทบอย่างรุนแรง เก้าอี้ตัวนั้นก็ย่อมมีโอกาสที่จะล้มลงได้ทุกเมื่อ...