วิธีดำเนินการ
การจัดกิจกรรมสร้างสรรค์ โดยใช้แนวคิด BBL มีวิธีดำเนินการดังนี้
ขั้นตอนการจัดกิจกรรม
1. ขั้นนำ
1.1 เด็กและครูนั่งกับพื้นเป็นรูปวงกลม เพื่อครูจะได้มองเห็นพฤติกรรมของเด็กทุกคนอย่างทั่วถึง
1.2 เด็กและครูทำการบริหารสมอง ( Brain Gym ) โดยปฏิบัติตามขั้นตอนดังนี้
1) ดื่มน้ำเพื่อเพิ่มพลังงาน (Water for Energetic) จิบน้ำสะอาดตามความเหมาะสม ก่อนเริ่มบริหารสมอง โดยค่อยๆจิบช้าๆ เพื่อให้ร่างกายดูดซึมน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ จะทำให้สมองมีพลังเพราะการดื่มน้ำที่สะอาดบริสุทธิ์ก่อนบริหารสมอง จะทำให้การทำงานของสมองดีขึ้น ส่งผลกระตุ้นการทำงานของระบบประสาทต่างๆ ช่วยพัฒนาความจำ และช่วยลดความเครียดเนื่องจากสมองเป็นอวัยวะที่สูญเสียน้ำได้เร็วมาก (Dehydration) เมื่อสมองขาดน้ำ ซึ่งเป็นตัว Catalyst จะทำให้เกิดความรู้สึกทึบตื้อ คิดอะไรไม่ออก
2) การเคลื่อนไหวเพื่อกระตุ้น (Energising Movement ) เป็นท่าที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของกระแสประสาท ทำให้เกิดการกระตุ้นความรู้สึกทางอารมณ์ เกิดแรงจูงใจในการเรียนรู้
3) การบริหารสลับข้าง ( Cross-Over Movement )เป็นการบริหารร่างกายเพื่อบังคับให้สมองทำงานทั้งซีกซ้าย และซีกขวา ช่วยสร้างประสิทธิภาพในการถ่ายโยงข้อมูล และการทำงานของกล้ามเนื้อส่วนต่างๆเกิดการประสานสัมพันธ์กันได้ดี
4 ) การบริหารเพื่อผ่อนคลาย ( Lengthening Movement ) เป็นการบริหารที่เน้นการยืดส่วนต่างๆของร่างกาย ทำให้ผ่อนคลายความตึงเครียดของสมอง และทำให้เกิดความสมดุลของสมองทั้งสองซีก ทำให้มีสมาธิในการเรียนรู้ และการทำงาน เกิดความคิดเชิงบวก
5) จิบน้ำสะอาดตามความเหมาะสมอีกครั้ง ก่อนเริ่มกิจกรรมต่อไป
2.ขั้นสอน
2.1 ครูแนะนำกิจกรรมศิลปะที่เด็กจะได้ปฏิบัติ
2.2 เด็กและครูร่วมสนทนาถึงข้อตกลงในการทำกิจกรรมศิลปะ
2.3 เด็กทำกิจกรรมศิลปะ โดยขณะที่เด็กทำกิจกรรม ครูเปิดทำนองดนตรี
โมสาร์ทเบาๆเพื่อกระตุ้นการทำงานของสมอง
2.4 ก่อนหมดเวลาประมาณ 5 นาที ครูให้สัญญาณเพลง “เก็บของ” เด็กๆช่วยกันเก็บวัสดุ อุปกรณ์ในการปฏิบัติกิจกรรมเข้าที่ให้เรียบร้อย ตามข้อตกลงแต่เบื้องต้น
3.ขั้นสรุป
3.1 เด็กนำเสนอผลงาน โดยเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับผลงานของตนเอง
3.2 เด็กร่วมกันจัดแสดงผลงาน
ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง
ประชากร เป็นนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550 โรงเรียนวัดแก้วตา อำเภอบางปะหัน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 จำนวน 12 คน
