ห่านกับไข่ทองคำ
สอนคุณธรรมอย่างไร
ให้มีความพอเพียง
บทที่ 16/1
ความไม่โลภ
จุดประสงค์ : เพื่อรู้ รัก และฝึกจนเคยชิน
นิทานคติ เรื่อง : ห่านกับไข่ทองคำ
นานมาแล้ว ยังมีชาวนาผู้หนึ่ง เขามีพื้นที่ดินจำนวนมากเพื่อทำไร่นา ปลูกพืชผักมากมาย และแน่นอน เขาเลี้ยงสัตว์ต่างๆไว้ในโรงนาด้วย เขาเลี้ยงทั้งหมู วัว แกะ ม้า ไก่และห่าน และยังมีหมาและแมวอยู่ในบ้านอีกด้วย
ชาวนามีความสุขมากับไร่นา และสัตว์เลี้ยงต่างๆ เขามีอาหารอย่างสมบูรณ์สำหรับครอบครัว เขามีพอสำหรับทั้งปี และยังมีเหลือขายอีกด้วย ภรรยาของเขาทำอาหารเก่ง และสามารถนำพืชผัก เนื้อสัตว์ปรุงเป็นอาหารจานอร่อยในงานสำคัญหรือวันหยุดสุดสัปดาห์อีกด้วย แน่นอนว่าขนมหวานก็มีหลายอย่าง พวกเขานำไข่ไก่และไข่ห่านที่เก็บได้ทุกเช้ามาปรุงอาหาร ทั้งสด สะอาด และอร่อย วัวก็ให้นมที่สามารถดื่มได้ทุกเช้าเช่นกัน เขายังมีผลไม้อีกหลายอย่าง ผักจากสวนหลังบ้าน และน้ำสะอาดให้ดื่มกิน เขาทำงานหนักเพื่อครอบครัว แต่แน่นอนเขาเป็นคนที่มีความสุขมากคนหนึ่ง
เช้าวันหนึ่ง สิ่งที่ไม่คาดฝันก็เกิดขึ้น เมื่อชาวนาไปยังโรงนาเพื่อเก็บไข่ในตอนเช้า ในรังของห่านตัวโปรดของเขากลับมีไข่สีทองอยู่ เมื่อเขาหยิบมาดูก็พบว่ามันเป็นทองคำจริงๆ ชาวนาประหลาดใจมาก และรู้สึกตื่นเต้นมาก เขาค่อยๆ ซุกเก็บไว้ในกระเป๋าเสื้อ สายของวันนั้นเขานำมันไปขายยังร้านทองในเมือง แน่นอนว่าเขาได้เงินจำนวนมาก มากอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน ชาวนาร่ำร้องในใจว่า
“เรารวยแล้วๆๆๆ” “เจ้าห่านนี่จะทำให้เรารวยมากขึ้น รวยไม่สิ้นสุด”
ดังนั้นทุกเช้า ชาวนาจะตรงดิ่งไปที่รังของเจ้าห่าน แต่แน่นอนเขาพบกับไข่ทองคำ เขารู้สึกว่าตัวเองโชคดี และร่ำรวย ดังนั้นเขาเริ่มเกียจคร้าน เขามีเงินมากแล้ว ไม่ต้องทำงานหนักอีก ตอนนี้เขาจ้างคนมาช่วยทำงานหลายคน แต่มีงานหนึ่งที่เขายังคงทำเองทุกวัน นั่นคือไปที่โรงนาและเก็บไข่ทองคำ แต่ว่าบางครั้ง เขาก็ไม่พบไข่ทองคำในรัง ตอนแรกเขาคิดว่ามีคนมาขโมยไปก่อนเขา แต่ว่าเมื่อไม่สามารถจับคนร้ายได้เขาก็รู้สึกหงุดหงิดอยู่ในใจคนเดียว ตอนหลังจึงพบว่าถัดไป 2-3 วันก็จะมีไข่ทองคำอีก เขาจึงเข้าใจว่าเป็นเพราะเจ้าห่านมันไม่ไข่นั่นเอง ชาวนาก็เริ่มสบายใจขึ้น
ตอนนี้ทุกเช้า ชาวนาจะคิดแต่ว่าเช้านี้จะพบไข่ทองคำหรือไม่ เขาคิดถึงเงินที่จะได้เมื่อเอาไข่ทองคำไปขาย และสิ่งที่เขาจะซื้อจากเงินเหล่านั้น
ชาวนาคิดเสมอว่า “ถ้าเจ้าห่านนี่ไข่ทุกวัน เราจะเป็นคนที่รวยที่สุดในโลก”
ชาวนาเริ่มใช้เวลาคิดฝันไปเรื่อยๆ ความสนใจในไร่นายิ่งน้อยลงไปเรื่อยๆ ปล่อยให้ลูกจ้างทำงานบ้างไม่ทำงานบ้าง เขาละเลยครอบครัว ภรรยาและลูกๆ เดี๋ยวนี้เขาจะไปเยี่ยมเยียนที่โรงนาทั้งเช้าสายบ่ายและเย็น เพื่อดูว่าเจ้าห่านออกไข่หรือไม่ ถ้าพบเขาก็จะเต้นรำไปรอบๆ โรงนา แต่ถ้าไม่พบเขาจะเดินคอตกกลับเข้าบ้าน
