การจัดการความรู้ที่ควรจะเป็น

การจัดการความรู้บางทีที่เน้นหนักที่บรรยากาศที่ผ่อนคลายและการเรียนรูํ้ืแต่ไม่ได้ปรับปรุงการทำงานให้ดีขึ้น

โลกในยุคสังคมข่าวสารต้องการบุคคลากรที่มีความรู้มากขึ้นกว่าการมีทักษะเพียงอย่างเดียวเพราะมีความเชื่อว่า การมีความรู้กำกับด้วยกับทักษะจะช่วยให้การปรับปรุงการทำงานได้ดีขึ้น  และเชื่ออีกเหมือนกันว่าหน่วยงานที่ดำเนินการจัดการความรู้ได้อย่างดี ควบคู่กับการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ องค์กรณ์นั้นก็จะมีคุณภาพและประสิทธิภาพ นั่นก็คือการจัดการความรู้แล้วทำให้มีการปรับปรุงการทำงานให้ดีขึ้น การจัดการความรู้แล้วไม่ได้หมายถึงการบุคคลากรมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน มีนันทนาการมากขึ้น แต่การทำงานไม่ได้พัฒนาขึ้น งานก็ไม่ได้ปรับปรุงขึ้น อาจจะเป็นการลงทุนจัดการความรู้ที่ไม่คุ้มค่าก็ได้

ปัญหาของเรื่องการจัดการความรู้นั้นมีตั้งแต่การให้คำนิยาม ซึ่งเมื่อประมวลดูแล้วจะมีอยู่สองประการหลักก็คือ การจัดการความรู้เพื่อที่จะให้คนมีความรู้มากขึ้น เป็นผู้เรียนรู้หรือนักเรียนรู้มากขึ้น แล้วจะมีผลทำให้การทำงานดีขึ้น ต้องการให้นำไปใช้ในการปรับปรุงการทำงานให้ดีขึ้น ส่วนการมีความรู้มากขึ้นหรือการเป็นนักเรียนรู้นั้นเป็นผลพลอยได้ไม่ใช่เรื่องหลัก จะเห็นว่าทั้งสองประการดังกล่าวมีความสัมพันธ์กัน เพราะว่าถ้าการมีความรู้เพิ่มขึ้นแล้ว เรียนรู้เองก็ได้ แต่ทำงานไม่ได้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้น กล่าวได้ว่ายังจัดการความรู้ได้ไม่ดีพอ

คนอาจทำงานมานานแต่ก็ทำงานไม่ได้ดีขึ้นกว่าเดิม ไม่มีการเปลี่ยนแปลงใดๆ บางคนหาความรู้เพิ่มเติมตลอดเวลาแต่ก็ยังทำงานได้ไม่ดี หลายคนออกมาเตือนว่าการจัดการความรู้ที่ทำกันนั้นกว้างเกินไป บางทีก็เน้นหนักไปที่การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สร้างบรรยากาศให้ผ่อนคลาย เป็นมิตร กันเอง มีมุมของว่างกาแฟ มุมบันเทิงร่วม และมุมอ่านหนังสือ ซึ่งเป็นที่เข้าใจกันว่าเมื่อบรรยากาศเอื้อ ทุกคนอยากอ่าน อยากพบปะ พูดคุย มีการแลกเปลียนเรียนรู้แล้วการทำงานจะดีขึ้นเอง ในความเป็นจริงอาจจะไม่ดีขึ้นเลยก็ได้ ถ้าการแลกเปลี่ยนเรียนรู้นั้นไม่ได้มีผลต่อการทำงานโคยตรงเท่าใดนัก

การจัดการความรู้ต้องผสมผสานระหว่างความรู้เชิงประจักร (explicit knowledge) และการจัดการความรู้แฝง (tacit knowledge) และต้องตั้งเป้าเพื่อให้ทุกคนได้ทำงานดีขึ้น ซึ่งความรู้ทุกอย่างจะพัฒนางอกเงยเพิ่มขึ้นเมื่อมีการนำความรู้นั้นไปใช้ ไม่ใช่เพียงรู้อย่างเดียว หรือเพียงแต่จากการอ่าน ฟังและพูดคุย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการจัดการความรู้ที่มุ่งให้ทำงานในความรับผิดชอบให้ดีขึ้น ยิ่งต้องนำความรู้ไปใช้ ความรู้จะยิ่งเพิ่มขึ้นจากการปรับปรุงในการใช้ แก้ปัญหาในการใช้ทำให้ต้องเสริมแต่งความรู้อยู่ตลอดเวลา การจะให้ปรับปรุงการทำงานให้ดีขึ้นเรื่อยๆ นั้น อาจสอดคล้องกับความตั้งใจที่ให้วันพรุ่งนี้ดีกว่าวันนี้ แต่จะเป็นเช่นนั้นได้ คงต้องสร้างสิ่งท้าทาย สร้างโอกาสและวิธีการ ให้คนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทีจัดขึ้น อาจทำได้โดยการพบกันซึ่งๆ หน้า การเรียนรู้ผ่านเทคโนโลยีสารสนเทศ การเรียนรู้วิธีการเรียนรู้ด้วยตนเองเพิ่มเติม และการเรียนรู้เสริมระหว่างกันและกันเมื่อได้มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน