3.ความรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับ กล้วยไม้

ตำรา กล้วยไม้ ออนไลน์

ความรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับ กล้วยไม้
ผู้เขียน ขอบันทึกความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ กล้วยไม้ ซึ่งได้มาจากตำรากล้วยไม้หลายๆเล่ม แล้วผู้เขียนเอามาเรียบเรียงเป็นเอกสารประกอบการสอนวิชากล้วยไม้การค้า ซึ่งผู้เขียนรับผิดชอบสอนอยู่ในปัจจุบัน ดังนี้คือ
1.ตำนานเกี่ยวกับกล้วยไม้
-มีตำนานกล่าวกันไว้ว่า การสะสมกล้วยไม้ เริ่มขึ้นในราวคริสต์ศตวรรษที่ 18 โดยมีกัปตันเรือเดินสมุทรชาวอังกฤษในยุคนั้น เที่ยวกว้านซื้อและรวบรวมกล้วยไม้จากภูมิภาคต่างๆของโลกมาปลูกเลี้ยงไว้ ซึ่งส่งผลให้บรรดานักพฤกษศาสตร์ และนักปลูกเลี้ยงสะสมไม้ประดับทั้งหลาย พากันออกแสวงหากล้วยไม้พันธุ์ต่างๆ และคิดค้น พัฒนาการผสมพันธุ์กล้วยไม้ เพื่อให้ได้กล้วยไม้พันธุ์ใหม่ๆขึ้นมามากมาย เช่น กล้วยไม้ลูกผสม จากกล้วยไม้สกุล แคทลียา เป็นต้น
2.ที่มาของคำว่า orchid
-คำว่า กล้วยไม้ มีชื่อในภาษาอังกฤษว่า orchid ซึ่งมีรากศัพท์มาจากภาษากรีก ว่า orchis ซึ่งเป็นชื่อที่เก่าแก่ที่สุด โดยปรากฎอยู่ในหนังสือที่ชื่อ enquiry into plant ซึ่งเขียนโดย ทีโอฟราตุส (theophratus) ซึ่งหมายถึง ลักษณะของรากสะสมอาหารที่อวบอ้วนของกล้วยไม้
3.ประวัติกล้วยไม้ของไทย
-ในช่วงต้นสมัยรัตนโกสินทร์ ประมาณปีพ.ศ.2380 นายเฮนรี่ อาลาบาสเตอร์ (ต้นตระกูลเศวตศิลา) เป็นคนแรกที่นำกล้วยไม้จากต่างประเทศหลายๆชนิด มาปลูกเลี้ยงในเมืองไทย ส่วนใหญ่เป็นกล้วยไม้กลุ่มรากอากาศ ที่ปลูกเลี้ยงด้วยกระเช้าแขวน ในโรงเรือนกล้วยไม้ เป็นการอวดความงาม ของดอกกล้วยไม้ในหมู่ข้าราชบริพาร สังคมชนชั้นสูงเท่านั้น การปลูกเลี้ยงกล้วยไม้จึงยังไม่แพร่หลายในหมู่ประชาชนมากนัก และถูกจัดเป็นการปลูกเลี้ยง การศึกษาหาความรู้ และการเผยแพร่กันในเฉพาะชนชั้นสูงเท่านั้นด้วย
4.ตำรากล้วยไม้เล่มแรกของไทย
-ตำราเกี่ยวกับกล้วยไม้เล่มแรกของไทยชื่อ ตำราเล่นกล้วยไม้ เป็นพระนิพนธ์ของสมเด็จเจ้าฟ้า กรมพระนครสวรรค์ วรพินิต ในรัชสมัยของสมเด็จพระปิยมหาราช พิมพ์เมื่อ พ.ศ.2460 และพิมพ์ครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ.2502 ในตำราเล่มนี้ ยังได้จำแนกผู้ปลูกเลี้ยงกล้วยไม้ออกเป็น 3 กลุ่มด้วยกัน ได้แก่ 1.ผู้สนใจทางพฤกษศาสตร์ 2.พวกค้าขายกล้วยไม้ และ3.พวกปลูกเลี้ยงไว้ชม หรือพวกเล่นกล้วยไม้
5.กล้วยไม้ คืออะไร
-กล้วยไม้ คือไม้ดอกในกลุ่มพืชใบเลี้ยงเดี่ยว(monocotyledonous plant) อยู่ในวงศ์(family)
orchidaceae เป็นพืชจำพวกไม่มีเนื้อไม้ แต่อายุยืนนานหลายปี (perennial herb) มีจำนวนชนิด(species) มากที่สุดในบรรดาไม้ดอกต่างๆ คือมีประมาณ 19,000 ชนิด ปัจจุบันทั่วโลกพบแล้วประมาณ 796 สกุล(genera) ในประเทศไทยพบแล้วประมาณ 167 สกุล 1,140 ชนิด ซึ่งคิดเป็นประมาณ 21 % ของจำนวนสกุลที่พบทั้งหมดทั่วโลก
6.การจำแนกกล้วยไม้ตามที่พบในธรรมชาติ
6.1.กล้วยไม้อิงอาศัย(epiphytic orchid)
6.2.กล้วยไม้อิงอาศัยบนหิน (lithophytic orchid)
6.3.กล้วยไม้ดิน (terrestrial orchid)
6.4.กล้วยไม้กินซาก (saprophytic orchid)
7.ประโยชน์ของการเลี้ยงกล้วยไม้
-การเลี้ยงกล้วยไม้ สามารถให้ประโยชน์แก่เราในหลายๆด้าน ได้แก่
7.1.เป็นงานอดิเรก ทำให้เป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ ก่อให้เกิดความเพลิดเพลินใจ
7.2.เป็นอาชีพเสริมรายได้พิเศษได้ เพราะเราสามารถนำกล้วยไม้ไปจำหน่ายได้ ไม่ว่าจะเป็นการจำหน่ายดอกกล้วยไม้ หรือต้นกล้วยไม้
7.3.เป็นอาชีพหลักได้ หากมีทุนเพียงพอ มีการทำงานอย่างเต็มที่เต็มเวลา ศึกษาหาตลาดให้เหมาะสม ธุรกิจกล้วยไม้นี้ จะสามารถยึดเป็นอาชีพหลักได้เป็นอย่างดีอาชีพหนึ่งในสังคมปัจจุบัน

ชยพร แอคะรัจน์

...