วันหนึ่งชาวนาตื่นขึ้นมาพร้อมความคิดที่ซ้ำไปซ้ำมาในหัว เขารู้สึกว่าไม่อาจทนรอต่อไปได้ เขาต้องการที่จะรวยที่สุดเร็วๆ เขาไม่อาจรอคอยได้แต่วินาทีเดียว เขาตรงไปที่โรงนา และพบว่าไม่มีไข่ทองคำในรัง เจ้าห่านไม่ได้ไข่ออกมา ชาวนาทนรอไม่ไหว ในใจร้อนรุ่ม เขาอยากได้ไข่ทองคำ
แล้วชาวนาก็เกิดความคิดใหม่ขึ้น
“ทำไม่เราไม่ผ่าท้องเจ้าห่านละ มันต้องมีไข่ทองคำในตัวเจ้าห่านอยู่มากมายแน่นอน แล้วจะได้ไข่ทองคำทั้งหมดมาไงละ”
แน่นอนว่าความคิดเกิดการกระทำที่แสนโง่เขลาก็เกิดขึ้น ชาวนาตรงเข้าไปฆ่าเจ้าห่านตัวโปรดทันที เขาลงมือผ่าท้องมันและก็พบกับความว่างเปล่า ไม่มีไข่ทองคำแม้แต่ใบเดียว ชาวนาค้นแล้วค้นอีกก็ไม่พบ เขารู้สึกเศร้าใจอย่างสุดๆ จากนั้นมองไปรอบๆ และมองที่ซากของแม่ห่านอีกครั้ง ทันใดนั้นสติของชาวนาก็กลับมา
“เขาสูญเสียสิ่งสำคัญที่สุดไปแล้ว แม่ห่านที่ไข่เป็นทองคำให้เขาได้ตายไปแล้ว นับจากนี้เขาจะไม่มีวันได้ไข่ทองคำอีก”
ชาวนารู้สึกเศร้าเสียใจ และจมอยู่กับความทุกข์นั้น เขาปล่อยทิ้งไร่นา ทุกวันเอาแต่กินเหล้า ใช้จ่ายเงินไปเรื่อยๆ จนสุดท้าย เงินก็หมดไป และเขาก็กลับไปเป็นชาวนาจนๆ ที่ไม่เหลืออะไรเลย แม้แต่ครอบครัวของเขา ภรรยาและลูกๆ พากันหนีไปอยู่ในเมือง และไม่กลับมาหาเขาอีกเลย
ช่วยกันขยายความเพื่อสร้างความเข้าใจ
๑) ให้ช่วยกันหาคติพจน์และสุภาษิตส่งเสริมความไม่โลภ
๒) ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่างๆ ที่กล่าวถึงความไม่โลภ
ในทั้งสองกรณีให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้ โดยลงวันที่ไว้ด้วย
ฝึกคุณธรรม
๑) ฝึกรู้รอบ : เรื่องนี้เหมาะสมสำหรับสอนเรื่องความไม่โลภหรือไม่ อย่างไร
๒) ฝึกแข็งขัน : เราจะแสดงความไม่โลภอย่างเหมาะสมได้อย่างไร มีความมุ่งมั่นที่จะทำแค่ไหน
๓) ฝึกพอเพียง : ความไม่โลภอย่างไร จึงเรียกว่าทำได้อย่าง พอเพียง
- อย่างไรเรียกว่าขาด
- อย่างไรเรียกว่าเกิน
๔) ฝึกความยุติธรรม : ความไม่โลภที่ดำเนินไปอย่างมีไม่มีความยุติธรรมเป็นอย่างไร ให้ช่วยกันยกตัวอย่าง
กิจกรรมสันทนาการ
ให้อาสาสมัครเล่นละคร ตามเนื้อเรื่อง โดยให้นำขนมมาแทนไข่ทองคำ คนดูเป็นคนที่ซื้อไข่ทองคำจากชาวนา
เอนก สุวรรณบัณฑิต
ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition
ความเห็น (13)
สนุกมากเลยคะ
สนุกจังค๊
อิอิ
ทัช คำแพงจีน
สนุกมากครับ
สนุกมากๆค่ะ และขอบคุณที่ให้ความรู้ค่ะ
มีนาฉัฏฐมะ กัลยาณมิตร
นิทานเรื่องสนุกมากได้ความรู้และย่างสระต่างๆและอื่นๆๆอีกด้วย
อิอิอิอิิอิอิอิอิอิอิอิอิอิอิอิอิิอิอิอิอิอิอิอิอิอิอิอิ นุ๋มากเลยอะ
5555555555+
55555555555555555555555555+
4444444444455555555555555555666666666666666666T_T
5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555++++++++++++
ปภาวรินทร์
5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555ดีๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