กลุ่มตัวอย่าง เป็นนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โรงเรียนวัดแก้วตา อำเภอบางปะหัน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550 จำนวน 12 คน ซึ่งเป็นการวิจัยตามสภาพจริง
ระยะเวลาในการทดลอง
ทำการทดลองในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550 ใช้เวลาในการทดลอง 12 สัปดาห์ ไม่รวมเวลาการทดสอบก่อน และหลังการทดลอง ในช่วงกิจกรรมสร้างสรรค์ของทุกวัน ตั้งแต่วันที่ 3 ธันวาคม 2550 ถึงวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2551 ในการจัดกิจกรรมทุกครั้ง ผู้วิจัยจะทำการบันทึกการสังเกตผลงานของนักเรียนเป็นรายบุคคล เพื่อศึกษาผลการพัฒนาด้านความคิดสร้างสรรค์ ในลักษณะการบันทึกผลการประเมินคุณภาพเป็น Rubric 3 ระดับ
เนื้อหา
ผู้วิจัยได้เลือกใช้กิจกรรมสร้างสรรค์ในการทดลองครั้งนี้ และใช้หน่วยการจัดประสบการณ์ ตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พ.ศ. 2546
รายชื่อหน่วยการจัดประสบการณ์
สัปดาห์ที่ 1 หน่วย พ่อผู้มีพระคุณ
สัปดาห์ที่ 2 หน่วย บ้านแสนสุข
สัปดาห์ที่ 3 หน่วย เด็กดีมีมารยาท
สัปดาห์ที่ 4 หน่วย สวัสดีปีใหม่
สัปดาห์ที่ 5 หน่วย ตาวิเศษ
สัปดาห์ที่ 6 หน่วย วันเด็ก วันครู
สัปดาห์ที่ 7 หน่วย ผีเสื้อแสนสวย
สัปดาห์ที่ 8 หน่วย สัตว์น่ารัก
สัปดาห์ที่ 9 หน่วย ผลไม้แสนอร่อย
สัปดาห์ที่ 10 หน่วย ใกล้ไกลไปได้ 3 ทาง
สัปดาห์ที่ 11 หน่วยผลไม้แสนอร่อย
สัปดาห์ที่ 12 หน่วยหมู่บ้านของเรา
สื่อการเรียนรู้
สื่อการเรียนรู้ ดำเนินการดังนี้
1. จัดให้สอดคล้องกับกิจกรรมในแต่ละครั้ง
2. วัสดุ อุปกรณ์ จะจัดทั้งรายุคคล และรายกลุ่มๆละ 1 ชุด เช่น สี กรรไกร พู่กัน เพื่อให้เด็กได้มีโอกาสแสดงพฤติกรรมเอื้อเฟื้อ การปฏิบัติตามข้อตกลง และการปฏิบัติกิจกรรมร่วมกับเพื่อน
การประเมินผล
การประเมินผล ดำเนินการดังนี้
1. ประเมินตามจุดประสงค์การเรียนรู้
2.วิธีการในการประเมินผล ใช้วิธีการหลากหลาย ได้แก่ การตรวจผลงาน การสังเกตพฤติกรรม ซึ่งเป็นวิธีการที่เหมาะสมกับการประเมินเด็กปฐมวัย
3. เกณฑ์การประเมิน ใช้เกณฑ์เป็นระดับคุณภาพ ( Rubric ) ได้แก่
3.1 ความแปลกใหม่ของผลงาน
ระดับ 3 : ผลงานเกิดจากความคิดของตนเอง มีความแปลกใหม่
ระดับ 2 : ผลงานเกิดจากความคิดของตนเอง มีความแปลกใหม่ในบางส่วน
ระดับ 1 : ผลงานเลียนแบบ หรือทำตามที่ผู้อื่นยกตัวอย่าง
3.2 การเล่าเรื่องจากผลงาน
ระดับ 3 : เล่าเรื่องราวจากผลงานได้ต่อเนื่อง ด้วยตนเอง
ระดับ 2 : เล่าเรื่องราวได้ แต่ครูต้องคอยเชื่อมโยง
ระดับ 1 : บอกสิ่งที่อยู่ในผลงานได้ทีละอย่าง ไม่สามารถเชื่อมโยงได้
ได้อ่านแล้วยังไม่เข้าใจในท่าบริหารสมอง (ขั้นนำ) คุณครูช่วยแนะนำให้ครูดอยบ้างได้ไหมค่ะ ถ้าได้ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